КАКО РАСТЕШЕ ОСНОВНАТА КАМАТНА СТАПКА НА НБРМ ПО КРИЗИТЕ?

Добивај вести на Viber

Поледната одлука за зголемување на основната каматна стапка на Народна банка ја икачи каматата на рекордни 6,30 отсто. Повторното затегнување на монетарната политика помина тивко, но фактот дека сега благајничките запии се упишуваат о камат од 6,30 отсто нема да остане незабележана во економијата.

Затегнувањето на монетарната политика не е изненадување, ако се има предвид дека изминативе месеци поголем дел од централните банки на развиените земји имаа сличен пристап, па скоро сите ги зголемуваа основните камати. Сепак, за разлика од НБРМ, последните одлуки на ФЕД и на централната банка на Англија беа да се зачува основната каматна стапка на истото ниво, додека Европската централна банка повторно пристапи кон зголемување на каматата.

-  Одлуката за промена во каматните стапки е условена од најновите податоци и оцени за клучните показатели за монетарната политика, коишто упатуваат на постепена стабилизација, иако сѐ уште постојат ризици. Во согласност со монетарните мерки преземени од крајот на 2021 година наваму, како и намалените притисоци од увозните цени, домашната инфлација и натаму забавува и во август 2023 година на годишна основа изнесува 8,3 отсто. Базичната стапка на инфлација исто така забавува, укажувајќи на значително помали ценовни притисоци од помалку променливите ценовни категории, а во согласност и со постојаното забавување на растот на личната потрошувачка – посочуваат од НБРМ.

Од Народна банка појаснуваат дека во однос на светските цени, и натаму се очекува нивно намалување, при поголема надолна корекција, во споредба со претходните оцени. Сепак, додаваат дека домашната инфлација и натаму е на релативно високо ниво, што претставува ризик за инфлациските очекувања.

-  Овие аспекти, заедно со непредвидливоста на светските пазари заради војната во Украина, налагаат потреба од натамошна претпазливост во водењето на монетарната политика. Со оглед на применуваната монетарна стратегија, при носењето на монетарните одлуки се зема предвид и поставеноста на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), којашто на последната седница повторно ги зголеми каматните стапки заради натамошно стабилизирање на инфлацијата во еврозоната – потенцираат од НБРМ.

Анализа на движењето на каматата на благајничките записи покажува дека последен пат волку висока била во мај 2010 година, точно 6,24 проценти, по што почнува постепено и постојано да се намалува. На почетокот на 2020 година камата паѓа на два проценти, по што следува период на најниските камати на благајничките записи во нашата историја. Веќе во март 2021 година таа се намалува на 1,25 проценти и се задржа на таа висина една година до март 2022 година. Веќе од април 2022 година каматите почнуваат да растат секој месец некогаш за 0,25, а некогаш и до 0,75 процентни поени.

Еве ја листата на движење на основната камата низ годините, од 2002 година наваму.

П.О.