ПРВ СМРТЕН СЛУЧАЈ ВО УГАНДА, ОПАСНА ВАРИЈАНТА НА MPOX ВО ГЕРМАНИЈА: СЗО воведува вакцинација и за тинејџерите
Објавено во: Свет 25 Октомври, 2024
Мајмунските сипаници (mpox) повторно се во центарот на вниманието на глобалната јавност поради алармантниот пораст на нови инфекции и смртни случаи ширум Африка, а болеста веќе почна да се шири и во Европа. Во Уганда беше потврдена првата смрт од mpox, со што бројот на лабораториски потврдени случаи во земјата достигна 164. Иако претходно беше позната како болест што доминира во Западна и Централна Африка, новите извештаи покажуваат дека вирусот почнува да претставува глобална закана. Само во Демократска Република Конго, mpox оваа година одзеде над 1.000 животи.
Според извештајот од Министерството за здравство на Уганда, смртта беше потврдена во област во западниот дел на земјата, а жртвата, која живеела во Хоима, починала во соседната област Масинди. Командантот за итни случаи, Хенри Кјобе Боса, предупреди дека ова не е неочекуван исход: „Ја предупредивме јавноста дека може да има смртни случаи. Мора да се придржуваме до мерките за претпазливост,“ изјави тој.
Во последните 24 часа, главниот град на Уганда, Кампала, забележа 11 нови случаи на инфекција, но охрабрувачки е фактот дека 84 пациенти веќе закрепнале. Властите во Уганда преземаат низа мерки за спречување на ширењето на вирусот, вклучително и зголемена надзорност, управување со случаите, комуникација за ризици и кампањи за подигнување на јавната свест.
Мајмунските сипаници се заразна болест предизвикана од мајмунскиот вирус, кој се шири преку блиски контакти со заразени лица. Симптомите вклучуваат треска, зголемени лимфни жлезди, болки во грлото, болки во мускулите, осип на кожата и болки во грбот. Иако повеќето пациенти се опоравуваат целосно, кај некои заболени болеста може да предизвика сериозни компликации и смрт.
Загриженоста за глобалното ширење на болеста е зголемена по појавата на нови варијанти на вирусот. Германија неодамна го потврди првиот случај на нова варијанта на mpox, позната како clade Ib, којашто потекнува од Демократска Република Конго и се смета за далеку поопасна од онаа што предизвика глобалната епидемија во 2022 година. Првиот случај на овој подвид во Европа беше регистриран во Шведска во август, а сега и Германија е погодена, со случај откриен во октомври. Сепак, иако Германскиот институт за контрола на болести „Роберт Кох“ соопшти дека ризикот за општата популација во земјата е сè уште низок, граѓаните, особено помладите, сметаат дека мора навреме да се преземат превентивни мерки.
„Веста за појавата на новата варијанта на mpox во Германија е многу загрижувачка. Како студент по биологија, разбирам колку брзо вирусите можат да се адаптираат и да станат опасни. Се надевам дека властите ќе реагираат брзо со вакцинации и превентивни мерки за да се спречи ширењето, вели Матео Бауер, студент по биологија.
„Слушнав дека новата варијанта на mpox потекнува од Демократска Република Конго и е далеку поопасна од претходните. Ова ми предизвикува сериозна загриженост, особено за нашите најранливи категории. Како идна лекарка, свесна сум колку е важно да се делува превентивно, посочува Ања Клаус, студентка по медицина.
Во Африка, пак, ситуацијата е далеку посериозна. Демократска Република Конго, каде што болеста продолжува да се шири, е епицентарот на оваа епидемија. Властите и меѓународните организации, како Светската здравствена организација (СЗО) и Африканските центри за контрола и превенција на болести (CDC), ја прогласија епидемијата за јавно здравствена вонредна состојба од меѓународно значење, посочувајќи ја потенцијалната опасност од понатамошно глобално ширење на болеста.
