Добивај вести на Viber
Во време кога од државната каса се издвојуваат милиони евра за увоз на храна, во земјава сеупте стојат илјадници хекатри необработено земјоделско земјиште. Ако некогаш од овие површини се произведувала храна речиси доволно за домашните потреби, сега нивите зјат празни и обраснати со трње. Миграцијата на населението и големите трошоци што ги имаат земјоделците, се главните причини за напуштањето на нивите. Министерството за земјоделство,шумарство и водостопанство најави дека со мерките за окрупнување на земјоделското земјиште, ќе бидат опфатени и необработливите површини. За надлежните окрупнувањето ќе се реализира успешно, но експертите се сомневаат во методите што ќе се спроведат.
Македонија има проблем со расцепканите земјоделски парцели, но сегашниот метод на окрупнување е погрешен, предупредуваат дел од агроекономистите. Експертите велат дека прво треба да се види точно колку хектари сега стојат необработени. Но додека министерството за земјоделство,шумарство и водостопанство ги крои мерките за окрупнување на земјоделското земјиште, во агросекторот кружат различни бројки за необработливите површини. Никој официјално не кажува колку вкупно необработливо земјиште има во Македонија, иако, од ресорното министерство најавија дека во рамки на целиот процес на окрупнување, ќе се овозможи искористување и на напуштените и необработени површини. Дури ниту земјоделците не ја знаат точната бројка, велат дека тоа ќе се знае со почетокот на работата на земјоделскиот катастер кој веќе години наназад се најавува, но никако да стартува. Агроекономистите велат дека секоја институција во земјава дава различни бројки што генерално покажуваат дека од 150.000 до 200.000 хектари во земјава не се обработуваат.Предупредуваат дека со сегашниот метод на окрупнување може да доведе,земјата повторно да заврши во рацете на одредена група луѓе.
- Секоја година бројката се менува во зависност од условите и земјоделците. Окрупнувањето на земјиштето е важно, но не како што тоа сега се спроведува. Јас повеќе пати укажував дека треба да се намалат субвенциите и да се даваат пари за окрупнување на имотот, а тие прават нешто што можеби дава моментален ефект. Зголемувањето на хектарите на обработливо земјиште, значи зголемување на производство. Сега сметам дека се одбра најлошата варијанта, односно ќе се чека земјиштето да остане необработено, па потоа веројатно ќе се најде некој заинтересиран што ќе ги купи парцелите и ќе дојдеме до моментот кога повторно земјата ќе биде во рацете на неколку земјопоседници, вели професор д-р Јован Аждерски од Факултетот за земјоделски науки и храна.
Малите обработливи парцели се главниот проблем што ја кочи конкурентноста на македонскиот аграр. Од ресорното министерство најавија дека со предвидените мерки, а најмногу преку формирањето на земјоделските задруги, за дваесет години треба да се окрупнат вкупно 100.000 хектари земјоделско земјиште. Проблемот со расцепканоста на земјиштето ќе се решава со низа мерки и ќе биде законски регулирано. Според надлежните, оркупнувањето на земјиштето ќе биде успешно спроведено, особено преку земјоделските задруги.
- Македонија се наоѓа во лоша ситуација, во однос на расцепканоста на земјиштето. Големата фрагментираност на посевите е причина за неможност за обработка на земјиштето, примена на механизација и агротехнички мерки, непристапност до патиштата, обезбедување вода. Рацепканоста на земјиштето треба да се реши зошто секое парче обработлива земја е многу важно. Ние треба да произведуваме што повеќе земјоделски производи, што повеќе храна. Поголема површина значи пониски трошоци на чинење, обработка на земјиштето, зголемување на квалитетот и на родот - изјави министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство, Љупчо Димовски.
Според земјоделците окрупунувањето на земјиштето е потребно, но очекуваат да има потешкотии во спорведувањето, пред се поради тоа што дел од земјоделците се плашат дека со тоа ќе им се намалат површините. Проценките покажале дека намалувањето може да само пет отсто од нивите, пред се, поради патиштата што ќе се прават
Според анализите сега просечната големина на една парцела е 1,62 хекатри, а дури 63 отсто од површините се под еден хектар. Најалармантна е состојбата во струмичкиот,пелагонискиот и полошкиот регион. Минимум 70 отсто од сопствениците на земјиштето во одреден регион треба да се согласат за да се реализира окрупнувањето.
Од министерството највија и формирање на банка за земјоделско земјиште, преку која секој што сака може да ги издава нивите што не ги обработува или да ги понуди за размена или продажба, а така земјоделците ќе имаат инфомрации кои површини се слободни за обработка.
Ј.С
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.