„Добредојдовте во ерата на стагфлација“! Рубини повторно со „темна“ прогноза, загрижен за сигналите на ЕЦБ

Добивај вести на Viber

Какви се шансите Европската централна банка да не доведе во подолг период на таканаречена стагфлација - состојба на економијата која се карактеризира со висока инфлација и ниски стапки на раст?

Ако повнимателно ја прочитате последната изјава (ЕЦБ), која јавно ја прочита претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард кон средината на месецот, објаснувајќи ја одлуката за зголемување на каматната стапка за 0,25 процентни поени, ќе видите дека централната банка на Еврозоната навистина најавува дека годинава, а потоа и во 2024 и 2025 година, имаат пониски стапки на економски раст во однос на стапките на раст на цените. Веројатно оценија дека не е добар ПР да се признае дека теоретски не водат кон стагфлација, иако рекоа дека според последните проекции очекуваат инфлација од 5,6 отсто до крајот, потоа 3,2 отсто во 2024 година и 2,1 отсто во 2025 година, додека прогнозите за стапката на раст на БДП паднаа на 0,7 во 2022 година, потоа на 1 во 2024 година и на 1,5 отсто во 2025 година.

Сеништето на стагфлација

Можеби ЕЦБ верува дека, според нивните проекции, инфлацијата во 2025 година ќе биде многу блиску до „училишниот“ таргет на ЕЦБ од 2 отсто, па затоа не предупредија дека сеништето на стагфлација демне над Европа, туку бројките што ги објави централната банкарските и банкарските аналитичари јасно и недвосмислено покажуваат дека инфлацијата треба да остане над стапката на економски раст повеќе од две години, што дополнително ќе ги усложни наталожените структурни проблеми на стариот континент.

Најголемата опасност е што под притисок на должниците, државите и компаниите, ЕЦБ престане да ја заострува монетарната политика. Ако тоа се случи, тоа би можело да биде втора епска грешка на ЕЦБ, откако многу доцнеа со зголемувањето на каматните стапки и ставањето крај на квантитативното олеснување кога беше јасно дека инфлацијата се вжештува, а со тоа, во интерес на презадолжените, дозволија да се зголемат цените. 

Интригантно е што прашањето за одговорноста на ЕЦБ за неактивност во текот на 2021 и 2022 година сè уште не е поставено, а еден од најпочитуваните економисти на планетата, Нуриел Рубини, веќе предупредува дека усогласеноста на европските централни банкари може да ја води еврозоната во стагфлација.

Кога зборува Нуриел Рубини, слушаат дури и мејнстрим западните медиуми, кои најмногу навиваат за економски мерки насочени кон стимулирање на растот. Имено, благодарение на неговиот сеопфатен пристап кон економските прогнози, Рубини уште од 2005 година предупредува на акумулација на структурни проблеми кои многу угледни колеги не сакаа да ги видат ниту во 2007 година, кога стана јасно дека американската финансиска криза ќе му експлодира во лице на светот. Така Рубини го добил прекарот Доктор Пропаст (Dr. Doom), иако неговите теоретски предлози се секако многу посложени од економската мисла што ја нудат голем број економски песимисти кои одвреме навреме најавуваат помали или поголеми економски трагедии, сите од катаклизмични размери, па се случува да погодат тоа еднаш, пишува „Блиц.рс“.

Проблемот на неодлучноста

Рубини вели дека ЕЦБ и Банката на Англија би можеле да ја сокријат инфлацијата доколку на следниот состанок не одлучат за уште едно зголемување на каматните стапки. Реториката на ЕЦБ по последната одлука беше таква што пазарите почнаа да предвидуваат повлекување на затегнувањето на монетарната политика.

Според Рубини, голем проблем се сигналите за неодлучност од ЕЦБ и Банката на Англија. 

„Сигналите ни кажуваат дека не се сигурни дали сакаат да растат повеќе. Ако тоа се случи, може да има инфлациски очекувања. Може да доживеете вистинска стагфлација“, рече Рубини за Блумберг, кој верува дека стапките на инфлација во еврозоната и во Британија се едноставно многу повисоки од целите и стравувањата дека без натамошни зголемувања на каматните стапки, следната фаза ќе биде „вистинска стагфлација“.

- Ова е дилема и за ЕЦБ и за Банката на Англија. Од една страна, намалувањето на економската активност ќе предизвика да застанат во овој момент. Од друга страна, ако инфлацијата остане многу повисока од целта, ќе мора многу повеќе да ги зголеми каматните стапки - вели Рубини. 

Потоа дополни „Не можам да кажам дека се завршени“. Севкупната инфлација расте, цените на нафтата растат, постои можност да има нов пораст... Има ризици, финансиска нестабилност. Тоа го видовте во она што се случи во Велика Британија и пред околу една година видовте што се случи пролетта оваа година со стресот во финансискиот систем. Мислам дека не сме надвор од шумата. во смисла дека стапките мора да останат повисоки подолго време. Сè уште постои можност за одреден степен на финансиска нестабилност“.

Неговиот заклучок е: „И на страната на понудата и на страната на побарувачката, постојат фактори кои сугерираат дека 2 проценти е невозможна мисија во овој момент. А новата нормала може да биде некаде помеѓу 3 и 4 проценти за напредните економии со текот на времето, секако не преку ноќ“.

Нови економски проблеми

За многумина, инфлацијата од 3-4 проценти не изгледа како голема закана, особено откако преживеавме двоцифрени бројки, но со стапки на раст пониски од стапките на инфлација, сигурно ќе предизвика нови, непредвидливи економски проблеми.

Денешните причини за инфлација е тешко да се споредат со оние од стагфлацијата од 1970-тите, по нафтените шокови и рецесијата која траеше пет последователни шокови. Потоа го доби таканаречениот индекс на мизерија бидејќи високата стапка на инфлација беше придружена со драматично зголемување на стапката на невработеност. Индексот на мизерија во основа е едноставен збир на стапката на инфлација и стапката на невработеност. Со оглед на тоа што западните либерални демократии беа во многу поповолна демографска положба во 70-тите, денес индексот на мизерија не може да расте толку брзо како пред повеќе од половина век бидејќи европскиот пазар на труд нема доволно работници, но дури и такви Не е исклучено сценарио за најцрните песимисти.

Се чини дека целата приказна за носење клучни стратешки одлуки во ЕУ би можела да се сведе на грижа за интересите на двете големи членки - Италија и Германија - кои во моментов се соочуваат со драматично економско забавување, додека Франција (членка на големите три) дури и не покажа некоја посебна волја да се справи со паневропското покачување на цените.