„Mpox не е само проблем на Африка, ова е глобална закана која бара заеднички напори за спречување,“ изјави портпаролот на СЗО. Додека земјите се обидуваат да ја ограничат епидемијата со воведување на строги мерки за надзор и јавно здравствено образование, предизвикот останува голем, особено поради појавата на нови и опасни варијанти на вирусот.
Властите во Уганда, како и во другите африкански земји погодени од епидемијата, се во постојан контакт со Светската здравствена организација и другите меѓународни агенции за да обезбедат брз одговор на новите случаи и да го спречат понатамошното ширење на болеста. Но, со оглед на зголемениот број на случаи и појавата на смртни исходи, јасно е дека борбата против mpox е далеку од завршена.
Во меѓувреме, се очекува дека појавата на нови варијанти на вирусот ќе донесе нови предизвици за здравствените системи ширум светот, особено во оние земји каде што ресурсите за справување со вакви епидемии се ограничени.
Засилена борба против mpox: СЗО одобри вакцина и за тинејџери
Вакцинацијата против мајмунските сипаници сè повеќе се истакнува како клучен механизам во борбата против оваа глобална здравствена закана. Светската здравствена организација (СЗО) неодамна направи значаен чекор, одобрувајќи ја вакцината на компанијата Бавариан Нордик, позната како „Јунеос“, за употреба кај адолесценти на возраст од 12 до 17 години – возрасна група која е особено ранлива на оваа вирусна инфекција.
Со оваа одлука, објавена на 8 октомври, СЗО ја прошири целната популација за имунизација, нагласувајќи ја потребата од поголема заштита на младите, кои се изложени на сериозни последици од болеста. Одлуката доаѓа по неколкумесечните предупредувања за брзото ширење на новите варијанти на вирусот од Демократска Република Конго и соседните земји, како и зголемениот број случаи во Европа.
Претходно, во септември, СЗО ја одобри вакцината за возрасни лица, отворајќи го патот за поширока употреба, особено во африканските земји каде што болеста достигна епидемиски размери. Ова е особено важно за заштитата на најранливите групи, меѓу кои се децата, тинејџерите и лицата со ослабен имунолошки систем, кои имаат најголема веројатност да развијат потешки симптоми, како гнојни лезии на кожата и системски компликации.
Мајмунските сипаници се вирусна инфекција која се пренесува преку контакт со заразено лице или животно, а во некои случаи, и преку контаминирани предмети. Симптомите вклучуваат треска, осип, зголемени лимфни јазли и болки во мускулите. Иако болеста најчесто поминува без поголеми компликации, некои случаи, особено кај ранливи групи, може да доведат до сериозни здравствени проблеми.
Со глобалната загриженост за ширењето на вирусот, особено по појавата на нови варијанти како clade Ib, вакцината „Јунеос“ претставува еден од најважните инструменти за заштита. Одлуката на СЗО да ја прошири примената на оваа вакцина за младите е поздравена како важен чекор во спречувањето на понатамошно ширење на епидемијата, не само во Африка, туку и во други делови на светот каде што случаите на инфекција растат.
Европската унија, исто така, го одобри ова средство за адолесценти во септември, овозможувајќи им на здравствените власти во земјите-членки да пристапат до оваа вакцина како средство за превенција. Вакцината е безбедна и ефикасна, а нејзината поширока примена претставува еден од клучните чекори за спречување на поголеми здравствени кризи предизвикани од мајмунските сипаници.
Во контекст на постојаните глобални напори, важно е да се нагласи дека имунизацијата останува најсилната алатка во борбата против mpox. Светската здравствена организација и другите здравствени агенции постојано апелираат за зголемена свест и пристап до вакцинацијата, особено во земјите со висок ризик, со цел да се заштитат најранливите популации и да се спречи понатамошното ширење на оваа опасна болест.
Анита Буховски
фото: EPA-EFE/CHRIS MILOSI* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.