ЗОШТО СЕ БОРАТ ХАМАС И ИЗРАЕЛ?: Што е Хамас и појасот Газа?

Добивај вести на Viber

Палестинската милитантна група Хамас започна напад без преседан врз Израел, при што нејзините борци навлегоа во населбите во близина на Појасот Газа, убивајќи жители и земајќи заложници. Што треба да знаете за луѓето, местата и контекстот за да ја разберете оваа приказна.

Што е Хамас?

Хамас е палестинска исламистичка милитантна група која владее со Појасот Газа. Хамас вети дека ќе го уништи Израел и водеше неколку војни со Израел откако ја презеде власта во Газа во 2007 година, потсетува Би-Би-Си.

Помеѓу тие војни, тој испука или дозволи други групи да истрелаат илјадници ракети врз Израел и изврши други смртоносни напади. Израел, исто така, постојано го напаѓа Хамас со воздушни напади и, заедно со Египет, го блокираше Појасот Газа од 2007 година, како што вели, заради неговата безбедност.

Хамас е прогласен за терористичка група од Израел, САД, ЕУ и Велика Британија, како и други сили. Хамас е поддржан од Иран, кој го финансира и му обезбедува оружје и обука.

Што е Појасот Газа?

Појасот Газа е територија долга 41 км и широка 10 км помеѓу Израел, Египет и Средоземното Море. Тој е дом на околу 2,3 милиони луѓе и е една од најгусто населените области во светот.

Израел го контролира воздушниот простор над Газа и нејзиниот брег и ограничува кој и каква стока смее да влегува и излегува преку неговите гранични премини. Слично, Египет контролира кој влегува и излегува преку границата со Газа.

Што е Палестина и каква врска имаат овие настани со неа?

Западниот Брег и Газа се познати како палестински територии, исто како и Источен Ерусалим и Израел, кои се дел од земјата позната како Палестина уште од римско време.

Тоа биле и земји на еврејските кралства во Библијата, а Евреите ги гледаат како нивна древна татковина.

Израел беше прогласен за држава во 1948 година, иако земјата сè уште се нарекува Палестина од оние кои не го признаваат правото на Израел да постои. Палестинците исто така го користат името Палестина како чадор термин за Западниот Брег, Газа и Источен Ерусалим.

Зошто Израел и Хамас се борат?

Постои постојана тензија меѓу Израел и Хамас, но нападот на милитантите во саботата се случи без предупредување. Хамас истрела илјадници ракети во Израел додека десетици борци ја пробија границата и ги нападнаа израелските заедници, убивајќи десетици цивили и заробувајќи други.

Израел веднаш започна воздушни напади, велејќи дека тие биле насочени кон локациите на милитантите во Газа.

Колку овој напад е без преседан?

Како што пишува меѓународниот уредник на Би-Би-Си, Џереми Боуен, ова е најамбициозната операција што Хамас некогаш ја започнал од Газа и најсериозниот прекуграничен напад со кој се соочи Израел во повеќе од една генерација.

Милитантите на неколку места ја пробиле жицата што ја дели Газа од Израел.

Нападот без преседан се случи еден ден по 50-годишнината од ненадејниот напад на Египет и Сирија во 1973 година, со кој започна Големата војна на Блискиот Исток.

Дали е ова голем неуспех на израелското разузнавање?

Да, вели дописникот за безбедност на Би-Би-Си, Френк Гарднер. Со здружени напори на Шин Бет, домашната разузнавачка служба на Израел, Мосад, нејзината агенција за странски шпион и сите средства на израелските одбранбени сили, тој вели дека е искрено зачудувачки што никој не го видел ова како доаѓа или не успеал да дејствува по него ако бил предупреден.

Израел ги има веројатно најобемните и најдобро финансираните разузнавачки служби на Блискиот Исток, со доушници и агенти во палестинските милитантни групи, како и во Либан, Сирија и на други места.

На теренот, покрај напнатата гранична ограда меѓу Газа и Израел, има камери, сензори за движење на земјата и редовни воени патроли.

Се претпоставува дека оградата од бодликава жица била „паметна бариера“ за да се спречи токму видот на инфилтрација што се случи во овој напад. И покрај тоа, милитантите на Хамас едноставно го пробиле патот низ него, исекнале дупки на жицата или влегле во Израел од морето и со параглајдер, пишува Би-Би-Си.