Добивај вести на Viber
За разлика од САД, Кина е прилично затворена земја. Секако најмногу поради тоа што не го знаеме кинескиот јазик и поради тоа што барем засега оваа држава не е лидер во светот. Но, како што одат работите Кинезите се повеќе се засилуваат и стануваат важен глобален политички и економски играч. Иако јазот помеѓу богатите и сиромашните е се поголем (впрочем така е и во САД) Кина во само неколку декади стана држава која има свои сфери на интереси и стана земја која и те како ја загрозува позицијата на американците како глобални светски хегемони.
Сепак Кина е еднопартиски систем, земја во која според западните вредности нема домократија. Велиме според западните мерила, затоа што според некои независни анкети неверојатни 80% го подржуваат правецот по кој се движи земјата. Ова покажува дека луѓето во основа ги интересира како им се одвива животот на лична основ, а не кој е на власт. Сепак не може да се замижи пред фактот дека “аскетите” од кoмунистичката партија стануваат побогати за милијарди. Дури и последната транзиција на власта покажува дека е неверојатно тешко пробивањето на врвот на државата доколку не водите потекло од некое познато комунистичко семејство. Секако имајќи ги во предвид клановите, Клинтон, Кенеди и Буш може да кажете дека токму така е и во најдемократската земја на светот.
Како и да е веројатно Кина во наредниве декади ќе се соочи со сериозен предизвик да го задржи постоечкиот систем. Колку луѓето стануваат побогати, поначитани и попрошетани бараат и повеќе слободи, макар тоа во иднина да им се тресне од главата.
Пред дваесетина години Кинезите бараа од своите врвни партиски членови да ги заменат своите големи црни мерцедеси со точаци. Кина тогаш сеуште не беше толку силна како денеска, па големите црни лимузини навистина им бодеа очи на луѓето на точаци. А Кина е секако позната како земјата на точаците (првенствено од сиромаштија, а не како потрага по здраво тело и дух). Но годините поминуваа и стандардот се зголемуваше, па така бирократите на партијата денеска може да се возат во долги лимузини без притоа да се плашат дека ќе бидат осудени од поминувачите.
Денеска сепак Кинезите не се водат во Мерцедеси, туку во Ауди А6. Тоа е официјалното превозно средство на партијата. Барем така беше пред некое време. Ауди минатата година продал околу 300.000 возила во Кина, од кои една петина биле купени од државата. Исто така еве уште еден фасцинантен податок, од околу 230,000 продадени А6-ки во светот половина се продадени во Кина и Хонг Конг. Е тоа се вика пазар за Германците.
Но низ годиниве Кинезите почнаа да си прават и свои автомобили. Верувале или не постојат повеќе од 400 типови на возила кои се произведуваат во Кина. По принципот на купувајте домашни производи во наредниот период владата се повеќе се оринетира кон домашните производители, на сметка на германските великани. Може само да го замислите ударот кој ќе го доживее германската економија со ваквите одлуки.
Впрочем токму квалитетот на произведените возила веројатно ќе биде пресвртна точка за развојот на Кина. Тогаш кога Кина ќе направи квалитетно возила , земјата навистина ќе влезе во групата на големите светски сили.
Милан Димитриоски
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.