Само едно е наше маало и една е Кармен
Објавено во: Македонија 31 Јануари, 2018
Само едно е, едно е наше маало, само едно е тоа катче убаво...а јас знам едно место, каде навраќам јас често и таму сите се ко едно...Стихови кои и ден денес ги паметиме, ние, генераците кои растевме со серијата Наше мало. Доволно е само да започне мелодијата на песната и веднаш некоја блага носталгија, но и пријатни чувства да ни се појават и не случајно, бидејќи навистина стануваше збор за серија која по сите педагошки, социолошки, културни, едукативни, сценографски елементи, беше на пиедесталот на врвни уметнички дела кои ги задоволуваат сите претходно споменати компетенции. Милина и прекраснотија ми е секој миг кога, по којзнае кој пат, ќе изгледам епизода или парче од серијата и сета тежина, која катадневно во ова совремие ни се наталожува, како со леснотија да одлетува од мене.
Ице, Бени, Ремзије, Мали, Дарко и другите јунаци од Наше мало беа синоним за деца од нашето соседство, деца со сите доблести и мани како нас, деца со едноставни и мечтетелски желби, кое секое дете во себе ги чува и некогаш ги кажува, деца кои секојдневно се соочуваа со детските палавштини, интриги и морални дилеми. Но главните детски ликови вткајуваа и нешто повеќе од обично детско однесување, многу повеќе од едноставно детско катадневие, многу повеќе од вообичаена детска игра и активност. Тие ги поткреваа и развиваа, на еден посебен и себе својствен начин, оние вистински семејни и општествени вредности, кои денес, во ова наше совремие кое го битисуваме, се насушна потреба. Вредностите кои тие низ игра, разговор, детска палавштина, понекогаш и кавга со родител, на еден несекојдневен начин, ги пласираа преку разговор со “Кармен”,нивната виртуелна другарка, зградата или симболично и метафорично сфатена, особата која им даваше ука и поука, ги потсетуваше на вистинските вредности, секоја разрешница на некое недоразбирање го решаваше со правилен избор од моралната дилема и секогаш на врвот ги потенцираше вредностите кои значеа градење и зацврстување на пријателство, почит, чесност, доблесност, правдичност, културна оплотеност. Кармен, која денес слави јубилеј беше и остана синоним на зрелост, добробит, вистинитост, доблесност, умност и убост.
Наше маало не е само обична приказна за детски дружби, палавковци, за соседски односи, и симбол на животот во соседството на повеќе фамилии, преку своите приказни и секојдневни дејанија, не, Наше маало е многу повеќе од тоа. Тоа е приказна за мултикултурализам и интеркултурализам во вистинска смисла на зборот, тоа е сторија која ни покажа и докажа дека иако сме етнички, религиски, културно, различни, ние во суштина делиме исти проблеми и дилеми. Таа ни покажа дека јазикот не треба и не смее да биде пречка за меѓусебно разбирање, дека различните обичаи кај соседите и другарчињата кои припаѓаат на различна религија се богаство кое треба да се негува, дека различните ставови по различни, во повеќе случаи детски, но некогаш и дилеми кај возрасните, не треба да бидат причина за раздор и кавга, напротив, треба да бидат мотив за дискусија и разговор. Едноставно серијата ни ги покажа и докажа сите бенефити од живеењето во една мултикултурна заедница. На мошне едноставен и достоен начин ни презентираше дека и тинејџерската љубов меѓу припадници на различен етникум има посебна убавина и не треба да се брани, дека класната подвоеност не треба да ги обременува децата бидејќи тие се само деца и делат исти мотиви, желби и стремежи, дека чашата вода е убава кога ќе ја испиеш и кај Бени и кај Ице и кај Ремзије, а убавината се гледа во споделувањето. Заедништвото, сплотеноста, пријателството кое тие го негуваа низ ликовите во серијата, треба да биде лика и прилика за секој добронамерник кој живее во оваа наша татковина. Наједноставно кажано, тие ни го трасираа и покажаа патот како да живееме не едни покрај други, туку едни со други, како да градиме и споделуваме исти или слични вредности, како да го развиваме патот на личен, но и општествен просперитет, бидејќи само преку здружени сили може многу повеќе да успееме. Наше маало треба постојано да се репризира бидејќи и нашава политичка елита, која е креатор на јавното мнение, може многу да научи, а и оние кои ја подзаборавиле серијата, а денес се дел од јавната и локална власт, да се потсетат што значи делење и споделување на заеднички вредности и колективни перцепции, и секако само на тој начин ќе можеме да изградиме и да живееме во едно вистинско интеркултурно општество, општество кое нема да биде обременето со национализам, етноцентризам и индивидуализам, туку ќе се стреми кон зацврствување на заедничките вредности и патокази кои ќе значат прогрес, просперитет и Европска иднина.
Проф. д-р Татјана Стојаноска Иванова
Институт за социологија
Филозофски факултет-Скопје