ТАА НЕ САКАШЕ ДА ГО НАЛУТИ ПУТИН: Сега Меркел ги откри зборовите што го најавија пеколот во Европа

Добивај вести на Viber

Ангела Меркел одржуваше врска со Владимир Путин со години за цела Европа. „Железната канцеларка“ на Германија ја спречи Украина да се приклучи на НАТО пред повеќе од една деценија, фалејќи се дека со тоа спречила војна во Европа, која сепак избувна откако таа ја напушти власта. Подоцна тврдеше дека конфликтот, најголемиот од Втората светска војна на континентот, „веројатно ќе беше полош“ доколку на Киев му беше дозволено да се приклучи на Алијансата во 2008 година. Сега, сепак, таа отиде чекор понатаму, тврдејќи дека Полска и балтичките држави се виновни за војната во Украина.

Прагматичната Меркел ја водеше својата земја низ бројни кризи: финансиски, економски, мигрантски, пандемиски. Таа се сметаше за менаџер за кризи на светската сцена, наоѓајќи компромиси во навидум безнадежни ситуации. Но, имаше едно нешто што не можеше да го направи: Русија на Путин.

Меркел, која ја водеше Германија од 2005 до 2021 година, неодамна изјави за унгарскиот весник „Партизан“ дека ги обвинила Полска и балтичките држави за прекинот на дипломатските односи меѓу Русија и Европската Унија, што, според неа, довело до инвазијата само неколку месеци подоцна.

„Полска и балтичките држави се виновни“

Според Меркел, одбивањето на Полска да ги поддржи договорите од Минск, клучни меѓународни договори меѓу Русија и ЕУ, го охрабрило Путин да ја нападне Украина во 2022 година.

- Сакав нов формат во кој можеме директно да разговараме со Путин како ЕУ. Некои не го поддржаа тоа. Тоа беа првенствено балтичките држави, но Полска беше и против тоа, рече таа, додавајќи дека четирите земји „се плашеле“ дека „нема да има заедничка политика кон Русија“.

- Во секој случај, тоа не се случи. Потоа ја напуштив канцеларијата, а потоа започна агресијата на Путин - рече Меркел.

„Таа не сакаше да го налути Путин“

Интересно е што поранешната канцеларка ги спомена Германија и Полска претходно оваа година во контекст на војната во Украина. Во интервју за „Берлинер Цајтунг“ во март, кога беше прашана дали Путин ќе ги нападне балтичките држави, Германија и Полска, таа рече дека тоа е дел од „руската воена доктрина“ за да ослабне други земји.

- Нема изговор за напад на друга земја. Но, дискурсот за интересите на Русија мора да се дозволи - рече Меркел.

Поранешната „вечна канцеларка“ на Германија е најкритикувана затоа што „не сака да го налути Путин“.

По напуштањето на функцијата, Меркел се обиде да ги оправда и објасни своите одлуки во интервјуа и во своите мемоари. Во неодамнешно интервју за „Шпигел“, таа рече дека Путин немал намера да ја нападне Украина на почетокот на својот мандат и дека неговиот план еволуирал со текот на годините, делумно поради однесувањето на Западот.

„Путин немаше да стои настрана“

Меркел минатиот ноември изјави дека верува дека војната во Украина ќе започнела порано и „веројатно ќе била полоша“ ако Киев го започнел својот пат кон членство во НАТО во 2008 година.

- Ќе видевме воен конфликт уште порано. Ми беше сосема јасно дека Путин немаше да стои настрана и да гледа како Украина се приклучува на НАТО. А потоа, Украина како земја сигурно нема да биде толку подготвена како што беше во февруари 2022 година, изјави таа за Би-Би-Си.

Таа тогаш рече дека за време на нејзиниот мандат направила сè што е во нејзина моќ за да обезбеди мирни средства за соработка со Русија, истакнувајќи дека Путин „започнал инвазија на Украина“ само неколку месеци откако таа ја напуштила функцијата.

