ЛОВЦИ НА СТРАНСКИ РАБОТНИЦИ: Заработуваат со наоѓање работници, а за тоа земаат надомест и повисока од бруто плата на еден работник

Добивај вести на Viber

Хаос. Тоа е мал збор кој верно ја опишува состојбата со вработување на странци на хрватскиот пазар на труд. Како печурки по дождот никнуваат агенции за посредување при вработување и распоредување работници, во регистарот на кој мора да се пријават веќе ги има 645.

Некои се веќе во стечај и чекаат бришење затоа што играле само едно лето. Некои не почнале со работа, а за некои бизнисот е потежок отколку што очекувале. Изминатата 2023 година беше првата вистинска можност за секого за огромен раст бидејќи Хрватска влезе во Шенген зоната и стана поинтересна за работниците од Далечниот Исток.

Кој го зграпчи најголемиот дел од бизнис колачот, појасно ќе се види по доставувањето на конечните деловни резултати за 2023 година, но пред тоа агенцијата Humble Hunters, чие име на хрватски е Скромни ловци, открива за Пословни дневник дека постигнале Зголемување на приходите од 127% - од 4,4 милиони евра во 2022 година на 10 милиони евра лани. И тие не се премногу среќни.

„Тоа е тешка работа. Кога почнавме, пресметавме дека профитабилноста може да биде и до 20%, но излегува од 4 до 5%“, вели Дејан Тројански, косопственик на Humble Hunters, агенција која соработува со најголемите домашни компании како што е Валамар. , Далековод, Јамница, заедно со Сенди Протиќ и Хрватска пошта. Тие се вклучени и во подготовката на измените на Законот за странци со кои треба да се регулира актуелниот хаос и кои благодарение на информациите на МУП ги систематизиравме во овој текст.

Тројански вели дека одеднаш почнале да се занимаваат со посредување при вработување на работници, а многумина не ги знаат законските одредби и процедури на кои се базира бизнисот, бидејќи нема пречки довчерашниот ресторант да стане снабдувач на странски работници. денес без посебни услови. Високата побарувачка, неповолните демографски движења и емиграцијата на локалните жители создадоа плодна почва на која многумина сакаат да го развиваат својот бизнис. Само на некои не им е јасно како тоа го замислиле.

„Заработуваме со наоѓање и носење работник кај работодавачот, а за тоа земаме надомест во висина од бруто плата на еден работник. И ако ангажираме висококвалификувани специјалисти, тогаш надоместокот оди до две или дури три бруто плати. Но, се случува да изгубиме некои проекти затоа што нашата конкуренција нуди посредување при вработување без надомест, што едноставно не е можно“, вели Тројански, оставајќи го неодговорено прашањето дали е можно таквите компании да наплаќаат отштета од работникот, што е не е легално во Република Хрватска, но можно е тоа да го направат и странските работници кои на крајот плаќаат такви давачки - не знаат.

Затоа што тоа е легално во земјите од кои доаѓаат, а често тие веќе платиле или се задолжиле за да добијат можност да работат во Европа. Вања Хорват, директор на агенцијата „Професио“ во сопственост на Андрија Шесер и австриската компанија „Интерсерох“, навести дека е можна практиката на работниците да им се наплаќа за да им се најде работа во Република Хрватска. Хорват нагласува дека агенцијата на работниците не им наплатува надомест за вработување. Humble Hunters ги распоредува работниците кај работодавците, што значи дека тие се вработени кај нив, така што приходот ги вклучува сите плати што ги исплаќа работодавачот.

Мануела Вукелиќ, сопственичка и директорка на Job Hunter, агенција која започна со работа пролетта 2022 година, а само минатата година забележала релевантни приходи од околу сто илјади евра, ја опишува хаотичната состојба на пазарот. Вукелиќ, кој се занимава исклучиво со медијација, ни изјави дека тројца градежни работници од Непал добиле дозвола за работа во Хрватска бидејќи му биле потребни на работодавачот за работните места на ѕидари и столари.

Издавањето на дозволите траеше доволно за да помине градежната сезона, па веќе немаше работа за која добија дозволи. Работодавецот, кој покрај градежништвото има и каменорезец со изработка на надгробни споменици, сепак им дал работа. Тие носеа тешки плочи од мермер и набрзо заклучија дека со нивната мала рамка, полесна од плочата што треба да ја носат, не можат да ја завршат работата без да го жртвуваат сопствениот 'рбет.

