СЕ СОЗДАВА НОВА ТВРДИНА НА ПУТИН ВО СРЦЕТО НА ЕВРОПА: Кој е човекот кој може да ја сврти политиката на Чешка?
Објавено во: Свет 03 Ноември, 2024
Блокот ПРО-ПУТИН во Европа би можел да биде зајакнат со Чешка, членка на НАТО која е проукраинска од почетокот на руската агресија.
Така, Чешка би можела да премине од земја која јасно изјави дека не гледа проблем Украина да ја таргетира Русија со своето оружје во земја која би можела да ја сврти својата политика. Причина за ова е можна промена во владејачката партија.
Како што пренесува Политико, Андреј Бабиш, поранешниот чешки премиер од 2017 до 2021 година, на анкетите оди се подобро и подобро. Тој ја сврте својата партија надесно повторувајќи ја реториката на неговите колеги Виктор Орбан во Унгарија и Роберт Фицо во Словачка.
Мисли дека победата на Трамп ќе обезбеди мир
Исто како Орбан, Бабиш вели дека нема да има војна доколку Доналд Трамп е претседател на САД. Тој смета дека победата на Трамп ќе обезбеди мир. Како и Фицо, тој претходно изрази претпочитање за намалување на поддршката за Украина бидејќи таа се спротивставува на целосната инвазија на Кремљ.
Во јуни, неговата Акција на незадоволни граѓани (АНО) се приклучи на новата, антиимигрантска, политичка група „Патриоти за Европа“ која дејствува во рамките на Европскиот парламент, која ја започна унгарскиот премиер Виктор Орбан. Во оваа групација е и екстремно десничарската Австриска народна партија, која неодамна победи на изборите во таа централноевропска земја.
„Тој најде пријатели меѓу проруските националисти“
Шефот на чешката дипломатија Јан Липавски за Политико критички зборува за партијата на Бабиш. „Движењето АНО е само марионета на Орбан“, рече Липавски. „Тие очигледно најдоа пријатели меѓу проруските националисти и ксенофоби во Европскиот парламент“, додаде тој.
Но, поранешниот премиер постигна убедлива победа во 10 од 13 региони на регионалните избори во септември. Сегашната влада на премиерот Петр Фиала, проукраински конзервативец, има рекордно низок рејтинг од 24 отсто, што е најлошата од која било чешка влада од 2013 година.
По изборите во 2017 година, Бабиш формираше влада со социјалдемократите. Во меѓувреме, тој ја прифати екстремната десничарска реторика, од обвинување на ЕУ за високите цени на енергијата до преиспитување на воената помош за Украина или бунт против недокументираната миграција. Затоа клучното прашање е со кого би коалицирал по изборите следната година.
„Коалицијата меѓу Бабиш и чешките екстремно десничарски партии ќе му овозможи да го спроведе она што го смета за соодветно во надворешната и европската политика“, рече Петр Каниок, директор на Меѓународниот институт за политички науки на Универзитетот Масарик во Брно.
Чесите неодамна ја спасија Украина
Во основа, постои можност оваа членка на НАТО да биде на чело на човек кој изјавил дека се надева дека Украина никогаш нема да стане членка на НАТО.
Европратениците на Бабиш веќе се воздржаа од гласање за необврзувачка резолуција со која се бара од земјите-членки да ја одобрат употребата на ракети со долг дострел од Киев против цели на руска територија, но и од гласањето за резолуцијата од јули која се однесуваше на потребата да се продолжи со поддршката на Украина.
Така, на Чешка и се заканува голем пресврт. Да потсетиме дека уште во март Чесите ја спасија Украина од катастрофа, кога функционерот на чешкото Министерство за одбрана, Јан Јиреш, шокираше од изјавата дека неговата влада пронашла 800.000 парчиња артилерија „во земји надвор од Западот“.
Колку се менува во Европа?
Колку ќе се промени во Европа ако Бабиш стане премиер на Чешка? Надворешнополитичкиот аналитичар Божо Ковачевиќ ни вели дека опциите како онаа на Бабиш се се посилни во речиси сите европски земји, но и дека резултатот од зајакнувањето не мора да биде пресврт на политиката.
„Тоа значи дека струјата која ќе биде поподготвена да преговара со Путин во околности кои се неповолни за Украина е се посилна. Во Европа оваа подготвеност станува се поголема бидејќи се поочигледни се последиците од изолацијата на Европа од Русија, што на пр. се чувствува од Германија и нејзината автомобилска индустрија поради непристапноста на евтините руски извори на енергија.
Ако војната трае, има промена на власта во Америка и уште повеќе трошоци за одбрана паѓаат на грбот на Европа, исто така е можно овие мејнстрим партии од корпусот на ЕПП да бидат повеќе склони да најдат решение“, рече тој.
Унгарија и Словачка се столбот на про-Путин блокот
Унгарија и Словачка се сметаат за столбови на про-Путин блокот. Орбан долго време негува поблиски односи со Русија отколку со другите земји од ЕУ. Тој рече и дека е горд на неговите контакти со Путин. Фицо на руската државна телевизија изјави дека би сакал да биде на следниот Ден на победата во Москва.
Иако Александар Вучиќ се обидува да одржи рамнотежа меѓу ЕУ и Русија, Србија е исто така перципирана како проруска земја, пред се поради нејзиното одбивање да воведе санкции кон Русија и покрај притисокот од Западот.
Австрија, исто така, ќе треба да се приклучи на ова општество доколку лидерот на екстремно десничарската Партија на слободата Херберт Кикл стане канцелар. Кикл во неколку наврати изрази противење за помош на Украина, а граѓаните му ја дадоа довербата на неодамнешните избори.
Ковачевиќ: АФД не е создаден од Путин
„Зајакнувањето на овие партии може да биде опасно за европската демократија и состојбата на човековите права. Овие партии, според мене, се про-Путин поради опортунизам, а не затоа што би биле подготвени да го следат Путин како модел. Има нешто што ги обединува и ги доближува до Путин - врвниот конзервативизам, ексклузивност кон странците и религиозниот фундаментализам.
Но, Путин не ја создаде АФД, Партијата на слободата во Австрија или Вилдерс во Холандија. Тие беа произведени од мејнстрим партии кои ги игнорираа интересите на се поголем број луѓе. Клучот е незадоволството на луѓето од ефектите на либералната демократија, овие лидери ги мобилизираа на бранот антиимигрантски политики и популизам.
Сето ова е опасност за европската демократија, но не мислам дека изворот на опасноста е Русија, туку незадоволството на граѓаните“, рече Ковачевиќ.
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.