СВЕТОТ E ВО СТРАВ: Како конфликтот меѓу САД и Венецуела би можел да ги „запали“ цените на нафтата и храната?

Добивај вести на Viber

Во позадина на политичкиот конфликт е фактот дека венецуелската нафта има специфичен, незаменлив карактер. Земјата извезува околу 800.000 барели дневно - помалку од 1 отсто од глобалната потрошувачка. 

Венецуела повторно е во центарот на меѓународната енергетска криза. Претседателот Николас Мадуро побара од членовите на ОПЕК+ да го поддржат Каракас, предупредувајќи дека САД спроведуваат „директна агресија“ за која тврди дека ја загрозува стабилноста на производството на нафта во Венецуела и ги нарушува глобалните енергетски текови.

Како што пишува АП, Мадуро во писмо до генералниот секретар на ОПЕК, Хајтам Ал Гаис, предупреди дека тоа е „кршење на меѓународното право“, а министерот за надворешни работи Иван Хил го објави документот на Телеграм.

„САД сакаат да го ослабат нашиот извозен капацитет и да ги загрозат нашите енергетски ресурси“, се вели во писмото, во кое Мадуро предупредува дека ескалацијата може „сериозно да ја загрози глобалната стабилност“. 

Пораката дојде во време кога САД го затворија воздушниот простор над Венецуела, што, како што пишува АП, предизвика масовни откажувања на летови и хаос меѓу патниците, додека американскиот носач на авиони „УСС Џералд Форд“ беше распореден во близина на венецуелскиот брег. Каракас го нарече тоа „де факто блокада“, а неколку латиноамерикански влади повикаа на итна медијација.

Во позадина на политичкиот конфликт е фактот дека венецуелската нафта има специфичен, незаменлив карактер. Земјата извезува околу 800.000 барели дневно - помалку од 1 отсто од глобалната потрошувачка, но, како што објаснуваат аналитичарите на Атлантскиот совет, квалитетот на тешката и сулфурна сурова нафта на Венецуела е клучен за производството на дизел, а пазарот на дизел е веќе сериозно затегнат. Поради ова, дури и релативно мало нарушување може да предизвика глобална инфлација, особено во секторите за транспорт, индустрија и земјоделство.

Според проценките на Атлантскиот совет, американските рафинерии на брегот на Мексиканскиот Залив се особено зависни од овој вид нафта, бидејќи САД претежно произведуваат полесна сурова нафта. Доколку конфликтот ескалира во напади врз нафтени постројки или пристаништа, предупредуваат аналитичарите, последиците би можеле да вклучуваат саботажа на инфраструктурата во Венецуела, прекини во Колумбија или дури и прекини во индустрискиот комплекс Поинт Лисас во Тринидад и Тобаго, клучен за глобалниот пазар на амонијак и ѓубрива. Ваквите прекини не би влијаеле само на производителите на енергија, туку и на меѓународните синџири за снабдување со храна, пренесува Слободна Босна. 

Парадоксот на Венецуела - земја со најголеми резерви на нафта, е една од најсиромашните нации во регионот. Тоа е резултат на децениско лошо управување со енергетскиот сектор, политичка контрола врз државната компанија PDVSA и целосна зависност од еден ресурс. Според експертски извори во Вашингтон, илјадници инженери и експерти ја напуштиле земјата, инвестициите пресушија, а приходите од нафта со години се трошеле на краткорочни социјални програми наместо на модернизација на инфраструктурата. Санкциите дополнително го урнаа веќе ослабениот систем, па затоа земјата со огромни резерви нема капацитет ефикасно да ги монетизира.

Како што пишува Ројтерс, денес Мадуро има „флексибилност и мотивација“ да понуди дел од испораките на нафта како адут за преговарање во евентуалните разговори со САД. Поголемиот дел од венецуелската нафта моментално оди во Кина - повеќе од 80 отсто помеѓу јуни и октомври - но, според Ројтерс, PDVSA би можела да ги пренасочи испораките доколку се постигне политички договор.

foto freepik.com