Добивај вести на Viber
Насловот на текстот, како што забележувате нема врска со економија. Но, мислам дека треба да му дадете шанса.
Интересен беше симпатичниот коментар кој минатата недела пристигна за текстот “Лудило за тоалетна хартија”. Читателката во основа вели дека никој не треба на никого да му кажува како да ги троши своите пари, а не дај боже некој некого да треба да прашува за тоа.
Секако слободата на изборот е една од најдобрите работи кои пазарната економија ни ги дала. Денеска може да избираме помеѓу 100 видови на чоколади, безброј шампони, телевизори, возила итн. Секој е господар на својот паричник.
Сепак, понекогаш е добро да бидеме скептични. Дозволете да се обидеме да ја видиме другата страна на парата.
Еве еден пример за претплата кој “Економист” им го понуди на неговите интернет читатели. Се работи за неколку пакети на годишни претплати.
Опција бр1: Интернет издание по цена од 50$
Опција бр2: Печатено издание по цена од 70$
Опција бр3: Печатено+Интернет издание по цена од 70$
Размислете, доколку Вие сакате да станете претплатник, за која опција ќе се определите?
Претпоставувам дека веќе ја донесовме одлуката.
Веројатно поголем број од Вас се реши за опцијата бр:3.
Зошто е тоа така?
Како што диксутиравме во претходниот текст, човековиот ум е исклучително сложена алатка која со неверојатна брзина ги калкулира и мери параметрите кои ќе ги добие. Сепак, имаме тенденција да носиме нерационални одлуки.
Луѓето размислуваат во апсолутни бројки. Во случајов за иста цена од 70$ имате две опции од кои јасно е дека втората е поисплатлива (за истиот износ добивате две претплати за интернет и за печатено издание). Меѓутоа се чини дека автоматски ја одбиваме првата варијанта. Но, зошто се изгуби опцијата бр:1?
Кога имаме две варијанти кои се лесно споредливи, нашиот мозок автоматски ја отфрла неспоредливата варијанта и на тој начин несвесно сме насочени кон изборот што треба да го направиме, а во овој случај изборот е сосема извесен. Што би рекло, првата опција е ставена да биде лажна и има единствена цел да ве насочи кон посакуваниот избор за продавачот. Нормално дека ова не е сигурна комбинација за продавачот, впрочем правото да не се претплатите за ништо останува да ви биде една од опциите, но доколку веќе сакате да читате зошто да не добиете две во едно.
Колку пати на полиците во маркетите сте забележале два производи од истиот производител? Постои само една разлика. Едното пакување има 20% гратис, другото е во стандардно пакување и се продава по истата цена. Изборот е нормално логичен. Човековиот мозок ги елиминира сите опции кои стојат на полицата и се решава дека е најдобро да се купи пакувањето со 20% попуст. Причината е поради тоа што двата производи стојат еден до друг и се лесно споредливи. Секако стандардните пакувања стојат само како насочувач на Вашата одлука.
И за крај едно истражување во САД покажало дека од горенаведените причини најдобар начин да и се допаднете на некоја девојка е да излезете во двојка со Ваш пријател кој изгледа слично на Вас, но има за нијанса помалку квалитети. Можеби е понизок, или има помалку коса, или потешко се опушта во друштво. Од истата причина поради која мозокот го бира пакувањето, девојката ќе го избере оној што визуелно нуди повеќе, елиминирајќи ги другите опции.
Значи кога друг пат ќе ве викнат на состанок во двојки, добро размислите која е причината за таквиот повик.
Сепак, светот не е базиран на заговори и нормално дека нема да прашувате зошто ве викаат на состанокот во двојки. Луѓето може да помислат дека нешто не е во ред со Вас. А професорите кои го правеле ова истражување очигледно е дека имале доста слободно време.
Милан Димитриоски
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.