ЕДНА ИСКРА МОЖЕ ДА ПРЕДИЗВИКА ГЛОБАЛНА КАТАСТРОФА?! Светот врие, сите погледи вперени во Израел и Газа
Објавено во: Свет 14 Октомври, 2023
По избувнувањето на војната во Израел, многумина веруваат дека овој конфликт на Блискиот Исток, заедно со борбите во Украина и кризата во субсахарска Африка, е почеток на нова светска војна, која ќе биде официјализирана кога целиот арапски свет се крева против Западот. Аналитичарите предупредуваат дека планетата е полна со конфликтен потенцијал и дека не и треба многу оган за се да се претвори во катастрофа, па дури и во нуклеарна војна.
Војната во Израел беснее една недела, стотици луѓе умираат секој ден, а светот се прашува дали има крај на конфликтите низ планетата или ова е почеток на Третата светска војна? Судејќи според потезите на едната и на другата страна, ескалацијата на конфликтот на Блискиот Исток виси на конец. Американските претставници на чело со претседателот Џо Бајден со денови го посетуваат Тел Авив и му ветуваат секаква помош на Израел.
Од друга страна, Хезболах, кој има повеќе од 100.000 луѓе под оружје, најавува дека е подготвен да влезе во конфликт со Израел доколку не престанат нападите врз Палестинците. Ако се знае дека Иран како голема воена и нуклеарна сила го поддржува Хезболах и дека Турција бара да се прекинат „несразмерните и неосновани напади врз Газа“, јасно е дека светот е на работ на глобален конфликт. како никогаш досега, пишува „Блиц.рс“.
Се зависи од потегот на Израел во Газа?
Драгослав Рашета, истражувач од организацијата „Нов трет пат“ смета дека ескалацијата на војната на Блискиот Исток ќе зависи пред се од потезите на Израел во Појасот Газа.
- Пред се треба да видиме како Израел ќе одговори на нападот на Хамас. Дали ќе се држат до воздушните напади врз Палестинците или ИД ќе влезе во Газа и ќе ја држи под окупација како пред 2006 година. Доколку Израел спроведе радикални мерки, можно е да предизвика реакција дури и од арапските земји со кои има добри односи, како Египет, Саудиска Арабија и Јордан - оценува за „Блиц“ Рашет.
Како што вели тој, потезите на Израел се внимателно следени од Хезболах.
- Хезболах би можел да се вклучи во војната од јужен Либан и Сирија. Сепак, мислам дека тоа нема да се случи бидејќи Израел е нуклеарна сила со многу либерална доктрина за прв удар како исклучително мала земја која не може да се брани во длабочина. Се добива впечаток дека ниту Хамас не очекуваше дека нивниот напад ќе ги фати израелските разузнавачки служби толку неподготвени и дека ќе фатат толку заложници. Тоа не го очекуваа ниту Хезболах, ниту Иран – анализира Рашета.
ИД нема повторно да ја окупира Газа?
Нашиот соговорник смета дека ИД ќе ги почитува „правилата и обичаите на војната“ дури и да влезе во Појасот Газа.
- Мислам дека пред се ќе се фокусира на уништување на самиот Хамас, а не на окупација на цела Газа. Ова потоа ќе бара постојано мобилизирање на 10.000 војници за контрола на Газа. Има причина зошто ИД се повлече од Газа во 2006 година - заклучува Рашета.
За опасноста од глобална војна предупреди и поранешниот американски државен секретар Хенри Кисинџер.
– Конфликтот на Блискиот исток има опасност од ескалација и воведување на други арапски земји во конфликт под притисок на нивното јавно мислење – рече Кисинџер.
Како што вели тој, вистинската цел на Хамас и неговите поддржувачи „може да биде само мобилизирање на арапскиот свет против Израел“. Кисинџер смета дека постои можност Израел да преземе акција против Иран, доколку се утврди дека Техеран имал улога во нападот на Хамас. Кога станува збор за ситуацијата во светот, Кисинџер изјави дека руската агресија врз Украина и нападот на Хамас против Израел претставуваат „фундаментален напад врз меѓународниот поредок“.
