НЛБ Отворен задолжителен пензиски фонд: Се повеќе се слуша нашиот глас на акционерските собранија, а тоа е во полза на сите акционери!
Објавено во: Финансии 26 Февруари, 2015
„Користа од спроведување на постапката за откупот или пак продажба на сопствени акции излегува на виделина само доколку целиот процес е спроведен на транспарентен начин (преку јавна понуда) и се реализира по цена која е во интерес на сите акционери. Секаде каде ќе го детектираме ваквото однесување го користиме правото на глас на акционерските собранија со негативно гласање за ваквите одлуки при што на самото собрание го потенцираме овој конфликт пред останатите малцински акционери. За конкретната проблематика нашиот став освен на акцинерските собранија го искажуваме и до соодветните институции кои имаат ингеренции да предложат измени во законската регулатива со цел ваквите практики кои не се во интерес на акционерите да бидат елиминирани во иднина“, одговараат на прашањата двајцата управувачи со портфолио во НЛБ нов пензиски фонд АД Скопје.
Отворениот задолжителен пензиски фонд НЛБ Пензиски фонд влезе во групата најголеми акционери во „Реплек“ откако во декември 2014 година вложи 17,5 милиони денари во 307 акции и сега поседува 5,24 отсто од капиталот.
Добар сигнал за сите инвеститори е тоа што отворен пензиски фонд одлучил да докупи акци во „Реплек“. Оваа вест беше повод за интервју со Коста Ивановски, CFA управувач со портфолио и Марјан Ивановски, управувач со портфолио во НЛБ Нов пензиски фонд АД Скопје, двајца управувачите со портфолиото на Отворениот задолжителен пензиски фонд за нивните тековни и идни инвестициски активности во акции на домашни компании. Дополнителен и секогаш актуелен повод е тоа што претставници на друштвата за управување со пензиски фондови во нашата реалност, преку инвестициите на фондовите, се пионери-заштитници на правата на малите акционери зашто со нивното искуство и постапки даваат примери, но и ги едуцираат малите акционери пред се домашни физички лица кои поседуваат акции во македонските компании.
Одлучивте да докупите акции во „Реплек“ и со тоа станавте акционер што поседува над 5 отсто од капиталот на компанијата. Од кои причини одлучивте да продолжите да вложувате во акции на „Реплек“ и дали е тоа беше најдобра понуда во моментот или во „Реплек“ гледате инвестиција на долг рок?
НЛБ Нов пензиски фонд АД Скопје одлуките за инвестирање ги донесува врз основа на детално разработени анализи, базирани на долгорочните преспективи и очекувања за секоја хартија од вредност која е предмет на инвестирање. Врз основа на претходно усвоена стратегија, друштвото на годишна основа изработува годишен план за инвестирање кој во себе содржи детално утврден план за алокација на средствата на фондовите во одделни класи на инструменти, алокација по географски региони и индустриски гранки. Во овој контекст се носат и одлуките за инвестирање во домашни акции, при што за инвестициите во македонски акции поради спецификите на пазарот друштвото применува таканаречен bottom-up пристап и избира подобни хартии од вредност за инвестирање од сите хартии кои ги задоволуваат законските критериуми за двата фонда со кои управуваме. Хартијата од вредност на која се однесува вашето прашање, обични акции издадени од Реплек АД Скопје, е една од хартиите од вредност кои во гореопишаниот пристап е оценета како подобна инвестиција за пензиските фоднови.
Пензиските фондови управувани од НЛБ Нов пензиски фонд АД Скопје континуирано се присутни на домашниот пазар на капитал, а своето портфолио од домашни акции го градат постепено и во согласност со пазарните можности. Тука би напоменале дека зголемената изложеност на пензиските фондови во Реплек АД Скопје не се должи на инвестиција направена во текот на месец декември (како што наведувате во прашањето), туку се должи на подолго, континуирано, внимателно и планско градење на позицијата на фондовите согласно со пазарните прилики. Во основ на одлуката за инвестирање во акциите на Реплек се квалитетот на нејзините фундаменти, кои измерени преку принципите на вреднување кои ги применува НЛБ Нов пензиски фонд, ја позиционираат оваа компанија на високо место во групата расположливи инвестиции во македонски акции.
Како ги оценувате состојбите на домашниот пазар на акции од аспект на ликвидност, длабочина на пазарот и разнообразност на понуда?
