Економски и социјален напредок преку сеопфатна дигитална трансформација како дел од Националната развојна стратегија

Добивај вести на Viber

Продолжуваме со серијата интервјуа посветени на процесот на креирање на Националната развојна стратегија - визионерски стратешки документ кој ќе го утврди развојниот пат на државата во следните 20 години. Подготовката на овој сеопфатен стратешки документ се одвива преку процес на широка консултација, вклученост на сите чинители, како и преку градење меѓу-генерациски, меѓу-етнички, меѓу-партиски и родов консензус помеѓу клучните општествени чинители.

Бевте директно вклучена во работилниците на кои се креираше Националната развојна стратегија, како платформа врз основа на која ќе се трасира патот на државата во наредните две децении. Колку е важен овој документ за идниот развој на државата?

Националната развојна стратегија е важен документ за идниот развој на државата и определување на нејзините цели и приоритети за период од неколку години, обично во временски рамки од деценија. Таа се креираше преку широк и интензивен процес на консултации, вклучувајќи различни сектори на општеството, бизнис секторот, граѓанското општество и други заинтересирани страни. Еве неколку начини на кои Националната развојна стратегија може да биде важна за идниот развој на државата:

1. Определување цели и приоритети -Стратегијата ги поставува целите и приоритетите за различни аспекти на развојот, како што се економијата, образованието, здравството, инфраструктурата и др. Таа обезбедува насоки за тоа како државата да постигне конкретни развојни цели.
2. Идентификација на потешкотии и ризици -Стратегијата ги анализира можностите и предизвиците со кои се соочува државата и предлага начини за пребродување на пречките и минимизирање на ризиците.
3. Ангажирање на сите заинтересирани страни -Процесот на креирање на стратегијата вклучува различни сектори и заинтересирани страни. Ова може да придонесе за пошироко ангажирање на луѓето и организациите во подоцнежниот процес на имплементација.
4. Прилагодување на глобалните трендови -Стратегијата треба да се имплементира во контекст на глобалните трендови и предизвици, преку обезбедување фреквентни ревизии и прилагодувања.
5. Извештај за прогрес -Националната развојна стратегија обезбедува рамка за следење и извештај за прогресот во постигнувањето на целите и приоритетите. Ова овозможува евалуација на успешноста на мерките и прилагодување на стратегијата каде што е потребно.

Како и во другите држави, значењето на овој документ за идниот развој на Македонија зависи од тоа колку успешно и адекватно се изработени и имплементирани мерките кои треба да се во согласност со стратегијата.

Какви се вашите очекувања за сегментите од Националната развојна стратегија кои се однесуваат на информатичкото општество и дигиталната трансформација како процеси кои се исклучително актуелни и од кои во голема мера зависи напредокот на државата?

Би говорела само за тоа што се општите очекувања за сегментите поврзани со информатичкото општество и дигиталната трансформација во националните стратегии.

1. Интегрирана дигитална инфраструктура - Стратегијата треба да се фокусира на развој на напредна дигитална инфраструктура, вклучувајќи широкопојасен интернет, мобилни мрежи и современи технологии. Овие аспекти се критични за поддршка на дигиталната економија и општеството.
2. Развој на ИТ секторот - Поддршка за развојот на информатичкиот сектор, вклучувајќи иновации, истражување и развој, образование и обука во областа на информатичките технологии. Овозможување на бизнис инфраструктура и услови кои ќе поттикнуваат развој на ИТ компании и стартапи. Овде би напоменала дека е од особена важност да се створат внатрешни капацитети, во администрацијата и особено приватниот сектор кој треба да биде во состојба да ја оддржува и унапредува воспоставената инфраструктура.
3. Дигитално образование - Фокус на дигитално образование и обука за граѓаните, со цел подобрување на дигиталните вештини и знаења. Ова е критично за подготовка на работната сила и за осигурување на компетентен кадар за дигиталната економија.
4. Е-управување и е-услуги - Промовирање ефикасно е-управување, што вклучува дигитализација на јавните услуги, електронско обрачунување и електронско комуницирање со граѓаните. Овие мерки можат значително да ја подобрат ефикасноста и пристапот на граѓаните до услугите на државата.
5. Киберсигурност - Внимание на киберсигурноста како критичен аспект на дигиталната трансформација. Заштита на податоците и информациите е од суштинско значење, особено во контекст на напредните технологии.
6. Иновации и Интернет на нешта (Internet of Things, IoT) - Поддршка за истражување и иновации во областа на Интернет на нешта (IoT), што може значително да придонесе кон подобрување на животот, индустријата и јавните услуги.
7. Е-здравство и телемедицина - Воведување дигитални решенија во здравствениот систем, што вклучува електронски медицински записи, телемедицински услуги и други иновации кои можат значително да ја подобрат достапноста и квалитетот на здравствените услуги.

Сите овие аспекти имаат потенцијал значително да придонесат кон економскиот и социјален напредок на државата, особено во контекст на брзиот напредок на технологиите и дигиталната економија.

Имајќи ги предвид брзите промени во технологијата, како Националната развојна стратегија треба да ги адресира предизвиците за навремено следење на овие трендови и прилагодување на сите процеси во државата кон новата технолошка реалност?

