СЕМЕЈСТВОТО НА ТРАМП СИ КУПИ ОСТРОВ ВО АЛБАНИЈА: Изолираното воено упориште на Енвер Хоџа, луксузно место за одмор членовите на семејството

Добивај вести на Viber

Сазан, мал остров во Албанија, познат по својата недопрена природа и богата флора, е на работ на трансформација - во ултралуксузна туристичка дестинација. Поранешниот советник на Белата куќа, Џаред Кушнер, сопруг на Иванка Трамп и еден од главните инвеститори во проектот, во интервју за „Гардијан“ во јули 2024 година истакна дека планираат да ги ангажираат најдобрите архитекти и најпознатите брендови на овој остров од 1.400 хектари во срцето на Медитеранот за да создадат „идеално одморалиште“ за себе, семејството и пријателите.

„Заедно со мојата сопруга, работам на овој остров од 1.400 хектари во средината на Медитеранот, ги доведуваме најдобрите архитекти и најпрестижните брендови. Ќе биде навистина извонредно“, рече Иванка Трамп, пишува Гардијан.

Џаред Кушнер, зборувајќи за „Гардијан“ истиот месец, го опиша Сазан како „богатство“ и изрази планови да „создаде идеално одморалиште што би сакал да го посетам со моето семејство и пријатели“. Кушнер изјави за „Гардијан“ дека останал без зборови кога првпат го видел островот во 2021 година.

„Бев многу изненаден што нешто вакво постоело во средината на Медитеранот и сè уште не било развиено“, рече тој.

Изолираното воено упориште на Енвер Хоџа

Островот историски бил изолирано воено упориште за време на комунистичка Албанија од 1946 до 1991 година. Сазан станал симбол на целосна изолација: непробојна воена тврдина што диктаторот Енвер Хоџа ја замислувал како штит од напади од НАТО или од Варшавскиот пакт. Чекањето завршило дури со падот на режимот во 1991 година.

Со децении, војниците на островот го чекале тој напад, скенирајќи го хоризонтот и слушајќи дали ќе се појави подморница од Јадранското Море. Островот некогаш бил дом на воена база со станови, театар, училиште и болница. До 1970-тите, на островот живееле околу 150 воени семејства, без никаков контакт со копното.

Денес, островот е под контрола на албанската војска, но пристапот е ограничен поради неексплодирани мини и бројни бункери, од кои има околу 3.600 на островот. Многу од нив ќе бидат зачувани и вклучени во новиот проект. Поручникот Арбер Целај, водич на Гардијан и член на албанската морнарица, предупреди дека островот сè уште има мински полиња, особено на источниот брег каде што е планиран поголемиот дел од развојот.

Албанскиот премиер Еди Рама изјави за Гардијан дека американските инвестиции во развојот на островот Сазан се првенствено од економско значење, но не го исклучи нивното геополитичко влијание. Кушнер, исто така, ги негираше обвинувањата за злоупотреба на политичка моќ, велејќи дека „никогаш не се сретнал со премиерот Рама додека бил на власт“. Гардијан последен пат разговарал со Кушнер и неговиот соработник Ашер Абешер, извршен директор и коосновач на „Афинити глобал девелопмент“, во јули 2024 година.

Преговорите за купување на островот, вреден 1,4 милијарди долари, биле водени во тајност, а јавноста и локалните пратеници дознале за тоа дури кога договорот бил објавен во медиумите. Албанската министерка за туризам и животна средина, Мирела Кумбаро, ја бранеше одлуката на владата да го потпише договорот со компанијата на Кушнер, наведувајќи дека земјата нема капацитет за масовен туризам како Италија или Грција, и дека фокусот е на квалитетот и одржливиот развој. Според неа, „Сазан е вистинскиот пат - совршена комбинација од природа и луксузен туризам“.

Проектот доби прелиминарно одобрение од албанската влада кон крајот на декември 2024 година.

Државата обезбеди значителни даночни олеснувања за овој проект и гарантираше изградба на потребната инфраструктура, вклучувајќи вода, електрична енергија и канализација, додека природните ресурси како што се морето и вегетацијата остануваат недопрени, нагласи министерката.

Албанија забележа зголемување од 15 проценти на бројот на странски туристи во 2024 година, што според Кумбаро е „преголем товар за постојната инфраструктура и животната средина“. Затоа проектот Сазана се смета за можност за развој на висококвалитетна понуда.

Загрижени екологисти: Сазан е дел од национален парк

Сепак, екологистите предупредуваат на можните последици. Олси Ника, директор на невладината организација „ЕкоАлбанија“, потсетува дека Сазан е дел од заштитениот Национален парк Карабурун-Сазан и прашува што ќе значи изградбата на големи објекти, марина и зголемен сообраќај за кревката природа на островот.

„Афинити“ ја ангажираше консултантската фирма „Аруп“, позната по својот одржлив пристап кон проектите, за да го минимизира негативното влијание врз животната средина. Кушнер нагласува во интервју за медиумите дека развојот ќе биде внимателно планиран, но признава дека не е можно да се задоволат сите критичари. На ручек во Валона во август 2024 година, „Абешера“ од „Афинити“ ги претстави плановите за луксузен хотел на островот, кој ќе биде „бисер на Медитеранот“. Дизајнот, рече тој, ќе се стреми да се вклопи во пејзажот, а зградите ќе изгледаат како да се „издлабени од природата“.

Иако проектот ќе биде наменет за висок луксуз и приватност, компанијата тврди дека дел од островот ќе остане достапен и за локалното население, кое ќе може да ги користи плажите и патеките во природата.