ГЕРМАНСКОТО ГРАДЕЖНИШТВО СЕ РУШИ КАКО КУЛА ОД КАРТИ: Ќе ја повлече ли цела економија?

Добивај вести на Viber

Германскиот канцелар Олаф Шолц постави цел да изгради 400.000 нови домови годишно пред да стане канцелар. Две години подоцна, германската станбена изградба се чини дека пропаѓа

Целта на канцелар станува се потешко остварлива, а под притисок е и целата германска економија.

Компаниите ги откажуваат проектите за домување, нарачките се намалуваат и изгледите за индустријата изгледаат мрачни, се вели во извештајот на Институтот за економски истражувања Ifo објавен минатата недела.

Повеќе од 22 отсто од анкетираните компании пријавиле откажување на станбени градежни проекти во Германија во октомври, што е нов рекорд. Во меѓувреме, 48,7 отсто од нив изјавиле дека немаат нарачки, во споредба со 46,6 отсто во претходниот месец и 18,7 отсто една година порано.

Очекувањата за станбената индустрија паднаа на она што Ifo го опиша како „исклучително ниско“. И ова не е единственото собирање податоци што предизвикува загриженост кај набљудувачите. Според најновото истражување на Хамбуршката комерцијална банка, индексот на менаџери за набавка во градежништвото паднал на најниско ниво во последните три и пол години.

„Работите продолжуваат да одат од лошо на полошо во германскиот градежен сектор. Секторот за домување е епицентарот на падот и паѓа со огромна брзина“, рече во соопштението за печатот Сајрус де ла Рубија, главен економист на Комерцијалната банка во Хамбург. Лоша слика даваат и податоците за издадените одобренија за градба. Помеѓу јануари и август се издадени 28,3 отсто помалку градежни дозволи во споредба со истата временска рамка во 2022 година, покажуваат податоците на германската Федерална статистичка служба.

Само 175.500 градежни дозволи беа издадени во првите осум месеци од годината, покажуваат бројките, што сугерира дека владата е на добар пат да ја пропушти целта од 400.000 нови домови. Помалку од 250.000 најверојатно ќе бидат изградени оваа година, изјави за CNBC Карстен Брзески, глобален шеф за макро истражување и главен економист за Германија во ING.

Повисоките каматни стапки се клучната причина за надолен тренд во секторот, рече Брзески. „Секторот за домување е првата жртва на повисоките каматни стапки“, рече тој, посочувајќи ги зголемените трошоци за материјали и енергија, како и вкупните трошоци за финансирање, како клучни причини за колапсот.

Како и многу централни банки ширум светот, Европската централна банка ги зголемува каматните стапки во обид да ги намали инфлаторните притисоци. ЕЦБ ги задржа стапките на четири отсто на состанокот минатиот месец, по серијата од 10 последователни зголемувања.

Клаус Волраб, раководител на истражување во институтот Ифо, рече дека намалувањето на субвенциите за изградба на станови, исто така, има влијание врз падот на активноста, со повисоки стапки и поскапи материјали.

„Земајќи ги сите три точки заедно, за многу луѓе е невозможно да изградат куќа“, изјави тој за CNBC.

А сегашната ситуација е само почеток, според експертите.

„Состојбата ќе се влоши следната година, кога сите нарачки ќе бидат празни, а програмерите ќе останат со скапи проекти и побарувачката нема да расте доволно брзо“, објасни Брзески.

Волрејб се согласува дека 2024 година може да донесе дополнителни тешкотии. „Во моментов многу компании се потпираат на заостанати работи. Но, јазот помеѓу тековното градежно производство и дојдовните нарачки се зголемува. Ова значи дека падот во 2024 година е сè поверојатно“, рече тој. А бидејќи градежната индустрија вреди околу седум отсто од германскиот БДП, таквиот пад може да изврши притисок врз економскиот раст, додаде тој.

Инаку, загриженоста за состојбата на германската економија се натрупуваше во текот на целата година, откако беше забележана техничка рецесија во првиот квартал од 2023 година. Во својата најнова прогноза, Европската комисија очекува економската активност во Германија да се намали оваа година, пред да избере повторно во 2024 година, дури и ако е на пониско ниво од претходно предвиденото.

Проблемите во станбениот сектор може да се одразат и на пазарот на трудот, истакна Брзески.

„Моментално стагнантната економија лесно може да стане економија во рецесија со зголемена невработеност“, рече тој.

Минатата недела, германската федерална влада објави нови мерки насочени кон забрзување на процесите на планирање и издавање дозволи за градежни работи и намалување на бирократијата. Одделно, таа најави и финансиски олеснувања за компаниите со високи трошоци за струја.

Сепак, експертите не се целосно убедени дека овие мерки ќе ја ублажат станбената криза во Германија, а ниту Бжески ниту Волрабе не ги гледаат како јасно решение.

Додека Бжески верува дека тие барем би можеле да помогнат во амортизирањето на падот, Волербе се грижи дека без решавање на клучните прашања, како што се трошоците за финансирање, може да се развие долгорочна рецесија.