Работодавачот немал друга работа за нив, а од агенцијата која посредувала при вработувањето велат „веќе не се надлежни“. Тројца работници од Непал се нашле со празни џебови на улиците во Хрватска, а Вукелиќ се грижела за нив на своја сметка и сега бара нова работа за нив.

„Вложувам во грижата за странските работници кои остануваат без работа и бараат нови работодавци, затоа инвестирам во мојот иден бизнис. Важно е да се испрати порака до агенциите во нивните татковини дека се грижиме за луѓето што ни ги праќаат за да ни испратат квалитетни работници“, објаснува Вукелиќ и додава дека странските работници сите пари што ги заработуваат ги испраќаат во татковината. не оставајќи ни сто евра за себе во случај да останат без пари.работа. Ако нешто тргне наопаку, тие се наоѓаат во ситуација на гладување.

Петкар Ловриќ, сопственикот на агенцијата Кадус, вели дека многу малку работи со странски работници од земји на кои им се потребни визи за Шенген зоната, но со долгогодишно искуство на пазарот на трудот, објаснува дека според сегашните прописи, странските работници кои губат работа за која имаат дозвола мора во рок од 15 дена да добијат дозвола за ново работно место. Или ја напушти земјата.

Депортациите се молчат

„Тоа е невозможно за толку краток временски период, а депортацијата е скапа, па сите се преправаат дека тоа не се случува“, вели Ловриќ, додавајќи дека ситуацијата е уште посложена ако странски работници се вработуваат во агенција, а тие се доделени на работодавач, и се случува работодавачот да не му треба повеќе.

„Согласно Законот за странци, доколку во рок од 15 дена не им се издаде нова дозвола за ново работно место, треба и тие да бидат депортирани. Но, Законот за работни односи, кој го регулира распоредувањето на работниците, ѝ забранува на агенцијата да им го откаже договорот за вработување доколку на работодавачот повеќе не му требаат“, го опишува Ловриќ и прашањето за надлежноста на законот, што води до фактот дека ЗРО се применува на терен, но никој не е сигурен дали постапува целосно согласно прописите.

Во описот на хаосот се приклучува и директорката на Хрватското здружение на работодавачи, Ирена Вебер, која објаснува дека едноставното формирање агенции за привремени вработувања и посредување при вработување довело до голем број агенции „за еднократна употреба“ кои вршат една или две работни места на доведување или распоредување работници и престанок со работа.

„Постапките на таквите агенции и нивното неефикасно санкционирање на крајот создаваат проблем со репутацијата за другите агенции кои долги години работат легално во Хрватска“, вели Вебер. Тројански од Humble Hunters додава дека во другите земји агенциската работа е регулирана од државни органи.

„Треба да исполните одредени технички услови пред да отворите агенција, потребна е банкарска гаранција од најмалку 30.000 евра и мора да имате вработено најмалку едно висококвалификувано лице кое има положено стручен испит за работа во агенцијата. Ова кај нас не постои, а тоа дава премногу простор за несоодветна активност“, вели Тројански.

Ко-сопственикот на агенцијата Humble Hunters ги сумираше белешките од работилниците ХУП и ХГК каде се подготвуваат предлози за измени на Законот за странци со сите засегнати страни, а предлозите за измени ни беа сумирани и од МУП.„Намерата е да се овозможи вработување на странци од оние работодавачи кои придонесуваат за економијата и според кои системот мора да биде ефикасен и флексибилен“.

Со измените на законот ќе се пропишат дополнителни услови за добивање позитивно мислење од Хрватската служба за вработување. Во моментов, појасни Тројански, за да се вработи странец, работодавачот мора да има најмалку еден државјанин на Хрватска или ЕУ, односно на Швајцарија, вработен на неопределено време најмалку шест месеци, а сега сакаат да го продолжат на една година. „На овој начин, целта е да се спречат новооснованите компании веднаш да бараат вработување на странци, пред тие реално да започнат со вршење на стопанска дејност“, велат од МУП.

Се предлага нов услов за работодавачите кои сакаат да вработат странски работници, според кој, во последните шест месеци, доколку работодавачот е правно лице, мора да има најмалку 10 илјади евра промет месечно, а доколку е физичко лице – најмалку 15 илјади евра промет за шест месеци.

