ХЛОРПИРИФОС ВО СЛИВИ И ПРАСКИ, МЕТАЛАКСИЛ ВО КРАСТАВИЦИ, АКРИЛАМИД ВО ЧИПС: Зошто и колку често се враќаат производите од Србија од границите?

Добивај вести на Viber

Пратка свежи краставици деновиве беше вратена од границата со Словенија во Србија поради присуството на фунгицидот металаксил, што не е прв пат летово производите од оваа земја да не ја поминат контролата на ЕУ.

Европскиот систем за брзо предупредување за трговија со храна (RASFF) објави дека краставиците не ја „преминале“ границата поради прекумерно ниво на потенцијално штетна супстанција - по што е одлучено да се уништи количината.

Ова не е изолиран случај. Во Хрватска на почетокот на август не беше дистрибуирана пратка со српски чипс, бидејќи содржи високо ниво на канцероген акриламид.

Како што објаснува производителот Chips Way d.o.o. , станува збор за 33 палети од 150 грама ребрести чипс од пиперка, за кои при царинење анализата покажала несовпаѓање во однос на нивото на акриламид.

Недолго потоа, праските беа вратени и од хрватската граница, во која беа пронајдени повеќе пестициди од дозволеното.

Сепак, не е првпат пратка праски да се враќаат во Србија. На почетокот на јули од границата со Словенија беа вратени праските произведени и кај нас, поради високата концентрација на пестицидот хлорпирифос.

На крајот на август беа вратени и сливи од Србија од границата со Хрватска, поради остатоци од пестицидот хлорпирифос и потенцијални ризици по здравјето. Еден месец претходно, од истата граница пристигна пратка чаден лосос поради бактеријата која предизвикува листериоза (Listeria monocytogenes).

Враќањето на стоката од Србија не се однесува само на храна, туку и на други производи како што се, на пример, хартиени сламки или алкохолни пијалоци.

Поради оваа причина, на граѓаните им се чини дека не ретко нешто не е во ред со српската роба и оправдано се прашуваат колку се безбедни производите што ги купуваат секојдневно.

Ова за Данас го потврдува Горан Паповиќ, претседател на Националната организација на потрошувачи на Србија, кој истакнува дека потрошувачите сега се плашат да консумираат одредени категории стоки.

„Граѓаните се во страв бидејќи се враќа стоката од границите поради алармантното ниво на пестициди, но и поради немањето одговори како се контролира храната во Србија. „Иако Министерството треба да ги избере лабораториите кои ќе ја тестираат произведената храна, јавноста се уште не знае каде и кога се вршат испитувањата“, посочува нашиот соговорник.

Тој додава дека главниот проблем што предизвикува зголемена концентрација на штетни хемиски супстанци е неконтролата на земјоделските аптеки, односно количината на препаратите што ги продаваат.

„Со оглед на тоа што постои е-администрација, во која сопствениците ги регистрираат своите фарми, нејасно е зошто нема надзор што и кому продаваат земјоделските аптеки, а од друга страна што се увезува. Имено, ако на производителот му треба половина литар одреден препарат кој содржи пестициди за една нива или овоштарник, аптеките да не му даваат пет литри“, посочува Паповиќ.

Леснотијата на добивање хемиски агенси кои содржат, на пример, хлорпирифос, се потврдува со фактот дека е можно да се нарачаат производи како, на пример, Конзул на Интернет, без да се остават информации за полето на кое би се применило или било какви поблиски детерминанти кои би ја ограничиле дистрибуцијата.

Граѓаните ги интересира и како производите наменети за извоз поминуваат контрола според параметрите во Србија, а потоа проценката не е во согласност со критериумите на земјата каде треба да се дистрибуираат.

„Ние тестираме присуство на повеќе видови пестициди, пет или шест, додека во земјите од ЕУ се мери нивото на десетици од нив. Поради оваа причина, резултатите не се совпаѓаат, па стоката се враќа. Во Србија е очигледно дека се штеди на здравјето на потрошувачите“, вели Паповиќ.

Сепак, од Министерството за земјоделство за Данас велат дека Србија не е единствената земја во која повремено се враќа стоката од границите на другите земји.

„При контрола на граничните премини на пратки со овошје и зеленчук за остатоци од пестициди, откриени се неусогласени пратки со кои се соочуваат сите земји. Наоѓањето поединечни неусогласени пратки на остатоци од пестициди не е причина да се забрани увозот на овошје и зеленчук од земјата од која е испратена пратката, но во тој случај се испраќа предупредување до земјата извозник, како и до други земји. Во оваа смисла се зголемува контролата и надзорот на овие пратки“, наведуваат од Министерството.

Ова го потврдуваат податоците на RASFF, од кои можеме да видиме дека Словенија на почетокот на месецот вратила пратка живина во Хрватска поради присуството на салмонела во пилешките крилца.

Кога сме кај околните земји, во Турција речиси секојдневно се враќа различна стока, од овошје, зеленчук и кондиторски производи до какао и рибни производи.

Од друга страна, од почетокот на септември ниту една бугарска пратка немала проблем да ја помине границата, а истото важи и за цел јуни и јули. Од почетокот на годината за Црна Гора не е евидентирано враќање, додека последен пат стоката произведена во Босна и Херцеговина била вратена на почетокот на април.