Доколку ги исклучиме неколкуте хартии од вредност кои покажуваат задоволителни пазарни карактеристики, домашниот пазар споредуван со високо развиените пазари може да се окарактеризира како пазар со релативно ниска ликвидност и длабочина. Ваквите состојби на домашниот пазар на капитал не претставуваат исклучок сами за себе, односно домашниот пазар ја дели истата судбина како и пазарите во регионот, но и други пазари на капитал во земји во транзиција или популарно наречени гранични (frontier) пазари. Овие пазари главно се карактеризираат со ниска ликвидност, значително помала пазарна капитализација, ниска корелација со развиените и пазарите во развој и големи отстапувања на пазарната од фундаменталната вредност. Нашите инвестициски активности за сметка на пензиските фондови се базирани на долгорочни очекувања т.е. краткорочните пазарни случувања од аспект на ликвидноста и ценовните движења имаат минимално влијание врз нашето инвестициско одлучување. Ваквата карактеристика на домашниот пазар наметнува значителна премија за ликвидност во актуелните пазарни вреднувања на компаниите, која заради големата рочност на обврските на фондовите оди во полза на нашите осигуреници и нивната очекувана добивка.
И покрај тоа што во основа пензиските фондови се портофолио инвеститори, НЛБ Нов пензиски фонд својата улога на пзарот на капитал во Македонија ја гледа и од призмата на клучен чинител во процесот на отворање на компаниите кон своите акционери и инвеститорската јавност. Нашиот глас на акционерските собранија, но и надвор од нив се повеќе се слуша од страна на менаџментот на компаниите со што се создаваат услови нашето влијание да предизвика поголема транспареност во функција на поефикасен пазар на капитал кој ќе се одликува со поголема ликвидност и длабочина. Како што наведовте, Задолжителниот пензиски фонд НЛБ Пензиски фонд низ годините на своето постоење изгради позиции во одредени македонски компании кои надминуваат 5% од вкупно издадените акции на тие компании со што и го зголеми своето влијание над управувањето со компаниите во полза на сите акционери.
Кои се домашни акции ги имате во вашето портфолио и зошто се одлучивте за нив?
Според месечниот билтен за месец јануари 2015 објавен од страна на Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС), учеството на домашни акции во вкупното портфолио на инвестиции на Задолжителниот пензиски фонд НЛБ Пензиски фонд на 31.01.2015 е 4,33%, додека ова учество во портфолиото на Доброволниот пензиски фонд НЛБ Пензија плус е 15,01%[1]. Портфолиото на акции од домашни компании се состои од компании кои ги задоволуваат законските критериуми и кои поминале низ процесот на микроселекција на хартии од вредност која е пропишана процедура во рамките на управувањето со пензиски фондови. Дополнително, компаниите во кои се инвестирани средствата се редовно евалуирани при секоја нова јавно достапна информација од материјално значење. Најмалку еднаш годишно се анализираат сите компании кои се дел од портфолијата на фондовите при што следуваат препораки во форма на „купи“, „продаj“ или „задржи“ во зависност од тоа какви се фундаментите на компаниите, што се случува во акцинерската сртуктура и на кое ниво е корпоративното управување, па така во моментот портфолијата на пензиските фондови содржат компании во кои континуирано се инвестира, компании кај кои понатамошно инвестирање е запрено до подобрување на фундаментите, и компании кои треба да се продадат. При нарушување на фундаментите на одредена компанија која е дел од портфолиото на пензиските фондови при што се нарушени песпективите на оваа инвестиција, се носи одлука за продажба на позицијата. Со оглед на големината на одредени позиции релативно на нивната ликвидност на Mакедонската берза ова не е секогаш лесна задача и потребен е поголем ангажман од едноставно давање на продажен налог, па така и за реализацијата на овие продажби е потребен подолг период.
Како, акционер во „Фершпед“, како го оценувате развојот на настаните и окрупнувањето на акционерот „АВТ Консалтинг“? Во кои правци очекувате да се развиваат односите меѓу поголемите акционери во „Фершпед“ и дали фондот би иницирал поделба на дивиденда?
Ние како друштво не располагаме со дополнителни информации од она што веќе е објавено од самата компанија, поради што и не можеме да коментираме дали одредено окрупнување е лошо или добро за идниот развој на компанијата. Фазата на окрупнување на акционерската структура во една компанија од една страна ја гледаме како можност за поголема стабилност при управувањето со компанијата, а со тоа и можност за подобрување на деловната успешност на истата, но од друга страна окрупнувањето на акционерската структура ја намалува гласачката моќ на малцинските акционери, а со тоа се создава простор за носење на одлуки од страна на менаџментот, во интерес на мнозинскиот акционер кои можат да не ги земаат предвид интересите на малцинските акционери. Сепак, за заштита на правата на малцинските акционери постои Законот за хартии од вредност и Законот за преземање на акционерски друштва за чие спроведување е надлежна Комисијата за хартии од вредност. Во конкретниот случај многу е важно надлежните да ја испитаат поврзаноста на акцинерот кој се стекнува со акции со постојните акционери и евентуалната обврска за објавување на јавна понуда за преземање согласно Законот за преземање на акционерски друштва.
