Битиќи vs Лазаров: Имаат ли моќ да ги остварат своите ветувања и што мислат за политичкиот ривал

Во однос на влијанието на корона кризата, ние како сериозна партија со реален пристап во водење на политика пристапивме во ревидирање на дел од проектите, при што, беше пролонгирана временската рамка за започнување и финална реализација на еден дел од проектите кои сметавме дека се помалку приоритетни во овој период. Таквите ревидирања, се разбира, беа базирани на претходно направена макроекономска проекција за движењето на економијата во наредниот период и фискалниот простор за реализирање на планираните проекти, секако земајќи ги предвид ефектите од кризата.

Дополнително, изработивме преодна стратегија за справување со здравствено-економската криза, која ќе се реализира во првите 100 дена од формирањето на новата влада со цел побрзо и побезболно да излеземе од економската криза. На тој начин ќе се обезбеди подобра основа за спроведување на планираните економски политики кои ќе го генерират идниот економски раст и развој на земајата во пост-кризниот период.

Најавувате промени во даночната политика, рамен версус праведен данок. Дали е добро да се оди кон натамошни даночни промени, со оглед што бизнисот во тој дел сака извесност и предвидливост?

Битиќи: Предвидливото даночно опкружување е императив на секоја влада која гради партнерски однос со бизнисот, па исто така и владата на СДСМ која ќе се формира по изборите ќе продолжи со истиот начин на работење. Како што е најавено и во програмата, од промените кои на краток рок ќе се случат - се намалувањето на ДДВ од 18 отсто на 10 отсто за угостителски услуги, намалување од 18 проценти на 5 проценти кај занаетчиските услуги, подигнување на прагот за регистрација на ДДВ обврзник од два на три милиони денари, и целосно ослободување од плаќање на ДДВ на машини и суровини од увоз кои се наменети за производство кое е исклучиво за извоз.

На среднорочен план ние не отстапуваме од прогресивното (праведно) оданочување, но за тоа да се спроведе ќе треба дополнително да се интегрираат уште неколку државни системи кои се во процес на меѓуинституционално поврзување, и кога системот ќе биде целосно оперативен, ќе пристапиме кон воведување на повисоки даноци кои најмногу ќе ги таргетираат најбогатите, или со поедноставни зборови - ние се свртуваме кон даночење на богатство наместо на приход.

Лазаров: Еден од најдобрите проекти на претходната влада на ВМРО-ДПМНЕ беше воведувањето на рамниот данок на ниво од 10 отсто. Тоа овозможи вистинска поддршка за приватниот сектор во делот на стимулирање на инвестиции и креирање на нови работни места. Истовремено, намалувањето на данокот на добивка и персоналниот данок на доход овозможи прилив на голем број СДИ кои до тој период беа мислена именка во државата. И можеби поважно, во тој период се докажа дека со пониски даноци, но со истовремено зајакнување на даночните капацитети, може да се обезбеди одржливост на буџетот.

Спротивно на тоа, во изминатиот период бевме сведоци на еден неуспешен, јас би рекол несреќен обид на СДСМ за воведување на прогресивно оданочување со зголемување на даночните стапки, што имаше сериозни негативни импликации врз македонската економија, особено врз некои значајни сектори за земјата како што е ИТ секторот. Дополнително, она што беше сериозна забелешка од страна на бизнис секторот, е дека таа мерка беше избрзана и без вистинска консултација со бизнис заедницата, што де факто предизвика нарушување на деловната предвидливост во земјата.

За разлика од таквиот пристап, ВМРО-ДПМНЕ нуди еден поинаков пристап во водењето на економските политики, вклучувајќи ја овде и даночната политика што подразбира обезбедување на целосна извесност за бизнис секторот. Ние во програмата предвидуваме намалување на данокот на добивка и персоналниот данок на доход, најпрво на 9 отсто, а потоа и на 8 отсто, со што ќе ги стимулираме домашните компании повеќе да инвестираат, а истовремено ќе обезбедиме поголем број на странски инвестиции во земјата. Дополнително, со намалување на даночните стапки, ќе ослободиме средства во компаниите кои тие ќе можат да ги пренасочат во зголемување на платите на своите вработени.

