Исланд поблиску до ЕУ од Албанија и Црна Гора

Добивај вести на Viber

Во предвидувањата за тоа која земја ќе биде следната што ќе се приклучи на Европската Унија, оние што го споменуваат името на Црна Гора мислат дека добиваат облог, со оглед на тоа што таа преговара со години и напредувала повеќе од сите други земји-кандидатки.

Други се позиционираат кон Албанија, која брзо се движи кон Брисел. Некои други мислат дека тоа ќе биде Молдавија - амбициозна и реформски ориентирана земја. Сепак, точниот одговор може да биде Исланд.

Плановите на администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп за анексија на данската територија Гренланд и идејата за трговска војна меѓу гарантот за безбедност, САД, и нивниот најголем трговски партнер, ЕУ, создадоа загриженост на овој остров во Северниот Атлантик.

Сегашната влада на Исланд, која дојде на власт минатата година, објави дека пред 2027 година ќе се одржи референдум за продолжување на разговорите со Брисел за членство во ЕУ.

Анкетите покажуваат дека мнозинството би поддржало продолжување на преговорите. И ова не е прв пат Исланд да се најде во оваа позиција. Земјата беше силно погодена од глобалната финансиска криза во 2008 година, кога три големи банки банкротираа. Членството во ЕУ - особено во еврозоната - се сметаше за излез од кризата, а преговорите со блокот започнаа во 2010 година.

Разговорите беа прекинати три години подоцна од новоизбраната десничарска влада. Во тоа време, земјите од еврозоната исто така беа во тешка состојба од финансиската криза, па затоа приклучувањето кон групата и усвојувањето на единствената валута не се сметаше за спас. Во текот на тие три години преговори за пристапување, Рејкјавик отвори поголем дел од 33-те поглавја и затвори 11.

За споредба, Црна Гора - фаворит меѓу кандидатите за ЕУ - успеа да затвори уште седум поглавја по повеќе од една деценија преговори.

„Суверена одлука“

Кога претставниците на ЕУ веруваат дека Исланд би можел да го заврши својот процес на пристапување - кој сè уште е важечки - во рок од неколку години, тие не зборуваат без основа.

На земјата ѝ помага фактот што е дел од Европската економска зона, што значи дека заедно со Норвешка и Лихтенштајн, веќе ги применува правилата на внатрешниот пазар на европскиот блок.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ја посети земјата минатата недела и брзо стави до знаење дека евентуалното идно членство е „суверена одлука за луѓето овде“.

„Тоа не е тема за која треба да коментирам“, рече таа.

Сепак, таа додаде дека „Исланд е запознаен и интегриран во пазарот на ЕУ, двете страни имаат исти вредности, се познаваме многу добро и имаме ист начин на размислување - сето тоа е додадена вредност“.

Зборувајќи под услов на анонимност, европски дипломат запознаен со случувањата беше уште подиректен.

„Би било добро за една западноевропска земја да се приклучи на ЕУ, особено по Брегзит“, рече тој.

„Ова би покажало дека клубот е сè уште привлечен“.

Процесот на интеграција би бил лесен, со оглед на тоа што Исланд е побогат од просекот на ЕУ, а со население од 300.000, би била најмалата земја во ЕУ доколку се приклучи.

Иако Брисел официјално се држи настрана од дебатата за членството на земјата во ЕУ, всушност прави сè што може за да го приближи.

За време на нејзината посета, фон дер Лајен вети дека ќе го разгледа и потенцијално ќе го унапреди тековниот трговски договор.

Таа потпиша уште еден договор за заштита на критичната инфраструктура што е од суштинско значење за Исланд, како што се подводните кабли, и започна преговори за нов договор за безбедност и одбрана што би ја зголемил соработката против сајбер и хибридните закани.

Ова партнерство, кое се очекува да биде финализирано до крајот на годината, е од особено значење за Исланд, кој е свесен за потребата од соработка во областа на безбедноста, особено со оглед на фактот дека Русија и Кина стануваат сè поактивни во арктичкиот регион.