ИНТЕРВЈУ КАМЧЕВ: За пазарите на капитал минатата година беше една од најдобрите!

Добивај вести на Viber

2014 година во однос на пазарите на капитал, беше една од најдобрите во последните неколку години. Најголемите централни банки генерално дејствуваа во иста насока и со “разлабавување” на монетарните политики го поттикнаа економскиот развој,вели во интервју за Фактор, Лазе Камчев од КД Фондови. Во таа насока веќе можеме со сигурност да говориме дека финансиската криза и нејзините последици се надминати особено во Америка. Таа беше своевиден двигател на економскиот раст и глобалното закрепнување.  Закрепнувањето може да се согледа во неколку параметри. Имаме пад на невработеноста од највисоки 10% во време на економската криза на 5,8% што е спвоевиден просек. Голем дел од компаниите влегоа во процес на раздолжување и значително се намалени нивните кредитни обврски а ликвидноста им е значително подобрена. Инфлацијата беше во рамките на очекувањата и изнесуваше 1,6%. Севкупните параметри влијаеа на раст на довербата кај инвеститорите што допополително допринесе на зголемување на вредноста на доларот во однос на другите валути. Фактор: Како ја оценувате европската економија и пазарите на капитал во изминатата година? Л.Камчев: За разлика од Американската економија, Европската економија во 2014 година беше под очекувањата.  Испорача ниско ниво на раст и инфлација која беше околу нулата. Дополнителното намалување на цената на нафтата влијаеше во декември да има негативна стапка на инфлација. Стапката на невработеност во ЕУ во 2014 остана висока на околу 10%. Разлика помеѓу јадрото и европската периферија сеуште е изразено, но со тоа што во втората половина од 2014 Германската економија потфрли во очекувањата а Шпанија имаше посолидни резултати. Конфликтот во Украина и санкциите во Русија во најголема мера ја погодија европската економија. Природно географски соработката на Европските земји со Русија беше најголема и оваа состојба представувше масло на огнот на ионака кревката европска економија. Поради ова за очекување се спормедување на фискални и монетарни мерки а Европската централна банка е исправена пред предизвиците да го поттикне економскиот раст и да ја донесе стапката на инфлација во проектираните рамки. Европските банки добро го поминаа стрест тестот, што покажа дека тие се адекватно капитилизирани. Во оваа насока се очекува да се вратат на својата основна дејност, кредитирање на населението и компаниите. Во делот на компаниите се бележи намалувања на задолженоста. Во вакви економски услови се очекува да се зголемат профитните марживпри ист обемот на работа. Намалената вредност на еврото и пониските цени на суровините и нафтата ќе им го овозможат тоа. Најголема непознаница остануваат структурните реформи во Франција и Италија и евентуално новите случуувања во Грција. Фактор: Како сите сучувања се одразија врз земјите во развој? Л.Камчев: Забавување на глобалната трговија имаше негативно влијание врз извозно ориентирани економии на земјите во развој (Азија, Централна и Источна Европа). И покрајфактот што во земјите во развој се фокусираа на проширување на домашната потрошувачка и развојот на локални услуги, се уште не е во можност целосно да се компензира за загубата на приходите од извозот. Под зголемен притисок се најдоа земјите чија економска структура се базира на извозот на суровини и енергија (Латинска Америка,Русија). Фактор: Од регионалните берзи, кои беа позначајните случувања на берзата во Љубљана? Л.Камчев: Вредноста на индексот на Љубљанската берза достигна 784,12 при што забележа пораст од 19,59%. Вкупниот промет изнесуваше 686 милиони евра, пазарната капитализација на 31.12.2014 достигна 6,2 милијарди евра. Најтргувана акција беше КРКА. Цената на акцијата на PIVOVARNA LAŠKO забележа годишен пораст од 486,03%и пормет од 54 милиони евра и крајот на годината го заврши на ниво од 23,5%, ISTRABENZ исто така имаше значаен пораст од 473,63%. На трето место помеѓу најголемите добитници се најде компанијата UNIOR со 1,54 мил евра промет и пораст од 290,24% на цената на акциите. Еден од поважните настани на берзата во Љубљана беше купопродажбата 75,5% од акциите на аеродормот во Љубљана од страна на Германската компанија „Фрапорт“, која управува со аеродромите во Франкфурт и во уште 12 градови, за 234 милиони евра. Фактор: Какви беа трендовите на берзата во Белград? Л.Камчев: Иако минатата година донесе најголема експанзија на водечките индекси на Белградската Берза од 2007, сепак беа забележани некои негативни трендови, а се однесуваа на прометот и влошувањето на ликвидноста. BELEX15 забележа пораст од 19,5% на годишно ниво, предводен од страна на компанијата  Aerodrom Nikola Tesla a.d. , Beograd која забележа пораст од 92,64%, Energoprojekt holding a.d. , Beograd чија што акција забележа пораст од 26,39% следен од Komercijalna banka a.d. , Beograd комерцијалните банки 46,05%, и Имлек (IMLK). Годишниот промет (на целиот пазар) само положба достигна околу 173 милиони  евра и е на најниско ниво од 2000 година. Иако се најавуваше минатата година не се појавија големите имиња како Телеком или ЕПС, со што дополнително ќе се збогатеше понудата на акции на Белградската берза. Се очекува дека приватизацијата на Телеком ќе заврши во 2015 година, но се чини дека тоа ќе биде направено преку тендер (може само еден дел да се појави на берзата по приватизацијата – делот на малцинските акционери), додека ЕПС штотуку започна со процесот на корпоратизација, што значи дека се уште е далеку од листирање на берзата. Фактор: Која акција беше најликвидна на Хрватската берза? Л.Камчев: Тргувањето на Загребската берза во 2014 година во е на слично ниво како и минатата година: прометот на акците  е  речиси идентичен со оној од минатата година, прометот на структурирани производи речиси половина послаб, додека прометот со обврзници е + 65,1% подобро. Вкупниот промет беше  + 2,4% повисок од оној од претходната година, а вкупната пазарна капитализација од забележа пораст од 10%. Во овој пораст најголем удел има порастот на пазарна капитализација на обврзниците од + 17,2%, додека пазарната капитализација на акциите се зголеми за 6,1% а на структурирани производи 24,8%. Во вкупниот промет постигнат во 2014 година, 79,2% отпаѓа на тргувањата на акции, обврзници за 18,4% и 2,5% на структурирани хартии од вредност. Индексите постигнаа различни резултати: CROBEX се намалил за -2,7%, иако во текот на годината достигна ниво од над 1900 поени, што претставува пораст од речиси 6% во однос на крајот на 2013 година. CROBEXtr забалежа мало зголемување од 0,6%.  Исто така просекот на десетте најликвидни акции, CROBEX10, забележа пораст од + 1,2%. Од други индекси вреди да се спомене CROBEXturist, која се зголеми дури + 79.1%. Овој индекс годината ја започна со само две компании, а на крајот го заврши со дури шест акции во неговиот состав. Пазарна капитализација е концентрирана кај мал број на акции, така што најголемите Пет акции креирале 58,3% од вредноста на пазарот, додека кај петте најголеми акции со најголема free float капитализација концентрирани се 46% од вкупниот пазар капитализација. Хрватски Телеком е најликвидната акција во 2014 година со 23% од вкупниот промет. С.Н.