ЕВРОПСКАТА ЕКОНОМИЈА МОРА ДА СЕ „ОКРУПНИ“ – заедничките одлуки ќе поттикнат раст

Добивај вести на Viber

Проблемите во индустријата во Европа кои се наметнаа поради растот на геополитичката фрагментација, но и поради забрзувањето на зелената транзиција, наметнаа се повеќе политички одлуки со цел нивно надминување. Трошоците на државите од Европската унија се зголемија за три пати во последната деценија, достигнувајќи 1,5 отсто од БДП. Голем дел од оваа помош се влеа во зелените технологии и енергетската ефикасност, при што големите економии како Франција, Германија, Италија и Шпанија го поттикнаа овој тренд.

Аналитичарите на Меѓународниот монетарен фонд, Алфред Камер, Ендрју Хоџ и Роберто Пјаца истакнуваат дека успехот на индустриската политика на Европа не зависи само од тоа колку е потрошено, туку и од доброто трошење. Истакнуваат дека ова значи насочување на вистинските приоритети и избегнување скапи и погрешни чекори.

Укажуваат дека индустриската политика може да донесе опипливи економски придобивки и да ја зајакне економската отпорност, фокусирајќи се на справување со неуспесите на пазарот. Но, предупредуваат дека и најдобронамерните политики можат да имаат контраефект доколку се лошо координирани.

-  Моќните интервенции, како субвенциите или даночните олеснувања, кои го прошируваат производството и ги намалуваат трошоците во одреден сектор во една земја ќе имаат спротивен ефект во друга, поткопувајќи ги компаративните предности и создавајќи неефикасност – укажуваат аналитичарите на ММФ.

Според нив, едностраните индустриски политики се губитничка стратегија за повеќето земји членки на ЕУ, со оглед на нивната отвореност за трговија. Додаваат дека европската државна помош им користи на фирмите приматели, но често е штетна за другите, што според нив е загрижувачки.

Според нив, решението е јасно - на индустриските политики на Европа им е потребна обединета, координирана рамка.

-  Кога земјите ќе ги усогласат своите напори, придобивките од индустриската политика може да ги надминат трошоците. Координираните политики ги зачувуваат придобивките од трговијата, обезбедуваат еднакви услови за игра и целосно го користат единствениот пазар на ЕУ – се нагласува во анализата.

Во сценарио каде ЕУ делува како интегриран регион и усвојува добро насочена индустриска политика, се добиваат подобри резултати отколку со фрагментирани пристапи специфични за земјата.

-  Бидејќи работниците и фирмите слободно се движат низ единствениот пазар, ова може да ги максимизира придобивките од политиката. Постојните правила за државна помош на ЕУ обезбедуваат почетна точка, но не го исполнуваат она што е потребно за да се водат стратешките индустриски политики низ Европа. Подоброто споделување податоци и унифицирани програми би можеле да ја подобрат транспарентноста и довербата меѓу земјите-членки. Централизирано тело за одлучување би можело да ги рационализира приоритетите и подобро да ги распределува ресурсите во области од заемна корист – нагласуваат аналитичарите.

Создавањето на Ербас пред речиси половина век покажа дека координацијата во обем може да работи: оваа заедничка иницијатива со повеќе земји ги комбинираше ресурсите и експертизата за да создаде глобално конкурентен играч. Подлабоката интеграција е суштински дел од равенката. Посилен единствен пазар за стоки, услуги и капитал со поголема мобилност на работната сила ќе ја засили ефективноста на индустриските политики, дозволувајќи им на фирмите да се зголемат.

-  Индустриските политики на Европа имаат глобални импликации. Субвенциите и корекциите на трговијата не застануваат на границите на ЕУ, што ја нагласува потребата за ангажман со мултилатерални форуми како што е Светската трговска организација. Правилните индустриски политики можат да помогнат онаму каде што пазарите не успеваат. Со прифаќање на координацијата и интеграцијата, ЕУ може да обезбеди нејзините политики да поттикнуваат раст, иновации и продуктивност, притоа избегнувајќи скапи стапици – заклучуваат аналитичарите на ММФ.

П.О.