ТРАМП И КАМАЛА ХАРИС „ГО БРКААТ“ МАГИЧНИОТ БРОЈ: Што ќе се случи ако биде нерешено?

Добивај вести на Viber

Изборите во Америка се едни од најкомплицираните во светот, а во исто време имаат најголемо влијание врз геополитичката ситуација. Во Америка постои изборен колеџ кој е најважен за избор на претседател. За да се победи, потребно е да се освојат 270 електорски гласови, а во тоа најголема улога имаат вишачките или „колебливите“ држави.

Системот на избори за претседател на САД беше воспоставен со Уставот во 1787 година, а првите избори беа одржани во 1789 година, што резултираше со победа на Џорџ Вашингтон. Со текот на годините, промените и законските реформи го обликуваа и рафинираа овој систем, балансирајќи ја националната и државната моќ на единствен начин.

На претседателските избори во САД доминираат две главни политички партии: Демократската и Републиканската партија. Повремено се пријавуваат кандидати од трета страна, но ретко успеваат да обезбедат изборни гласови. Овие партии имаат значително влијание врз изборниот процес

Изборниот колеџ и волшебниот број 270

Американците не ги избираат своите претседатели директно. Наместо тоа, гласачите избираат електори во системот познат како изборен колеџ. Еве како тоа функционира:

На секоја држава и е доделен одреден број електори, што е во согласност со бројот на нејзините жители

Има вкупно 538 електори, од кои за победа на изборите потребни се 270

Повеќето држави користат систем за победник, што значи дека кандидатот со најмногу електорски гласови во таа држава ги добива сите негови електорски гласови.

Само Мејн и Небраска користат пропорционален систем

Овој систем ги обликува стратегиите на кампањите, бидејќи кандидатите се фокусираат на „бојното поле“ или на свинг државите Пенсилванија, Невада, Мичиген, Висконсин, Аризона, Северна Каролина и Џорџија. Критичарите тврдат дека Изборниот колеџ може да ја промени волјата на гласачите со надминување на одредени држави и разводнување на гласовите во други.

Тоа значи дека кандидатот кој не добил мнозинство гласови од граѓаните може да победи на изборите, доколку избирачите му дадат гласови.

Ден на изборите - 5 ноември

Претседателските избори во Америка се одржуваат на секои четири години, во првиот вторник по првиот понеделник во ноември.

Гласовите се пребројуваат, а кандидатот со мнозинство гласови од народот во секоја држава обично ги обезбедува сите изборни гласови. Доколку ниту еден кандидат не добие 270 електорски гласови, за изборите одлучува Претставничкиот дом во процес познат како контигентни избори.

Освен што гласаат за претседател, американските граѓани избираат и нов состав на Конгресот.

Што ако е нерешено или никој не добие 270 електорски гласови

Ако е нерешено, што значи дека и двајцата претседателски кандидати добијат 269 електорски гласови, Уставот на САД има специфичен процес за решавање на случајот преку контигентни избори во Конгресот.

Доколку ниту еден кандидат не добие 270 електорски гласови, тогаш се започнува единствен конгресен процес во кој Претставничкиот дом го избира претседателот, а Сенатот го избира потпретседателот.

Наместо поединечни претставници да гласаат, секоја државна делегација дава по еден глас. На пример, сите претставници од Калифорнија (53 членови) заедно дадоа еден глас, како и сите претставници од Вајоминг.

Тогаш кандидатот мора да ги добие гласовите од мнозинството држави, што значи 26 од 50 држави, за да победи.

Ако Претставничкиот дом не може да одлучи за претседател до денот на инаугурацијата (20 јануари), според 12-тиот амандман на Уставот на САД, „ако Претставничкиот дом не избере претседател секогаш кога правото на избор им се префрли, пред  март следната година, тогаш потпретседателот ќе ја врши функцијата претседател, како во случај на смрт или друга уставна попреченост на претседателот“. Во овој случај тоа би била Камала Харис.

Кога ќе се знаат резултатите од изборите?

Тешко е да се даде прецизен одговор на прашањето кога ќе се знае кој е новиот претседател на Америка од неколку причини:

Тесна трка: Оваа година, анкетите покажуваат дека кандидатите се практично рамномерно усогласени, така што разликата од неколку стотици или неколку илјади гласови може да го одлучи победникот.

Гласање преку пошта: Во некои држави, гласовите по пошта се бројат пред денот на изборите, но во повеќето држави броењето започнува на 5 ноември и може да трае неколку дена.

Временски зони: Самата Америка е поделена на временски зони, па тоа се рефлектира во процесот на броење гласови

Кога станува збор за претходните избори, во 2020 година, агенцијата АП ја објави победата на Џозеф Бајден четири дена по изборите, додека во 2016 година, победата на Доналд Трамп беше објавена веќе во раните утрински часови по наше време.