ЕВЕ ЗОШТО КРИЗАТА ВО НИГЕР ВСУШНОСТ Е ПРОБЛЕМ ЗА ЦЕЛИОТ СВЕТ: Претпочитаат помош од групи како Вагнер и тешко можат да се скротат

Добивај вести на Viber

Нестабилноста, граѓанските војни, воените удари и државните удари го мачат африканскиот континент со години. Џихадистите, автократите и бунтовничките групи се доминантни во регионот Сахел, но активностите на екстремистичките групи сега се закануваат да се прелеат во остатокот од континентот и во целиот свет.

Ако тргнете од северниот етиопски регион Тигра, каде до минатата година имаше војна, преку Судан, каде борбата за власт се претвори во општо насилство и Централноафриканската Република, која според многумина е „пример за најлошото состојба во која може да се најде една земја“, ќе забележите дека сето тоа се небезбедни области погодени од конфликти.

По смртта на лидерот кој управуваше со Чад три децении, неговиот син дојде на власт со воен удар. Исто така, Камерун беше погоден од втора граѓанска војна, а Буркина Фасо претрпе два воени удари само во 2022 година.

И покрај ваквото воинствено опкружување, Нигер беше единствената делумно стабилна земја во регионот, до 26 јули и воениот удар, кога на телевизија беше објавено дека претседателот Мухамед Базум е соборен и уставот суспендиран. Водачот на бунтовничките војници, генерал Абдурахман Цијани е прогласен за водач на земјата, а групата е поврзана со Ал Каеда и Исламската држава.

Што значеше Нигер за африканскиот и светскиот мир?

Веќе некое време меѓународната заедница се обидува да го заузда „африканскиот џихадизам“, а Нигер е светла точка веќе долго време. До воениот удар земјата имаше демократски избран претседател, пишува The Economist.

Сменетиот претседател Базум дојде на власт во 2021 година и оттогаш се обидуваше да го подобри политичкиот начин на водење на државата, го подобри здравствениот и образовниот систем и во неколку наврати се обиде да ги реши локалните и етничките конфликти преку преговори.

Исто така, тој убеди некои џихадисти да го предадат оружјето нудејќи им за возврат амнестија, а се потпираше на Западот во борбата против тероризмот и зајакнувањето на армијата.

Проблематичниот африкански регион го дестабилизира целиот континент и влијае на многу посилните економии, како што се Гана и Нигерија. Тој дел од континентот станува база за екстремизам и тероризам, а она што моментално се случува во Нигер е само уште еден чекор поблиску до борбата во Сахел да стане глобална безбедносна закана.

Нигер е поранешна колонија на Франција, па оваа европска земја ги евакуираше своите жители и има 1.500 војници во африканската земја за борба против џихадистите. Откако демонстрантите се обидоа да ја запалат нејзината амбасада во Ниамеј, главниот град, Франција соопшти дека „бескомпромисно ќе одговори на секоја закана“.

Заканата не е ограничена само на Африка

Џихадистичките акции во Африка станаа застрашувачки чести. Покрај Сахел, милитантите контролираат и големи делови од Нигерија и Сомалија, а во изминатата година загинаа повеќе од 22.000 Африканци, жртви на џихадистичко насилство - 50 отсто повеќе од претходната година и двојно повеќе од бројот на убиени во Ирак во 2014 година, кога Исламската држава беше на својот врв.

Зголемувањето на џихадистичките судири е предизвикано од социјалниот и економскиот колапс, бидејќи климатските промени создадоа конфликти околу земјиштето и другите ресурси.

Корумпираните влади само ги надополнуваат овие проблеми со подигање брутални армии кои поттикнуваат џихадизам и поттикнуваат тензии, инсталираат арогантни бирократии и вршат насилство врз етничките малцинства.

Постколонијалното незадоволство и сомнежот кон Франција дополнително ги интензивираат овие конфликти. Во 2013 година Франција започна борба против џихадистите во Сахел, но таа борба практично не даде никакви резултати бидејќи довербата во таа колонијална моќ значително опадна.

Наместо западна поддршка, овие земји претпочитаат да бараат помош од други групи, како што е Вагнер, кој е повеќе заинтересиран за африканските руди отколку за воспоставување мир.

Се чини дека обидите на Западот да го контролира екстремизмот преку воспоставување стабилни влади постојано пропаднаа, но се чини дека меѓународната заедница е повеќе од кога било свесна за опасностите од африканските конфликти.

По децении потценување на моќта на африканските бунтовници, заканата од дестабилизација на побогатите и понаселените земји, вклучувајќи ги Гана и Брегот на Слоновата Коска, две од десетте најголеми африкански економии во субсахарска, стана реална. Постои можност групи од Нигер да се поврзат со екстремистите во Нигерија, најголемата економија на континентот.

Највисокиот американски воен командант за Африка претходно оваа година предупреди дека растот на екстремистичкото присуство и активност може да доведе до „ризик од терористички заговори против американските граѓани, амбасадите и државата, и дека заканите кои некогаш биле упатени до континенталните земји се шират на цел свет“.

Пристапот што Нигер го презеде додека се бори против екстремистичките групи дава надеж дека земјата може да го надмине пучот и повторно да се крене и да ја зајакне својата влада и војска.