Русија, за потсетување, започна инвазија на Украина пет месеци откако Олаф Шолц беше избран да ја наследи Меркел.

„Нема да бидеш канцелар засекогаш“

Во својата автобиографија објавена минатиот ноември, „Слобода: Мемоари 1954-2021“, поранешната канцеларка ја оправда својата одлука да се спротивстави на членството на Киев во НАТО на самитот во Букурешт во 2008 година, и покрај критиките дека таков потег можеби ја спречил Русија да ја нападне Украина.

Меркел во книгата рече дека ветувањето дека Украина и Грузија на крајот ќе станат членки на НАТО било „воен повик“ за Путин.

- Подоцна ми рече: „Слушај, нема да бидеш канцелар засекогаш, а потоа тие ќе станат членки на НАТО. И сакам да го спречам тоа“, напиша Меркел, опишувајќи го Путин како човек „кој не сакал луѓето да го непочитуваат“.

Шест години подоцна, Путин ја започна окупацијата и анексијата на Крим, а во февруари 2022 година следеше целосна инвазија на Украина, што рускиот претседател делумно го оправда со желбата на Киев за членство во НАТО. Меркел изјави дека се обидела да ја спречи инвазијата на Украина „преку разговори, понекогаш многу полемични“, но дека „со почетокот на руската војна против Украина, ситуацијата фундаментално се променила“.

„Ставете се во моја кожа“

Во своите мемоари, таа нагласи дека „многу добро ги знаела“ намерите на Путин.

- Тој секогаш ги кажуваше јасно, и јавно и во доверливи разговори. Знаев многу од неговите цели и знаев дека немаме работа со пријател на Европа - рече таа.

Сепак, во интервју за Берлинер Цајтунг во март, Меркел категорично одби да го употреби терминот „Путин-Верстехер“ (оној што го разбира Путин, „шепотец на Путин“). Таа додаде дека имала многу малку илузии за Путин, но дека тој сепак ја нападнал Украина во 2022 година.

- Препорачувам да се ставите во моја кожа во тоа време. Исто така, препорачувам да не кажете веднаш, кога денес ќе се појави поинаква перспектива, дека сте донеле погрешна одлука тогаш. Секако не го прифаќам тоа во однос на мојата одлука. Разбирањето што го прави Путин ставајќи се во негова кожа не е погрешно - рече таа.

„Жртвен јарец“

Меркел, исто така, верува дека е направена „жртвен јарец“ за нејзината одлука да го блокира патот на Киев кон НАТО. Во интервју за „Шпигел“ во ноември, кога беше прашана дали чувствува дека е направена „жртвен јарец“ за војната во Украина поради нејзините постапки на самитот во 2008 година, таа одговори дека „тоа не е само чувство“.

„Тоа е вистина“, рече таа.

„Володимир Зеленски, на пример, нè повика мене и поранешниот француски претседател Никола Саркози да го посетиме Буча по ужасниот масакр, очигледно имплицирајќи дека нашата позиција во Букурешт е одговорна за смртните случаи во Буча“, рече Меркел.

„Постојано предупредував, бев во право“.

Таа додаде дека „му се восхитува на Зеленски за неговата храброст и решителност во текот на трите години војна“, но дека „не се согласува со него за тоа што се случи во Букурешт“.

- Повторно и повторно предупредував, вклучително и во Букурешт во 2008 година: Путин го смета распадот на СССР за најголема геополитичка катастрофа на 20 век - и секако, јас не го делам ова мислење. Од ова, тој заклучува дека постои егзистенцијална закана за Русија и - секогаш кога е можно - се обидува да ги држи другите поранешни советски републики под контрола преку поттикнување конфликти. Бев во право со тоа предупредување. Бидејќи Путин веќе ја нападна Грузија во 2008 година - рече Меркел, објави „Украинска правда“.

На прашањето зошто не извлече никакви заклучоци кога веќе беше „многу свесна“ за тоа што е способен Путин, Меркел одговори: „Според мене, беше потребно да се обидеме мирно да ги решиме конфликтите со Русија“.