ИМА ЛИ ЗНАЦИ ВО ОДНЕСУВАЊЕТО НА ЗЛОУПОТРБЕНО ДЕТЕ? Психолог вели дека има еден најчест сигнал
Објавено во: Свет 10 Мај, 2023
По објавата дека во соседна Србија, педофилот И.О од Богојево сексуално вознемирувал поголем број деца во педагошката установа „Полетарац“ во Оџаци, каде бил вработен како педагошки асистент. Според неофицијални информации, досега во полиција се пријавени најмалку 15 случаи. Кои се предупредувачките знаци во однесувањето на децата кои можат да укажат дека тие се жртви на сексуално вознемирување или злоупотреба? Кога родителите ќе ги забележат овие сигнали, како треба да реагираат?
Децата биле изложени на сексуално насилство за време на нивниот престој во градинка. Од оваа предучилишна установа за „Блиц“ велат дека по сознанието за целиот случај покрената е дисциплинска постапка и дека И.О. (26) отстранет од работа. Застрашувачките детали станаа познати кога четиригодишно момче им пријавило на родителите дека го фотографирал И. О. гол. Во неговиот телефон биле пронајдени фотографии и видеа од голи деца од градинката. Откако другите родители разговарале со најмалите, бројот на малтретирани деца станал двоцифрен. Педофилот И.О. фотографирал некои момчиња, несоодветно ги допирал другите, велат родителите.
На мета на педофилот биле машки деца на возраст од три и четири години, додека ги фотографирал постарите за време и после јадење.
„Децата на таа возраст не разбираат целосно што им се случува, тие се потпираат на проценките на возрасните за тоа што е правилно, а што не. Ако наставникот им каже дека тоа што им се случува е во ред, тие го прифаќаат како негова проценка. Деца чувствуваат непријатност и се трудат тоа да и го соопштат на пошироката околина. Најчесто тоа е отстапување од вообичаеното однесување на детето. Поопшт критериум е отстапување од тоа како детето се однесувало и реагирало дотогаш“, вели психологот Бранкица Станојевиќ.
Индивидуално е како детето ќе го изрази тоа што му се случува, но предупредувачките знаци што ги идентификува психологот може да бидат следните: детето се повлекува во себе, одбива комуникација, има проблеми со спиењето, со јадењето, станува исклучително нервозно, реагира бурно, има проблеми со концентрацијата и вниманието, се менува неговиот начин на реагирање.
„Има промена во однесувањето, детето може да стане поагресивно или да престане да се дружи со други деца, одбива да соработува, одбива да си игра со возрасните ако порано си играло со родителите, бара дополнително внимание, има проблем да заспие навечер и не сака да се одвои од родителите. Сигналите можат да бидат и кога повеќе не сака да оди во градинка, кога пред да оди во градинка станува вознемирен, нервозен - тој не сака да се раздели од мама и тато, кога има разлика во однесувањето во деновите кога оди во градинка и во деновите кога останува дома, може да се жали на физички симптоми за да не го носат во градинка. Ова се реакции на кои родителите треба да обрнат внимание. Знаци се и емоционални испади, напади на паника, бес (напади на гнев) кои претходно ги немало, плачење, интерес за теми кои се невообичаени за возраста на детето - додава психологот.
Станојевиќ за српските медиуми укажува дека однесувањето на децата е нивниот начин да соопштат дека нешто се случува.
- Не треба да паничите ако ги забележите споменатите знаци, но дефинитивно треба да ги прегледате. Треба сериозно да го сфатиме она што детето ни кажува или покажува со своето однесување. Почетната точка е дека има причина за секое однесување. Детето не може намерно да произведе такви чувства, туку тие се одраз на она што го доживува. Најлошо е да ги одбиеш сигналите и да кажеш дека детето е тврдоглаво, разгалено, дека ќе помине".
Како треба родителите да разговараат со своите деца кога ќе ги видат споменатите сигнали?
„Треба да негувате доверба со децата. Треба да прифатите како тие се чувствуваат, а потоа да им кажете „Гледам дека сте лути, дека ви е тешко, дека не сакате да одите во градинка“. Никогаш не критикувајте ги дете за тоа како се чувствува или ги отфрли неговите чувства. Треба да разговарате со детето без притисок, кога е мирно и опуштено и не треба да се одвива како некое истражувачко интервју. Првиот чекор е детето да се чувствува безбедно, да може да каже како се чувствува. Родителите потоа треба да разговараат со друг со родителите, надлежните во градинката за да проверат што е во прашање. Советот е да побараат помош од психолог или педагог доколку не знаат како да постапат“, советува Станојевиќ.
Кога детето ќе доживее сексуално насилство, треба да побара стручна помош. Поддршка и помош се неопходни и за родителите на малтретираните деца.
Според „Блиц“, И.О. ги замолчил децата велејќи дека тоа е нивната мала тајна и дека ќе бидат тепани ако кажат некому.
Меѓу малтретираните деца бил и син на воспитувачка во градинка во Оџак. Иако на состанокот на родителите им било кажано дека на конкурсот за вработување е единствениот што се пријавил и дека го положил психолошкиот тест, останува нејасно врз основа на која основа првенствено бил примен на работното место педагошки асистент, бидејќи се наведува дека има завршено само средно образование. Според соговорничката на „Блица“, родителите побарале оставка од директорката бидејќи сметаат дека тоа е најмалку што може да направи.