Кои се нивоата на долгорочна невработеност во земјите од ЕУ?
Објавено во: Економија 30 Јули, 2015
Во последните шест години долгорочната невработеност во Европа предвидe сериозен раст. Околу половина од 25-те милиони невработени на стариот континент се без работа повеќе од една година. Над 12% не работеле од над 4 години, коментира Economist.
Заедно со зголемувањето на нивоа на сиромаштијата, проблемот носи дополнителни тешкотии кои можат да ја претворат во самоодржлива невработеност. Вештините се забораваат, увереноста исчезнува, плодноста се забавува и ризикот од влошување на здравјето се зголемува. Предизвикот пред политичарите е да ја спречат имплементацијата на оваа циклична невработеност во структурна.
Не е изненадување дека проблемот е особено сериозен во Јужна Европа. Повеќе од 60% од невработените Италијанци не работеле повеќе од една година, а во Грција, тој изнесува 70%. Високите нивоа на долгорочна невработеност делумно се должат на фактот дека Италија како целина има високи нивоа на невработеност како резултат на тешката рецесија и нефлексибилни пазари на трудот. Нешто повеќе, економските проблеми ги напојуваат политичките. Невработените луѓе се многу повеќе склони да не им веруваат на политичарите и Европската Унија (ЕУ). Тоа, од своја страна, ги зајакнува повеќе позициите на евроскептиците и популисти.
Проблемот е особено сериозен во новите земји членки на ЕУ од Источна Европа. Но за разлика од Јужна Европа, многу од овие земји имаат неодамнешно искуство со висока долгорочна невработеност поради рецесии во крајот на минатиот век и почетокот на овој. На некои места сепак долгорочната невработеност се задржала покрај економското закрепнување.
Словачка помина низ сериозна ресеција во 1999 година, но економскиот раст од 2000 до 2007 година се забрза, а вкупната невработеност падна. И сепак бројот на трајно невработените расте и изнесува 75% од вкупната невработеност, бидејќи вработените кои изгубиле работа во лоши години, не биле именувани откако економските услови се подобрија.
Во побогатите делови на Европа како долгорочна, така и краткорочната невработеност претставуваат помал проблем.
Германија единствена во ЕУ каде е намалено како нивото на вкупната невработеност, така и на долгорочната од 2009 година благодарение на флексибилниот пазар на трудот (и не толку дарежлива невработеност). За разлика од неа Ирска, која беше опустошена од банкарска криза, доживува тешкотии во враќањето на долгорочно невработените назад на работа. Иако нивото на општа невработеност е намалено, околу 100 000 луѓе (или 42% од оние на редиците пред канцелариите за труд) се без работа повеќе од две години.
Речиси како секогаш, Скандинавија се претставува најдобро во Европа. Трите скандинавски земји во ЕУ имаат најниски нивоа на долгорочна невработеност - меѓу 19% и 25% од вкупната невработеност. Овие ниски нивоа се делумно како резултат на полесни рецесии и мерките на пазарот на трудот. Шведска, на пример, претстави шеми за обука и даночни кредити во градежната индустрија, кои помогнаа за тоа вештините во секторот да се задржат и да се стимулира побарувачката. Но покрај високите стапки на невработеност во остатокот на Европа политичарите ќе треба да направат многу повеќе од тоа, за да ги вратат трајно невработените назад на работа.