Инфлацијата повторно покажува заби
Објавено во: Економија 15 Јануари, 2025
Инфлациските притисоци во САД повторно растат, а најавените мерки на новата администрација не ја ублажуваат загриженоста за инфлацијата. Спротивно на тоа, дефлацијата е проблем во Кина, особено во областа на цените на индустриските производи. Вредноста на британската фунта значително падна минатата недела поради фискалните проблеми во земјата.
Изминатата недела започна ветувачки за американските пазари на капитал, бидејќи се слушнаа вести за наводно помек пристап на администрацијата на Трамп кон царините. Сепак, оптимизмот брзо исчезна кога претседателот Доналд Трамп јавно ги демантираше овие гласини. Дополнително, некои економски соопштенија сугерираат дека инфлациските притисоци останале високи. На пример, Институтот ISM го објави декемврискиот PMI индекс за услужниот сектор, кој беше 54,1 односно 2 поени повисок од ноември. Посебно загрижува индексот ISM, кој ги мери цените на материјалите и услугите што ги плаќаат услужните компании, бидејќи во декември тие скокнаа за повеќе од 10%. Ова укажува на можно запирање на напредокот во намалувањето на инфлацијата. Дополнителна загриженост изрази членката на Управниот одбор на Федералните резерви на САД (ФЕД), Мишел Бауман. Во својот говор во четвртокот, таа предупреди дека инфлацијата сè уште е „непријатно висока“ над целното ниво од 2% и нагласи дека и покрај значителниот напредок на ФЕД во 2023 година, ризиците почнале да растат. Макроекономските податоци за декември беа позитивни и укажуваа на робустен пазар на труд, но ова може да биде меч со две острици, бидејќи силниот пазар на труд ги зголемува инфлаторните притисоци. Американската економија отвори 256.000 нови работни места во декември, повеќе од очекуваните 100.000. Стапката на невработеност падна за 0,1 процентен поен на 4,1%, а годишниот раст на платите достигна 3,9%.
Големите европски берзи главно забележаа значителен раст минатата недела, со исклучок на британската берза која неделата ја заврши во минус во однос на еврото. Клучната причина за тоа е падот на вредноста на британската фунта во однос на еврото. Неизвесноста за фискалната стабилност во Обединетото Кралство се зголемува, а економијата се соочува со зголемени предизвици. Ревидираните податоци покажуваат дека британската економија стагнирала во периодот меѓу јули и септември, додека инфлацијата достигна највисоко ниво од март минатата година. Посебно загрижува високиот јавен долг, кој во комбинација со ограничените опции за намалување на државните трошоци дополнително ја оптоварува финансиската стабилност. Инвеститорите, кои сè уште се оптеретуваат од финансиската криза во 2022 година, која доведе до оставка на тогашната премиерка Лиз Трус, се повеќе ја доведуваат во прашање способноста на британската влада ефикасно да се справи со сегашната економска ситуација. Како резултат на тоа, трошоците за позајмување се искачија на највисоко ниво во последните 16 години - бараниот принос на 10-годишна обврзница во Обединетото Кралство во моментов е 4,8%.
Во останатиот дел од Европа економските податоци беа измешани. Декемвриската инфлација повторно порасна на годишно ниво и сега изнесува 2,4%, главно поради повисоките цени на енергијата и услугите. Од друга страна, продажбата на мало забележа само минимален раст во ноември, откако всушност падна во октомври. Сепак, невработеноста останува на рекордно ниско ниво од 6,3%, што укажува на силата на европскиот пазар на труд. Европската централна банка (ЕЦБ) не е премногу загрижена за ова. Во последното соопштение истакна дека процесот на намалување на инфлацијата се одвива според планот. Дополнително, Пјеро Циполоне, член на извршниот одбор на ЕЦБ, во соопштение за јавноста рече дека ЕЦБ не треба претерано да реагира на потенцијалните инфлациски шокови, што укажува на претпазлива, но избалансирана монетарна политика.
Кина и понатаму се соочува со закана од дефлација, што го потврдуваат и најновите податоци за инфлацијата. Декемвриската стапка на инфлација беше само 0,1%, што го означува четвртиот последователен месец на пад. Главната причина за тоа се пониските цени на храната и енергијата. Индексот на цените на производителите (PPI) падна за 2,3% на годишно ниво во декември, одбележувајќи го 27-ми последователен месец на пад. Овие податоци ги истакнуваат постојаните тешкотии на кинеската економија во одржувањето на ценовната стабилност. Сепак, беа објавени и поохрабрувачки вести. Услужната активност изненади со раст во декември. Според приватното истражување на Caixin и S&P Global, индексот на услужната активност достигна 52,2, што е најдобра вредност од мај и укажува на закрепнување во овој дел од економијата. Ова сугерира дека и покрај дефлаторните предизвици, Кина има некои светли точки, особено во услужниот сектор.