Воведувањето на нова грчка валута би било комплицирана и тешка задача

Добивај вести на Viber

Воведувањето на нова валута е тежок потфат, како што покажува искуството од воведувањето на Дојче брендот во Германија, поделбата на Чешка и Словачка и создавањето на самото евро, пишува „Блумберг“.

Во сите овие случаи, сепак новите валути беа претходи години на планирање и се радуваа на значителната поддршка. Ако Грција го напушти еврото, нема да се ужива од ниту едното, наведува агенцијата.

„Историските преседани покажуваат дека тоа е многу тешка задача“, коментира професорот по економија од „London Business School“ Ричард Портес. „Ситуацијата во Грција е веројатно уште потешка, бидејќи не е познато дали тие имаат административен капацитет потребен за брзата преселба на нова валута“, додава тој.

Пред референдумот вчера, кој беше освоен со решително мнозинство на позиција „Не“, со што се отфрлаат предлозите на доверителите за реформи во Грција, Владата посочила дека нема намера да ја извади земјата од еврозоната.

Според многу економисти сепак зачувување на еврото по гласовите може да биде тешко. Банкарскиот систем на земјата зависи од помошта на ЕЦБ, која може да биде повлечена по гласовите што ќе ја принуди Атина да воведе нова валута.

Двете најважни прашања кои треба да бидат решени во ова сценарио, се како да бидат воведени новите банкноти и монети и што да се прави со банкарските сметки, долг и финансиски инструменти деноминирани во старата валута.

Првото е релативно лесно. „Блумберг“ потсетува дека централната банка на Грција поседува печат во Холгарос, која во моментов се користи за печатење на евра, но може да биде искористена и за „новата драхма“.

Според цитиран од агенцијата специјалист за воведувањето на новата валута може да трае меѓу шест месеци и две години, во тоа време тие ќе треба да бидат нацртани, да им бидат додадени заштити против фалсификување, како и самите банкноти да бидат напечатени и обезбедени на банките.

Според директорот на централната банка на Хрватска, кој  раководел со воведувањето на куната во 1993 година, Борис Рагуз најголем предизвик е распределбата на новите пари. Бидејќи банките не можат да ги заменат новите пари за старите одеднаш, некое време во циркулација ќе бидат и двете. Иако преводите можат да бидат префрлени веднаш во новата валута, продавниците може да ги прифатат и двете валути или дури да продолжат само да работат со евра, ако имаат сомнежи во вредноста на новата валута.

Најверојатно првичниот курс на двете валути ќе е 1: 1, кој може да биде фиксен за некое време. На пример беше воведено еврото, што постоеше само виртуелно три години, со фиксен курс кон европските валути, пред 2002 година да бидат пуштени во оптек банкнотите и монетите. Дури тогаш старите валути ќе се користеа уште неколку месеци.

Грчкиот случај сепак ќе е посложен, бидејќи транзицијата треба да биде направена брзо без многу планирање, а и старата валута ќе продолжи да се користи во другите земји од еврозоната. Тоа значи дека на Грците може нема да им се допадне новата валута, бидејќи очекуваат нејзината цена да падне, кога девизниот курс ќе се остави на слободниот пазар.

„Во моментов, во кој ќе добијат нови драхми, луѓето ќе направат се што е можно за да се ослободат од нив“, смета економист од „Peterson Institute for International Economics“.