Ние активно го следиме работењето на сите домашни компании во кои ги инвестираме средствата на пензиските фондови, меѓу кои е и Фершпед АД Скопје, и доколку бидат загрозени интересите на нашите членови, како малцински акционер, во рамките на законот соодветно реагираме. Низ призмата на интересот на нашите членови ги третираме и предложените одлуки на акцинерските собранија и соодветно гласаме за истите. Таму каде имаме можност и сметаме дека е во интерес на акцинерите бараме и исплата на дивиденда или откуп на сопствени акции што е исто така еден вид дистрибуција на добивка до акционерите.
Која е вашата оценка за законскиот институт со кој е овозможен сопствен откуп на акции од домашните компании и тоа на неограничено време? Гледаме дека во пракса има менаџери кои се и значајни поединечни акционери во компаниите што ги водат, кои со компаниски пари стерилизираат акции и си овозможуваат комодитет во управувањето. Дали тоа ја намалува понуда и атрактивноста на домашниот пазар за хартии од вредност? Дали е потребна анализа на законското решение за да се направи ревизија на очекуваните и реално остварливите бенефити за сите акционери во фирмите во кои сопствениот откуп се држи со години наназад на максимално законски дозволено ниво?
Откупот односно продажба на сопствени акции е инвестициска активност, која се применува и од страна на компаниите во развиениот свет и која се води од оценување на потценетоста односно преценетоста на хартиите од вредност од страна на пазарните учесници во споредба со другите извори на финансирање со цел остварување на соодветна капитална структура. Па така, откуп на сопствени акции се прави во периоди кога се проценува дека акциите се потценети додека продажба на истите се прави во ситуација кога истите се преценети и/или на компанијата и се потребни средства за инвестициски проект кој ќе донесе поголема добивка за акционерите. Проблемот настанува кога менаџментот на компаниите кој воедно е и најголем акционер во компанијата ги користи овие методи единствено во негова лична корист при што ги оштетува малцинските акционери. Овие практики не се ретки на пазарот на капитал во Македонија за што ние сме реагирале и на самите собранија на акционери, но и пред надлежните институции.
Пример за постоење на конфликт на интереси е евидентен при продажба на сопствени акции при што продажбата се одвива по пат на приватна понуда по цена пониска од пазарната. Друг пример на конфликт на интереси е стерилизирањето на акциите преку откуп на сопствени акции со единствена цел зголемена контрола на мнозинскиот сопственик кој воедно е и менаџер на компанијата. Дополнителен проблем претставува кога купувањата се вршат преку блок трансакции по драстично повисоки цени од пазарните при што можноста да ги продадат своите акции им е дадена единствено на одредени привилегирани акционери.
Причините за овие состојби делумно ги лоцираме и во законската регулатива која дозволува овој очигледен конфликт на интереси присутен кај менаџментот на компаниите да се остварува и отвора простор за спроведување на одлуките за откуп односно продажба на сопствени акции на нетранспарентен начин и под услови кои не се во корист на сите акционери. Користа од спроведување на постапката за откупот или пак продажба на сопствени акции излегува на виделина само доколку целиот процес е спроведен на транспарентен начин (преку јавна понуда) и се реализира по цена која е во интерес на сите акционери.
Секаде каде ќе го детектираме ваквото однесување го користиме правото на глас на акционерските собранија со негативно гласање за ваквите одлуки при што на самото собрание го потенцираме овој конфликт пред останатите малцински акционери. За конкретната проблематика нашиот став освен на акцинерските собранија го искажуваме и до соодветните институции кои имаат ингеренции да предложат измени во законската регулатива со цел ваквите практики кои не се во интерес на акционерите да бидат елиминирани во иднина.
Како висококомпетентни стручни лица што очекувате од новонастаната ситуација со која македонските подружници на банки од ЕУ добиваат отежнати услови да купуваат државни обврзници кои ги издава Република Македонија затоа што не е земја членка на ЕУ. Очекувате ли дебаланс на пазарот? Намалување на побарувачката и пад на каматите на тие финансиски инструменти?