Треба да се промени и односот на бројот на домашни и странски работници. Тројански посочува дека во моментов соодносот на бројот на домашни и странски работници е пропишан само за занимањата за кои се врши тест на пазарот на труд, а тоа е бројка од 4 странци кои можат да се вработат за еден домашен вработен. „Се предлага да се намали соодносот на бројот на домашни и странски работници за да можат да се вработат шест странски работници за еден домашен работник, а 8 странски работници во дефицитарни занимања“, пренесува Тројански актуелните заклучоци од работилниците на ХУП и ХГК.

Од МВР посочуваат дека ќе се провери компетентноста на работодавачите да работат во дефицитарни занимања, ќе се зајакне надзорот на работодавачите и агенциите за привремени вработувања со цел да се отстрани нелојалната конкуренција од пазарот.

„Од работодавачите ќе се бара да достават доказ за компетенциите на странецот што го вработуваат во дефицитарно занимање, за да не доаѓаат странски работници без потребните знаења и вештини. велат во МУП.

Можеби најголема забуна на пазарот на трудот направи податокот според кој лани се издадени 172.499 работни дозволи за странци, а од нив 90.000 биле регистрирани во пензискиот систем. Од МУП објаснуваат дека бројот на дозволи не е поврзан со бројот на работници, но можно е во текот на годината да се издадени повеќе одобренија за еден работник.

Дозволи за продолжување

Се планираат измени на Законот за странци за ограничување на бројот на барања за дозволи за престој и работа, во согласност со големината на работодавачот и неговите реални потреби за вработување. Според досегашните дискусии во ХУП и ХГК, се зборува за воведување правило според кое работодавач кој вработува 50 работници од домаќинството или ЕУ може да поднесе до 50 барања, работодавач кој вработува 250 работници до 250 барања, а работодавачите со повеќе од 250 вработени можеше да поднесе неограничен број барања.

„На овој начин работодавачите кои вработуваат само едно лице би биле спречени да поднесат огромен број барања“, вели Тројански.

Од МУП нагласуваат дека ќе се проверуваат и подмирените обврски на работодавачите за сите јавни придобивки. Хаосот со работните дозволи би се средил со продолжување на важноста на дозволите за престој и работа од една година на две години, а таканаречените „целогодишни“ дозволи за престој и работа издадени врз основа на мислење на CES би биле продолжени од една до најмногу три години, а дозволите за сезонски работници најмногу девет месеци во период од една година наместо претходните шест месеци.

Тројански нагласува дека смета дека е важно да се пропишат и периоди на невработеност за странските работници, со што странскиот работник ќе биде невработен повеќекратно или еднаш до 60 дена, но не мора да се регистрира во ЦЕС, туку да го оствари правото на невработеност. бенефиции. Исто така, ќе се бара да се пропише иста плата за странските работници како и за домашните работници.

Директорката на ХУП, Ирена Вебер, заклучува дека би било охрабрувачки доколку се укине или намали износот на ретроактивниот надоместок што странските работници мораат да го платат на ХЗЗО 12 месеци пред да дојдат во Хрватска, што е приближно 1000 евра. Директорот на ХУП забележува и дека проблемот со работната сила ќе ја следи Хрватска долгорочно, па за да се реши, треба паметна стратегија за имиграција.

„За да се обезбеди раст на стандардите на целото општество и доволен број работници кои ќе го турнат ова општество напред, потребна е комбинација од паметни политики“, вели Вебер и ги сумира во даночни олеснувања од работа, кои тој смета дека ќе го забрза растот на приходите, усвојувањето на новиот Закон за работни односи со кој ќе се заштити работникот, а не работното место каде некој работи, и поврзување на образовниот систем со потребите на пазарот на трудот за луѓето да се едуцираат за занимања што ќе ги обезбедат со добро платена работа.

„Преку образовниот систем можеме да го поттикнеме доаѓањето на студенти од пазарите во развој во дефицитарни занимања, со што би се обезбедила работната сила на долг рок. Во оваа смисла, сметаме дека би било охрабрувачки доколку на студентите од трети земји им се дозволи да користат субвенции за сместување и храна“, заклучува Вебер, враќајќи ја приказната за странските работници на потребата на хрватското општество да почне да се грижи за тоа како да привлече квалификувани. и високообразованите. Со цел владеење - ред.