До 2030 година некои валути ќе ги снема?

Добивај вести на Viber

До 2030 година, светот на парите веројатно нема да изгледа исто: некои национални валути ќе бидат згаснати или заменети (на пр. со преминување на еврото), други ќе бидат регионално обединети (проекти како „Еко“ во Западна Африка), а третата насока е брзата експанзија на дигиталните валути на централните банки (CBDC), кои не ја укинуваат валутата - туку го менуваат начинот на кој ја користиме.

Најконкретен и фактички потврден пример за „исчезнување“ на валута во блиска иднина е бугарскиот лев: во јули 2025 година, ЕУ ги заврши потребните законски чекори и даде зелено светло за Бугарија да го воведе еврото на 1 јануари 2026 година. Со ова, левотот заминува во историјата, а Бугарија станува 21-ва членка на Еврозоната.

Проширувањето на еврозоната до 2026 година претставува преседан и врши притисок врз другите членки на ЕУ надвор од еврозоната (Шведска, Полска, Чешка, Унгарија, Романија, Данска).

Иако овие земји во моментов немаат фиксни рокови, процесот на Бугарија може да стимулира нови дискусии до 2030 година за забрзување на конвергенцијата - барем политички.

Ако постои пример за радикална промена на валутата поради губење на довербата, тоа е Зимбабве. По години инфлација и ненадејна девалвација, во 2024 година државата го воведе ZiG (Злато на Зимбабве) - нова валута делумно поддржана од девизни резерви и злато - која го замени зимбабвескиот долар. Иако моделот сè уште трпи шокови и корекции, случајот покажува како екстремната макро нестабилност може да доведе до бришење на една валута и воведување на друга.

Земјите што влегуваат во спирала на хиперинфлација и еродирана доверба може да бидат принудени да ја укинат или ребрендираат својата валута (честопати со привремено или трајно потпирање на доларот/еврото во реалниот сектор). Ова не е предвидено според шаблон, туку зависи од домашната политика, резервите и реформите.

Две работи често се мешаат: намалување на зависноста од доларот во меѓународната трговија и резервите (дедоларизација) и укинување на доларот - што не е на маса. Напротив, извештаите на Федералните резерви потврдуваат дека улогата на доларот е сè уште преовладувачка поради големината и длабочината на американскиот финансиски пазар, правната сигурност и ликвидноста. 

foto freepik.com