КАНЦЕРОГЕНИ СЕ: Државен притисок да се намали присуството на акриламид во помфритот, чипсот, грицки, леб, кафето

Добивај вести на Viber

Производителите на храна, сендвичарниците и пекарите дополнително да го намалат количеството на акриламид во храната. Новиот Правилник кој го донесе Агенцијата за храна и ветеринарство од нив бара да применуваат дополнителни мерки со што ќе произведат и ќе продаваат производи со најниско можно ниво од оваа супстаниција. Акриламидот е органско соединение кое се формира во одредена храна кога се пече и пржи на високи температури односно на темепаратура од 120 до 150 Целзиусови степени. Врз основа на научни студии на животни, потврдено е дека акриламид во храната потенцијално го зголемува ризикот од развој на рак кај потрошувачите во сите возрасни групи. Бидејќи акриламидот е присутен во широк спектар на секојдневни јадења, оваа загриженост важи за сите потрошувачи, но децата се најизложена возрасна група со оглед на телесната тежина.

Пржени компирчиња, помфрит, препечен леб, грицки, крекери, чипс, бисквити, обланди, медењаци, храна за бебиња - во сите има акриламид. Од Агенцијата за храна за Фактор објаснуваат дека  со Правилникот  се  пропишуваат  општите  барања  за  безбедност  на  храната  во  однос на  нивоата  на  референтните  вредности  за  намалување  на  присуството  на  акриламид  во храната.

„Операторите  со  храна  согласно одредбите од овој подзаконски акт треба  да  применуваат  мерки  за  ублажување  на  влијанието на акриламидот во  поглед  на  постигнување  на  негово најниско можно ниво односно под нивоата на референтните  вредности дефинирани со Правилникот за одредена категорија производи помфрит,  други  исечени  (пржени  во  длабоко  масло)  производи  и  исечен  чипс  од свеж компир; чипс  од  компири,  грицки,  солени  крекери  и  други  производи  од  компир  од  тесто  од компири; леб; житарки за појадок (освен овесна каша); фини  пекарски  производи:  колачиња,  бисквити,  двопек,  житни  плочки,  колачи,корнети,  обланди,  медењаци,  чајни  погачи,  колач  со  ѓумбир,  како  и  солени  крекери, крцкав  леб  и  замена  за  леб, кафе, инстант кафе;замена за кафе и храна за бебиња и преработена храна од житарки наменети за доенчиња и мали деца, велат од Агенцијата.

Согласно одредбите од овој Правилник производителите треба да донесат програма за  земање на примероци за лабораториско тестирање и анализирање на нивоата на акриламид во производите, да ги евидентираат резултатите од земањето на примероци и анализите, да водат евиденција и да обезбедат докази за применетите мерки за  ублажување на влијанието на акриламидот. 

Во извадок од Правилникот за пржени компирчиња стојат повеќе препораки за транспортот и чувањето на компирот, но и за подготовката.

„Операторите со храна треба да им препорачаат на крајните корисници да ја одржуваат температурата помеѓу 160 и 175 степени при пржење и 180 до 220 степени при печење. Кога вентилаторот е вклучен може да се користи пониска температура, однапред да ја загреат опремата за подготовка до точната температурата помеѓу 180 и 220 °C во согласност со упатствата за подготовка, а во зависност од спецификациите на производите и локалните барања. Треба да го подготвуваат компирот до златно-жолта боја, да не претераат со подготовка, да ги вртат производите во рерната по 10 минути или на половина од времето на подготовка, да ги следат препорачаните инструкции за готвење што ги дава производителот, кога подготвуваат помала количина на компири отколку што е наведено на пакувањето, да го намалат времето на подготовка, за да се избегне постигнување на претерано кафеава боја на производот и да не се преполнува фритезата за пржење; фритезата да се пополни до половина за да се избегне преголемото впивање на масло со продолжување на времето на пржење, стои во правилникот.

Акриламидот се формира од јаглехидрати и аминокиселини (аспарагин) во храна која содржи скроб кога се загреваат на високи температури со цел да се добијат одредени производи при што храната добива кафена боја, а се формира акриламид. Со оваа хемиска реакција производите практично покафеуваат.  Сегашните нивоа на диететски изложеност на акриламид низ возрасните групи укажуваат на загриженост во однос на неговите канцерогени ефекти.

Александра Томиќ