Постои само едно решение за НИС: Доколку САД не дозволи повеќе време, ќе се оди на овој потег

Добивај вести на Viber

Преговорите за продажба на рускиот удел во НИС се централна тема во Србија, од која зависи иднината на енергетскиот сектор на земјата, пишува српски Курир.

Србија доследно ќе спроведува мерки што ја штитат нашата енергетска безбедност, изјави претседателот Александар Вучиќ по итен состанок со членовите на енергетскиот тим, а во овој момент клучно прашање за енергетската стабилност на Србија е одлуката на американската администрација да продолжи со непречено работење на НИС.

Како што беше кажано, државата ги провери сите резерви во претходните денови, подготви неколку сценарија и обезбеди дополнителни испораки, но понатамошниот тек на настаните зависи од таа конечна изјава од Вашингтон. Денес се одржа вонредна седница на Владата на Србија за НИС.

Сопственикот на бензинската пумпа, Небојша Атаначковиќ, зборуваше за моменталната состојба и снабдувањето:

- Сè уште постојат тие резерви и добавувачите си ја работат својата работа на ист начин. Засега нема поголеми нарушувања, а тоа се одразува и на цените. Ситуацијата е повеќе или помалку иста како и во претходниот период. Доколку се спроведат овие договори на понудувачите, тогаш ќе имаме можност во релативно краток временски период да продолжиме и сè да биде точно како што беше. Немаше гужви од почетокот на санкциите, меѓутоа, можно е некој да правел резервации бидејќи имаме искуство со претходни недостатоци. Сега ситуацијата е поинаква. Тешко е да се замени НИС, но имаме резерви. Не мислам дека треба да размислуваме за промена.

Секако, во интерес на Србија е трансакцијата во врска со НИС и преговорите за продажба што ги водат Русите да завршат што е можно поскоро, за да не се наруши вредноста на НИС и да не функционира. Како што изјави ресорниот министер Дубравка Ѓедовиќ Хандановиќ, денес или утре се очекува одговорот на САД во врска со работата на НИС. Проф. д-р Вељко Миљушковиќ, економист, објасни дали ситуацијата околу сопственоста на НИС може да се реши пред да се блокира производството:

- Мислам дека треба да почекаме името на партнерот и да дојдеме во Соединетите Американски Држави со конкретни информации, за да можат да доделат лиценца за привремена работа, за да може да продолжи. Слушнавме разни шпекулации. Прашањето е итно за нас бидејќи би било економски многу лошо ако рафинеријата престане да работи. Трошоците за неработење се пресметани во износ од еден милион евра дневно, па тоа е сериозен финансиски удар за системот од една страна - вели Мијушковиќ и додава:

- Ако сме во таква позиција што треба само да увезуваме нафтени деривати, без да имаме сурова нафта - процесот ќе чини многу повеќе. Од друга страна, ако државата влезе во процесот и ги намали акцизите, тоа ќе значи помалку приливи во буџетот на Република Србија. Неактивноста на рафинеријата во Панчево ќе значи помали придонеси во општествениот бруто производ. Ќе имаме проблем со вработените. Во оваа смисла, имаме сериозни економски проблеми. Нема да имаме проблем во процесот на снабдување, но ќе се обидеме да имаме непречено функционирање на пазарот преку зголемен увоз и залихи. Но, економијата тука е развојно загрозена.

„Ќе бидеме принудени да национализираме“

Многу аналитичари размислуваат дека може да има отстапка од американската страна, имено од OFAC. Миодраг Капор, експерт за енергетика, зборуваше за тоа:

- Некои чудни работи се случуваат во администрацијата на Доналд Трамп. Во САД постои закон за лобирање, тој не е нелегален, но ширењето на лобирањето достигна такви размери што некои луѓе го критикуваат до тој степен што може да се граничи со корупција. Тоа е нивен внатрешен проблем, но влијае на целиот свет - вели Капор и додава:

- Санкциите се веќе во сила 11 месеци. Србија имаше 11 месеци да го реши тој проблем со својот руски партнер, но не го стори тоа. Значи, не гледам решение освен национализација, но не насилно преземање, неплаќање, туку токму спротивното. Но, треба да го направиме тоа и ќе бидеме принудени ако OFAC не ни даде тој конкретен рок.

Единственото решение

Мијушковиќ истакнува дека „лошите вести“ можат да значат и дека партнерот што го пронашле не е соодветен или дека сè уште нема темпо со кое се водат преговорите:

- Русите не брзаат, без оглед на фактот дека во првите неколку дена ќе управуваат со компанија која е во сериозни проблеми. Целиот процес на производство е доведен во прашање. Во ниту еден момент српската страна не ѝ се закани на руската страна, ние навистина го следевме темпото и динамиката на партнерите бидејќи тие се формален сопственик на тој удел. Кога сите тие можни опции ќе бидат исцрпени и ако ситуацијата не е соодветно решена, верувам дека постои подготвеност од наша страна да ја решиме на малку поинаков начин. И тоа подразбира пазарна трансакција под соодветни услови, каде што би се нашле како купувачи на тој пакет акции.