БРАТ ЗА БРАТ, АМА... СЕКОЈ „ПРИЈАТЕЛСКИ“ ЗАЕМ ПОГОЛЕМ ОД 10.000 ЕВРА ЌЕ МОРА ДА БИДЕ ЗАВЕРЕН КАЈ НОТАР - важно правило се менува во Србија
Објавено во: Финансии 17 Септември, 2024
Секој „пријателски“ заем, поголем од 10.000 евра, ќе треба да биде заверен на нотар, како што е предвидено со измените на Законот за нотаријат, чиј предлог Владата на Србија го усвои во четвртокот.
Лимитот е поставен токму на оваа сума, бидејќи 10.000 евра е лимитот за готовински трансакции според Законот за спречување перење пари - сите уплати над таа сума мора да одат преку банкарска сметка.
- Во нашиот правен систем нема обврска за составување договор за заем во форма на нотарска исправа. Повеќето од овие трансакции помеѓу физички лица се невидливи за апаратот за контрола на протокот на пари и оваа обврска е воспоставена заради финансиска дисциплина и правна сигурност. Нотарите како носители на јавни овластувања ќе ги претвораат приватните исправи во јавни исправи со потврдување (солемнирање) на овие договори, а ќе се формира регистар на таквите договори заради контрола и увид од страна на Дирекцијата за спречување перење пари во реално време – се наведува во образложението на законот.
Релевантната состојба, се додава, е таква што преку индиректен начин се запознава оправданоста на одредени текови на пари и капитал, односно имот преку заеми, особено кога станува збор за граѓаните.
- Ваквото оправдување може да биде усно или содржано во изјавите на сведоците. Тоа е затоа што законската рамка не бара посебен образец во кој се составува договорот за заем. Може да биде и усно и писмено, но без каква било заверка - укажува предлагачот на законот.
Во предлогот за изменување на прописите, се потсетува дека, согласно Законот за спречување перење пари и финансирање тероризам, лимитот за готовински трансакции е 10.000 евра.
- Се што е надвор од таа граница мора да го следи текот на сметката кај деловната банка. Ваквото решение во контекст на физичките лица не дава апсолутен увид на Управата за спречување перење пари. Тоа е затоа што повеќето механизми за заштита се развиени за правни лица, а не за физички лица. Со солемнизирање (потврдување) на овие договори се добива заокружена слика за кредити од 10.000 евра и повеќе. Мониторингот на оваа област, кој нормативно го регулира Министерството за правда, може да се постигне и со преглед на состојбите и податоците од идниот регистар, за да може во секој момент да се следи оваа активност - се објаснува во предлог-законот.
Регистарот на договори за заем ќе се води во рамките на истото софтверско решение како и за договорите за недвижности.
- Министерството за правда развива посебен модул (регистар на наслови на договори за заем) со полиња за внесување (заемодавател/заемопримач/износ на кредитот/рок на отплата и валута) во рамки на веќе постоечката апликација за евидентирање на договори за недвижности - се објаснува во нацрт законот.
Според новата регулатива, нотарот го потврдува (солемнира) договорот за заем меѓу физички лица во износ од 10.000 евра и повеќе по средниот курс на Народната банка на Србија на денот на потврдувањето (солемнизацијата).
- Нотарот кој го потврдил (солемнизирал) договорот за заем е должен веднаш да достави заверена копија од договорот до Управата за спречување перење пари преку регистарот што го изработи и води Министерството за правда. Во регистарот на договори за заем, нотарот е должен да внесе идентификациски податоци за заемодавачот и заемопримачот (име и презиме, единствен матичен број на граѓанин, адреса на живеење или место на живеење), како и податоци за износот на заемот, рокот на отплата и валутата на парите - стои во сметката.
Biznis Kurir.rs/BizPortal