Ние го следиме учеството на банкарскиот сектор на пазарот на државни хартии од вредност во целина, не по одделни учесници. Она што го забележавме на пазарот е дека интересот кај банкарите да купуваат македонски државни обврзници со поголема рочност е незначителен. Банките својата ликвидност во најголем дел ја пласираат во краткорочни хартии од вредност (државни и благајнички записи). Според тоа, сметаме дека евентуални дополнителни ограничувања врз политиката на инвестирање на банките во долгорочни обврзници би имале незначително влијание врз каматните стапки на долгорочните државни обврзници.
Дополнително, во услови кога од страна на Министерството за финансии се спроведува постапка на одржување на аукции по принципот „тендер со износи и фиксна каматна стапка“ (вид на аукција каде каматната стапка е однапред дефинирана, а пазарните учесници единствено лицитираат со износ), големината на побарувачката нема значајно влијание врз движењата на каматните стапки. Влијание врз движењата на домашните каматни стапки во Македонија во голема мера имаат политиките и мерките што се водени и преземени од страна на монетарната и фискална власт во државата, но и од условите за финансирање на пазарите во странство кои во главно зависат од монетарната политика на најголемите централни банки во светот.
Можеби ќе ве интересира
ВАЖНА ВЕСТ ЗА АКЦИОНЕРИТЕ НА НЛБ БАНКА - ќе се дели богата дивиденда, еве колку таа ќе изнесува по акција
ВАЖНА ВЕСТ ЗА АКЦИОНЕРИТЕ НА НЛБ БАНКА - ќе се дели богата дивиденда, еве колку таа ќе изнесува по акција
ГАЗДИТЕ НЕ ГИ ИНТЕРЕСИРА ИСКУСТВОТО, ВАЖНО Е ДА САКААТ ДА РАБОТАТ: Овие два занаети се плаќаат повеќе од 150.000 динари месечно во Србија
ГАЗДИТЕ НЕ ГИ ИНТЕРЕСИРА ИСКУСТВОТО, ВАЖНО Е ДА САКААТ ДА РАБОТАТ: Овие два занаети се плаќаат повеќе од 150.000 динари месечно во Србија
ФАРМАЦЕВТ ВРТИ МИЛИОНИ ОД МАСЛИНКИ: Зошто дивее цената на маслиновото масло?
ФАРМАЦЕВТ ВРТИ МИЛИОНИ ОД МАСЛИНКИ: Зошто дивее цената на маслиновото масло?
ЗА СМЕСТУВАЊЕ ВО ПОДРУМ БАРААТ ДУРИ 1.300 ЕВРА: Нудат непостоечки апартмани, Грција годинава пресолена, посебно сега за празниците
ЗА СМЕСТУВАЊЕ ВО ПОДРУМ БАРААТ ДУРИ 1.300 ЕВРА: Нудат непостоечки апартмани, Грција годинава пресолена, посебно сега за празниците
НАВАЛА ОД СТРАНСКИ РАБОТНИЦИ ВО ХРВАТСКА: Годинава се очекуваат над 200 илјади
НАВАЛА ОД СТРАНСКИ РАБОТНИЦИ ВО ХРВАТСКА: Годинава се очекуваат над 200 илјади
ЧИСТАЧКИ И НЕГУВАТЕЛКИ РАБОТАТ ЗА МИЗЕРНА ИЛИ НИКАКВА ПЛАТА: Најчесто работат на црно, без никаква заштита
ЧИСТАЧКИ И НЕГУВАТЕЛКИ РАБОТАТ ЗА МИЗЕРНА ИЛИ НИКАКВА ПЛАТА: Најчесто работат на црно, без никаква заштита
И ВО ПЕНЗИЈА НА РАБОТА: Сè повеќе трговски синџири бараат исклучиво пензионери
И ВО ПЕНЗИЈА НА РАБОТА: Сè повеќе трговски синџири бараат исклучиво пензионери
И СТОПАНСКА БАНКА БИТОЛА ПОТВРДУВА: Се разгледува можноста за присоединување кон Комерцијална банка
И СТОПАНСКА БАНКА БИТОЛА ПОТВРДУВА: Се разгледува можноста за присоединување кон Комерцијална банка
Е СЕГА Е НАВИСТИНА СЕРИОЗНО: Комерцијална банка почнува длабинска анализа на Стопанска Битола за да се одлучи за можно присоединување
Е СЕГА Е НАВИСТИНА СЕРИОЗНО: Комерцијална банка почнува длабинска анализа на Стопанска Битола за да се одлучи за можно присоединување
