Европа ја губи битката, ѝ требаат радикални промени: Зошто е исплашена шефицата на Европската централна банка?

Добивај вести на Viber

Европската централна банка ги намали каматните стапки, а доколку продолжи со оваа практика, тоа ќе влијае и на каматните стапки во Хрватска. Кристин Лагард, претседателка на Европската централна банка, ја коментираше оваа одлука и нејзините последици во централниот Дневник на ХТВ. Ви го пренесуваме нејзиното интервју.

На прашањето зошто се смета дека е вистинското време за ова, претседателката на Европската централна банка (ЕЦБ) Кристин Лагард рече дека Управниот совет минатата недела одлучил да ги намали каматните стапки за 0,25 процентни поени.

„Поради достапните податоци, верувавме дека инфлацијата ќе продолжи да паѓа кон нашата цел од 2%. Ќе ви дадам три бројки. 10,6; 5,2; 2,6. Највисоката инфлација беше 10,6%, а тоа беше во октомври 2022 година. Минатиот септември таа беше 5,2 отсто. Одлучивме да ги замрзнеме стапките.

За клучните последици од ваквата одлука

„Клучната последица од нашите одлуки беше малото намалување на каматните стапки што ги плаќаат луѓето.

Ако ви треба хипотекарен заем затоа што планирате да купите куќа, ако имате бизнис и сакате да инвестирате и ви треба финансирање, банките ќе ви понудат намалени камати, пониски од пред една година. Ова е една од главните последици од нашите потези. Финансирањето е подостапно, а каматните стапки се пониски. Инфлацијата во еврозоната и натаму е повисока од растот на БДП. Многу земји се речиси на работ на рецесија“, објасни таа.

Дали треба да се плашиме од стагфлација?

„Не би рекла дека е стагфлација. Инфлацијата паѓаше, но имавме и стагнација. Позитивно бевме изненадени од првиот квартал од 2024 година. Остваривме раст од 0,3%, додека сите очекуваа 0,1%. Ова нè доведе до подобрување на прогнозите за раст во 2024 година. Значи, наместо 0,6%, ако добро се сеќавам, предвидовме дека растот ќе биде 0,9%“, рече таа.

„За 2025 година предвидовме раст од 1,4%, а за 2026 година раст од 1,5%. Значи, би рекла дека сме на почеток на закрепнување, а тоа можеме да го видиме и од PMI (Purchasing Managers' Index) , што ги покажува очекувањата во бизнис секторот, и кога станува збор за услужните дејности кои продолжуваат да бележат натпросечен раст, а кога станува збор за производството кое е пред 50, клучната точка во која економијата повторно почнува да расте “, продолжи таа.

Геополитички ризици и предизвици на светската економија

Светската економија е поврзана со потенцијални геополитички ризици. Лагард спомена три типа на најголеми предизвици или ризици. Првите се војните во Украина и Блискиот Исток, потоа поделбата на пазарните економии предводени од САД и Кина и ризикот од климатски промени.

„Прво, непосредните геополитички ризици. Постои страшна војна меѓу Русија и Украина. Втората се однесува на трагичниот конфликт на Блискиот исток. Ова е првата категорија на геополитички ризици. Во втората категорија се општите трендови што ги имаме. Тоа се геополитички поделби меѓу некои развиени земји, кои ги водат САД, и некои пазарни економии во развој, особено Кина Би го споменала и третиот ризик, кој не е моментален, но ако се случи, бидејќи не е преземено ништо, тоа е ризикот од климатските промени.

Трговските тензии меѓу САД и Кина. Европа исто така ги зголеми царините за Кина. Дали е тоа соодветен пристап?

„Доколку сите земји ги почитуваат овие правила и се воздржуваат од промени, трикови, прекршувања, исклучоци и субвенции, светската економија би била во подобра состојба. Загрижена сум поради зголеменото кршење на правилата додека расте јазот меѓу земјите. Овие правила се прекршени десет пати повеќе во изминатите три години“, истакна таа.

Лагард се согласува со мислењето на аналитичарите кои тврдат дека Европа ја губи битката кога е во прашање конкурентноста и дека се потребни радикални промени.

„Ова не е ништо ново. Европа отсекогаш била зафатена од недостаток на конкурентност, барем во изминатите неколку децении. Но, оваа ситуација сега се влошува“, рече таа.

Што се однесува до финансиската анализа, Лагард смета дека „ликвидниот, унифициран пазар на капитал е еден од одговорите на тоа“.

„Треба да ја подобриме продуктивноста. Ни требаат повеќе иновации. Но, исто така ни треба финансирање за да можат претприемачите и големите компании да добијат средства овде. И тоа е нешто што можеме да го постигнеме, не зависи од надворешни фактори туку од нас. Јас навистина се надевам дека политичкиот моментум ќе резултира со итен акционен план во таа насока“, рече таа во гостувањето во Дневник на ХТВ.

извор: индекс.хр - Screenshot: hrt.hr