КРЕДИТИ И КАМАТИ: Како се движат кај банките и што може да се очекува?

Добивај вести на Viber

Во третиот квартал од годинава – вкупното кредитирањето расте, но со забавено темпо во споредба со претходниот квартал.  Односно, на крајот на септември стапката на раст изнесувала 1,2 %,  додека на крајот на јуни годинава изнесувала 2,7% .

Вкупни кредити – квартални стапки на раст

Кв1              Кв 2        Кв3         Кв4

2014 год.                             1,8%      2,9%      1,4%      3,6%

2015 год.                             1,1 %     2,7%      1,2%      /

„Натамошните поволни движења на кредитниот пазар произлегуваат од постојаната солидна поддршка на банките кон секторот „домаќинства“, додека корпоративните кредити бележат умерено намалување на квартална основа. Ваквите промени кај корпоративното кредитирање делумно може да се должат на сезонски фактори, имајќи ги предвид историските остварувања на често послабото кредитирање на овој сектор во јули и август. Во прилог на таквата оцена одат и резултатите од последната анкета за кредитната активност , којашто дава сигнали за позитивни промени на страната на понудата и на страната на побарувачката на кредити од приватниот сектор во текот на третото тримесечје, се вели во извештајот на НБРМ. Во август, НБРМ изврши промени во поставеноста на инструментот на задолжителната резерва и очекуава дела тоа ќе придонесе за поттикнување на долгорочното штедење на домаќинствата во домашна валута, но и за ослободување ликвидност, што отвора простор за поголема кредитна активност на банките. „ Во периодот јули-август се забележува одредено влошување на кредитното портфолио на банките, особено кај корпоративниот сектор, што придонесува кон умерен раст на учеството на сомнителните и спорните кредити во вкупните кредити на 11,5% во септември, од 11,2% во јуни. Ваквите движења во еден дел се објаснуваат и со забавената кредитна активност во овој период, при што учеството на сомнителните и спорните побарувања во вкупните кредити и натаму гравитира околу просекот за претходните две години којшто изнесува околу 11,6%, се објаснува во извештајот на НБРМ. Во однос на рочноста на која се земаат кредитите и во однос на валутата и во третиот квартал од годинава се задржани истите трендови од претходно. „Така, долгорочните и денарските кредити во целост придонесуваат за оствареното квартално зголемување на вкупните кредити, додека краткорочните кредити и кредитите во странска валута бележат квартално намалување,“ стои во извештајот на НБРМ. Кредити на население Кредитирањето на домаќинствата во третиот квартал од годинава прдолжува, со како што вели НБРМ солиден раст, но сепак малку побавно од вториот квартал од годинава. Кредитите на домаќинствата во третиот квартал имаат раст од 3,3% , а во вториот квартал имале раст од 4,2%.

Стапки на раст кај кредити за население

Кв1             Кв2         Кв3         Кв4

2014 год.                             2,1%      3,9%      2,9%      2,4%

2015 год.                             2,4%      4,2%      3,3%      /

„Остварениот прираст во најголем дел и натаму се должи на зголемувањето на потрошувачките кредити, по што следуваат станбените кредити. Ваквите остварувања, согласно со резултатите од последната анкета за кредитната активност, во поголем дел произлегуваат од поволните движења на страната на побарувачката на кредити, при што повисока побарувачка се забележува првенствено кај потрошувачките кредити, по што следуваат станбените кредити. Во однос на кредитните услови, банките упатуваат на умерено нето-олеснување на условите за кредитирање, но послабо во поредба со претходната анкета, се наведува во извештајот на НБРМ. Кредити на претпријатија За разлика од домажинствата, кредитирањето на компаниите во третиот квартал од годинава бележи пад од 0,4%, наспроти растот од 1,6% во претходниот квартал.

Стапки на раст на кредитите за претпријатија

Кв.1       Кв.2       Кв.3      Кв.4

2014                                       1,5%      2,0%      0,3%      4,5%

2015                                       0,1%      1,6%      -0,4%     /

„Намалувањето на вкупните кредити е остварено во текот на јули и август, додека во септември корпоративните кредити бележат солиден месечен раст. Ваквите движења се карактеристични за третиот квартал неколку години наназад што укажува на веројатно сезонско приспособување на кредитната активност насочена кон овој сектор. На привремен карактер на приспособувањето на корпоративните кредити во овој период упатуваат и резултатите од Анкетата за кредитната активност. Имено, според одговорите на банките, во третиот квартал се забележани одредени подобрувања на страната на понудата и на страната на побарувачката на кредитите. Така, се зголемува бројот на банките коишто укажуваат на нето-олеснување на кредитните услови, при истовремено зголемување на побарувачката за корпоративни кредити. Во рамки на нестандардната мерка за поттикнување на кредитната активност за нето- извозниците и производителите на електрична енергија во третото тримесечје беше забележано намалување на новоодобрените кредити, што во целост се должи на релативно високиот месечен пад на кредитите на банките одобрени на нето-извозниците во текот на јули.“, се вели во извештајот на НБРМ. Каматни стапки Анализата на каматните стапки  вкупните кредити на домаќинствата и претпријатијата во август не бележат позначителни промени во однос на јуни, при што се стабилизираат на 7% кај домаќинствата и 6,6% кај фирмите. „Така, кај домаќинствата се забележува стабилизирање на денарските каматни стапки на новоодобрените кредити при раст на девизните каматни стапки за 0,3 п.п. Од друга страна, кај корпоративните кредити најновите податоци со август укажуваат на олабавување на каматните услови преку намалување на денарските и девизните каматни стапки на новоодобрените кредити за 0,4 п.п. и 0,5 п.п., соодветно., објаснува НБРМ.