За успешна адаптација на брзите промени во технологијата, Националната развојна стратегија треба да се фокусира на следните аспекти:

1. Да ги синхронизира стратегиите со технолошките трендови - Првичниот чекор е анализа на актуелните и предвидливите технолошки трендови. Стратегијата треба да ги интегрира овие информации и да ги инкорпорира во плановите и целите. Редовни ревизии и ажурирања на стратегијата се потребни за да се осигура соодветно следење на технолошките промени.
2. Креирање флексибилни модели - Стратегијата треба да промовира флексибилни модели за управување и имплементација, кои овозможуваат брза реакција на новите технолошки можности и предизвици. Ова вклучува поддршка на иновации, експериментирање и прилагодливост.
3. Поттикнување на Индустрија 4.0 - Стратегијата треба да ги промовира принципите на Индустрија 4.0, што вклучува дигитализација на производството, употреба на напредни аналитички методи, врз основа на податоци, и воведување паметни технологии како Интернет на Нешта (IoT) и вештачка интелигенција (AI).
4. Поддршка за образование и обука - Стратегијата треба да се фокусира на образование и обука, осигурувајќи дигитални вештини и компетенции на работната сила. Инвестирањето во постојано учење и развој на знаењата може да помогне во борбата со брзите технолошки промени.
5. Регулативна флексибилност - Стратегијата треба да ја промовира регулативната флексибилност која овозможува иновации и развој на нови технологии. Современи и пропорционални регулативни рамки можат да ги потпомогнат иновациите без да ги компромитираат безбедноста и етиката.
6. Креирање партнерства - Партнерства меѓу јавниот и приватниот сектор, образовните институции и граѓанското општество се клучни за успешна имплементација на технолошките промени. Овие партнерства можат да ги обезбедат потребните експертиза, ресурси и поддршка за иновации.
7. Сигурност и приватност на податоци - Заштитата на сигурноста и приватноста на податоците има суштинска важност. Стратегијата треба да вклучува мерки за осигурување на безбедност и доверливост на податоците, соодветно адресирајќи ги прашањата за етиката и приватноста.
8. Финансиска поддршка на иновации - Креирање финансиски механизми и поддршка за истражување и иновации во технологиите. Инвестициите во стартапи и технолошки проекти можат да создадат потенцијал за иновации и нови бизнис можности.

Со вклучување на овие аспекти во Националната развојна стратегија, државата може да биде подготвена за предизвиците и приликите што ги носи брзиот напредок на технологијата.

На што треба да се внимава при имплементацијата на Националната развојна стратегија за да создадеме подобар квалитет на живот за граѓаните и подобри услови за бизнис за компаниите во следните 20 години?

Имплементацијата на Националната развојна стратегија е критичен процес, и е важно да се внимава на неколку аспекти за создавање подобар квалитет на живот за граѓаните и подобри услови за бизнис за компаниите во следните 20 години. Еве неколку клучни аспекти кои треба да се разгледаат.

1. Интегриран пристап - Имплементацијата треба да биде базирана на интегриран пристап, кој вклучува соработка помеѓу различни сектори, владини институции, бизнис секторот, академијата и граѓанското општество. Ова ќе обезбеди целосна и хармонизирана стратегија за развој.
2. Флексибилно управување - Способност за флексибилно управување и приспособување на стратегијата според социо-економските промени и технолошкиот напредок. Треба да се воведат редовни евалуации и прегледи за да се осигура успешно следење и приспособување на НРС.
3. Целосна инфраструктура - Имплементацијата треба да обезбеди развој на целосна инфраструктура, вклучувајќи транспортна, енергетска, информатичка и социјална инфраструктура. Подобрена инфраструктура значи подобар живот за граѓаните и подобри услови за бизнис.
4. Инклузивен раст - Стратегијата треба да го поддржува инклузивниот раст, обезбедувајќи еднаков пристап и можности за сите групи во општеството. Ова вклучува поддршка за мали и средни претпријатија, жените, младите луѓе и ранливите групи граѓани.
5. Едукација и обука - Инвестирање во образование и обука, осигурувајќи дигитални вештини и континуирано учење. Образованиот кадар е клучен за иновација и конкурентност на бизнисите.
6. Одржлив развој - Стратегијата треба да биде насочена кон одржлив развој, обезбедувајќи баланс меѓу економските, социјалните и еколошките аспекти. Поддршка за зелени и иновативни технологии може да биде клучна за долгорочен успех.
7. Иновации и истражување и развој (R&D) - Инвестирање во истражување и развој за стимулирање иновации. Поддршката на технолошки и научни проекти ќе ја подобри конкурентноста и привлечноста на земјата за инвестиции.
8. Креирање поволна бизнис средина - Отстранување на бирократските пречки и стварање благопријатна бизнис средина. Поддршка на претприемачкиот дух, мерки за зголемување на леснотијата за водење бизнис и стимулации на инвестициите се клучни чекори во овој сегмент.
9. Партнерства со приватниот сектор - Активно вклучување на приватниот сектор во процесот на развој и имплементација на стратегијата. Јавно-приватните партнерства можат да бидат ефективен начин за спроведување на проекти и програми.
10. Социјална интеграција и вклученост - Поддршка за социјална интеграција и вклученост на маргинализираните заедници и групи. Постигнувањето социјална правда и рамноправност е важен дел за подобрување на квалитетот на живот.

Со внимателна и целосна имплементација, Националната развојна стратегија може да биде ефективен инструмент за креирање подобар квалитет на животот на секој граѓанин во нашата држава.