И Марко Блажиќ од Центарот за социјална стабилност не ја исклучува можноста за ескалација на војната во Израел. Според него, иранскиот балистички ракетен напад врз американските бази на Блискиот исток би довел до Трета светска војна.
Иако тој тврди дека во овој момент не е реално САД да се вклучат во конфликтот во Израел, „ако Хезболах влезе во војната, ќе ги повлече сите шиитски милиции над кои Иран има контрола“.
- Тоа се Единиците за народна мобилизација од Ирак, кои брои повеќе од 100.000 членови, потоа шиитските милиции низ Сирија, но секако и Сириската арапска армија. Целиот тој пакет што го спомнав е под директна контрола на Иран, и ако Хезболах се приклучи на конфликтот во Израел, ќе ги повлече сите тие сили, а во некое понатамошно сценарио, не знаеме во која насока ќе се движи. секако кон директното учество на Иран во општиот конфликт на Блискиот Исток - предупреди Блажиќ.
Зошто Американците испраќаат носачи на авиони во Средоземното Море?
Аналитичарот од Центарот за социјална стабилност коментира и дека рускиот претседател Владимир Путин и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган се прашуваат зошто Американците испраќаат носачи на авиони во Средоземното Море.
Американците ја проектираат својата моќ преку носачите на авиони и ударните групи што ги имаат. Кога испраќате носач на авиони во регион од кој можете да извршите оперативни дејствија, тогаш тоа е директна и реална закана. Како може Ердоган да им помогне на Палестинците, го нема тој носач на авиони, нема присуство на сили. Од друга страна, Американците испраќаат носач на авиони и тие можат да имаат директно учество во тој конфликт во рок од еден ден, во рок од еден час и да бидат тие кои одлучуваат која страна ќе победи - изјави Блажиќ.
„Конфликтен потенцијал да ескалира во катастрофа и нуклеарна војна“
Живадин Јовановиќ, поранешен министер за надворешни работи на СР Југославија, за „Блиц“ посочува дека глобалната ситуација е премногу експлозивна.
- Не е потребно многу оган за да се активира експлозивниот потенцијал. Конфликтите во Украина, Блискиот Исток и субсахарска Африка имаат потенцијал да ескалираат во глобална војна. Европската економија се соочува со рецесија. Кога германската економија е негативна и оди „под нулата“, тогаш тоа што Германија го губи не може да го надомести Португалија или Италија - нагласува Јовановиќ.
Нашиот соговорник додава дека не е поддржувач на расудувањето „ако ова се случи, ќе се случи“, особено ако тоа води до негативни заклучоци.
„Западните дипломати да се разбудат од длабок сон“
Поранешниот шеф на дипломатијата на СРЈ смета дека западните дипломати „ја држат главата во песок и не се однесуваат рационално“.
- Треба да се разбудат од длабок сон и да се прилагодат на реалноста. Време е за нова математика. Ова веќе не се деведесеттите, туку 2050-тите. Треба да видиме што ќе правиме за во иднина. Човек не може да командува и сите да го следат. Мора да видиме како да постигнеме мир, стабилност, дијалог. За почеток, би било добро НАТО јавно да каже дека повеќе не сака проширување на исток и дека сака да ја гарантира безбедноста на сите мали земји - вели Јовановиќ.
Како што вели тој, за каков хуман и безбедносен однос станува збор ако НАТО каже „сакаме да ја гарантираме безбедноста на еден од осум милијарди луѓе на планетата“.
- Таа милијарда луѓе не е ни поголема од Индија. Луѓето во НАТО треба да сфатат дека живеат во глобално село и да не се однесуваат како од Бога дадени. Мора да се почитуваат резолуциите на Советот за безбедност на Обединетите нации. Да се вратиме на принципите и правото, бидејќи ако не го направиме тоа, нема да имаме референтна точка да се ориентираме цивилизациски - оценува Јовановиќ.
Нашиот соговорник додава дека е неопходно итно да се свика седница на Советот за безбедност на ОН со лидерите на големите сили.
- Потребно е Бајден, Путин, Кси Џинпинг, Макрон, Шолц и другите да се сретнат како во Втората светска војна и да се ослободат од предрасудите. Нема да чекаме нова Хирошима да седнеме да разговараме - заклучува Јовановиќ.
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.