На кои клучни постулати Ви се базираат економските ветувања и што мислите за економската програма на ривалската партија? 

БитиЌи: Вложувањето во човечкиот капитал останува наш основен постулат. Поддршката кон него ќе се одвива преку низа мерки, дел од нив функционираа и до сега, а дел од нив ќе бидат воведени по формирањето на владата. Планот за економски раст секоја година ќе биде поддржан со зголемен буџет за најмалку 20 отсто, овозможуваме отворање на фирма со влог од едно евро, па секој со минимални трошоци да може да ги оствари своите бизнис идеи, ќе се врши поврат на персонален данок за вработените лица до 29 годишна возраст, продолжува да важи мерката за 3.000 денари младиснки додаток за вработување на млади во производство, се укинуваат даноците на трошоци за обука, доквалификација, преквалификација и стручно усовршување, коренита реформа на плаќањето на фирмарина, драстично укинување на надоместоци за документи кои се добиваат од Централен регистар, УЈП и Царина, намалување на 75 отсто од парафискалните давачки, ќе воведеме tax-free refund систем за странските туристи, во законот за финансиска дисциплина ќе ги вклучиме и државните институции, носиме нов закон за е-трговија со кој ќе се сузбие нелојалната конкуренција, ќе субвенционираме учество на саеми за македонските компании кои поседуваат TUV и CE сертификати и многу други мерки.

Програмата на ривалската партија би ја оценил како бледо издание на преродбата во 100 чекори, надградена, проширена и денес многу застарена. Не можам да разберам во која реалност живеат со воскреснатиот предлог за воведување на финансиска зона во која ќе важи посебна даночна регулатива. Таквиот предлог не само што потекнува од едно друго време кое никој од нас не сака да се врати, туку е модел кој функционира на неколку места во светот, каде има висока концентрација на богати лица (милионери и милијардери) и кои за да избегнат високи стапки на оданочување во местото каде што живеат, се пријавуваат како жители на овие финансиски зони.

Предлогот за намалување на персоналниот данок од доход и данокот од добивка на 8 отсто ќе резултира со вкупен буџетски дефицит во наредните четири години од околу 450 милиони евра, што е само продолжување на стилот на менаџирање на јавните финансии на ВМРО-ДПМНЕ до 2016 година, кога буџетскиот дефицит генерираше галопирачки раст на јавниот долг на државава.

Повторно промовираат странски експерти кои ќе им помагале на домашните компании, целосно потценувајќи го капацитетот на домашните консултантски фирми како и севкупниот капацитет на домашните компании кои најдобро знаат кои се потребите на домашната економија и во кој правец да го насочат нивниот развој.

Дополнително, повторно го ветуваат системот на привлекување на странски инвеститори преку промотори, модел кој во претходното нивно владеење потроши околу 220 милиони евра, а резултатите се далеку под нивото на СДИ кои влегоа во државава во изминативе три години без никаков трошок за промоција на државата.

ВМРО ДПМНЕ ветува намалување на придонесите со намалување на стапката за ПИОМ и тоа само во делот кој се трансферира кон вториот задолжителен пензиски столб, истовремено најавувајќи стабилизирање на ПИОМ. Намалувањето на процентот на придонеси со кој ќе се намали трансферот кон задолжителните фондови нема на никаков начин да има влијание на приходите на ПИОМ, па оттука е потполно нејасно како оваа мерка воопшто ќе влијае кон стабилизација на ПИОМ.

За разлика од програмата на ВМРО-ДПМНЕ, нашиот опонент нуди нереални и паушални ветувања без никаква методологија која ќе ги објасни чекорите како ќе бидат остварени тие ветувања. Всушност, во најголем дел станува збор за препишани и надградени ветувања, кои не беа реализирани во изминатите три години.