КАКО Е МОЖНО ИЗРАЕЛ СЀ УШТЕ ДА НЕ ГО УНИШТИ ХАМАС? Има многу посилна војска, но не го прегази непријателот: Еве зошто им одговараше да имаат милитанти на чело на Газа

Добивај вести на Viber

Израел најавува дека нема да ги запре нападите врз Газа додека не го елиминира и последниот член на Хамас. Се поставува прашањето зошто Израел порано не го уништи Хамас?

Израел се судри со Хамас во Газа пред повеќе од една деценија, а аналитичарите на корпорацијата RAND објавија детален извештај кој се фокусира на петгодишниот период на овој конфликт, од крајот на операцијата Леано олово во 2009 година до крајот на Операцијата Заштитна Еџ во 2014 година.

Извештајот го анализира променливото лице на урбаната војна и како напредната армија се борела против послабите, но поприлагодливи неправилни сили. Исто така, покажува како израелските одбранбени сили (ИДФ) еволуирале оперативно, организациски и технолошки за да се справат со тековните хибридни предизвици. Справувањето со Хамас во Газа го става Израел во стратешка дилема - треба да распореди доволно сила за да ја одврати милитантната група од напад, но не доволно за да го собори режимот.

„ Сакаме да им ги скршиме коските без да ги ставиме во болница“, сумираше еден израелски аналитичар.

Според некои извори, Израел се плашел дека ако го собори Хамас, поголемо зло може да го заземе местото во Газа.

Операција Леано олово

Во 2005 година, Израел се повлече од Газа по речиси 40 години окупација. Две години подоцна, Хамас ја презеде власта во појасот, полека станувајќи хибриден актер - дел терористичка организација, а дел псевдодржава. Ова е континуирана еволуција, според аналитичарите на RAND. Непријателствата меѓу Хамас и Израел доведоа до Првата војна во Газа и операцијата Леано олово во декември 2008 година, војна која брзо заврши со израелска победа и повлекување кон крајот на јануари 2009 година.

Во 20-те месеци од таа операција, тензиите меѓу Израел и Хамас продолжија да ескалираат. Помеѓу 11-13. во ноември 2021 година, повеќе од 200 ракети беа истрелани кон Израел од Газа, пред Израел да ја започне операцијата „Столб на одбраната“ на 14 ноември, со целното убиство на воениот началник на Хамас Ахмед Џабари и прецизни напади врз други цели.

За време на осумдневниот конфликт, Хамас и палестинскиот исламски џихад (ПИЈ) истрелаа повеќе од 1.456 ракети врз Израел, погодувајќи го Тел Авив за прв пат по ирачкиот ракетен напад Скад во Заливската војна во 1991 година. Израелските сили одговорија со воздушни напади на повеќе од 1.500 цели во Газа, вклучувајќи ја и владината инфраструктура на Хамас и резервите на оружје.

Израел мобилизираше 57.000 резервисти и распореди копнени сили долж границата со Газа, но упадот во Појасот никогаш не се случи. Потоа, на 21 ноември 2012 година, стапи на сила примирјето со посредство на египетската влада на Мухамед Морси на Муслиманското братство.

Операција Заштитен раб

Извесен период Израел и Газа уживаа во период на релативен мир, но во 2014 година Хамас се соочи со силен економски и политички притисок. Новиот египетски претседател Абдел Фатах ел Сиси го сметаше Хамас за сојузник на непријателското Муслиманско братство и ги затвори тунелите за шверц од Египет до Газа, лишувајќи го Хамас од еден од неговите клучни извори на приходи. На крајот, овој притисок поттикна постојано зголемување на нивото на насилство, според аналитичарите.

Насилството пак доведе до операцијата Заштитен раб, која започна на 8 јули 2014 година и се одвиваше во три фази. Првата беше израелската воздушна кампања од 8-16. Јули, кој изгледаше слично на столбот на одбраната, со таргетирање на милитантите и инфраструктурата на Хамас. Но, само воздушните напади не можеа да ја уништат тунелната мрежа на Хамас, па во втората фаза Израел изврши копнена инвазија, од 17 јули до 4 август. Иако израелските сили влегоа во Газа само неколку километри за да ги пронајдат и уништат прекуграничните тунели на Хамас, тие спорадично наидоа на жестоки џебови на отпор на места како Шуџаја, каде израелската бригада Голани водеше една од најжестоките битки во војната.

По двонеделната операција израелските сили се повлекоа, а операцијата влезе во завршна фаза од 5-26. Август, обележан со серија привремени прекини на огнот, прекинати со воздушни напади и ракетни напади.

Последици

Операцијата го направи својот данок. На израелска страна загинаа најмалку 66 војници и шест цивили, директната штета на приватната и јавната инфраструктура изнесуваше речиси 55 милиони долари, а индиректните - со оглед на економските нарушувања на економијата поради конфликтот - уште 443 милиони, според Израелската даночна администрација.

На палестинска страна, според проценките на ОН, загинале 2.133 лица, вклучително и 1.489 цивили, што Хамас го искористи за да ги унапреди своите тврдења дека Израел употребил непропорционална сила. Спротивно на тоа, израелските проценки зборуваат за 1.598 палестински жртви, од кои 75 отсто биле борци. ОН, исто така, процени дека 500.000 луѓе се внатрешно раселени, што е 28 отсто од населението на Газа, и дека домовите на околу 108.000 луѓе станале непогодни за живеење.

Според аналитичарите, Израел се обидува да одржи тешка рамнотежа кон Хамас и, од една страна, да го казни за нападот, но од друга страна, да не го елиминира од страв дека ќе биде заменет со некој уште понасилен. . Во трите години од Заштитниот раб, Хамас ја задржа својата контрола над Газа и се чини дека не е во опасност да биде заменет во скоро време. Сепак, притисокот врз Хамас останува до ден-денес.

Лекции од конфликт

Иако конфликтот произведе различни стратешки, оперативни, тактички и технолошки лекции - а Израел, велат аналитичарите, е извор на учење за американската војска со децении, вклучувајќи го и последниот конфликт во Газа - секоја од тие лекции носи конкретни препораки .

Пред сè, треба да го разберете вашиот противник. За време на конфликтот во Газа, Хамас се претвори од нерегуларен противник во хибрид со квалитети кои некогаш беа само државни актери, а Израел мораше да се прилагоди на тоа. Исто така, неопходно е да се разберат ограничувањата на прецизното гаѓање во урбан контекст, да се развие противракетна одбрана - како што е познатата израелска Железна купола - да се инвестира во оклопни возила кои се покажале како клучни во израелските операции и да се подготви за војна во тунел.

Злогласната мрежа на подземни премини на Хамас е еден од најголемите предизвици со кои се соочува Израел во неговите сегашни подготовки за копнена инвазија на Газа. Експертот за подземна војна Дафне Ричемонд Барак неодамна изјави дека (се уште) нема сигурно решение за справување со оваа закана.

- Нема Железна купола за тунели - рече таа.