ШТО Е „ВАЛКАН ЈУАН“ И ЗОШТО СТАНУВА СЕРИОЗЕН ПРОБЛЕМ НА РУСИЈА? Економистите даваат одговор
Објавено во: Економија 02 Август, 2024
Поради санкциите
што ги воведоа САД на почетокот на јуни, на Московската берза не може да се
тргува со долари и евра. Сè уште е можно да се купи валута во готовина или од
банки, но самиот пазар е поограничен. Бидејќи руските граѓани штедат во
странски валути, јасно е дека тоа носи промена на пазарот.
На пример, на почетокот на годината граѓаните купиле противвредност од околу 100 милијарди долари. Речиси целата побарувачка што ја пријави Централната банка во мартовскиот извештај беше во долари и евра. Сепак, банките тврдат дека санкциите не предизвикале ненадејна побарувачка на странски пари.
Јуани
Како прва алтернатива на доларот и еврото (но и на другите западни валути) беше воведен кинескиот јуан. Кинеската валута не подлежи на никакви ограничувања, а руските банки дозволуваат бесплатно повлекување јуани од банкарска сметка, додека ограничувањата остануваат за доларот и еврото. Руските банки им нудат на граѓаните можност за депозити во јуани со годишна стапка до 5 отсто.
Покрај тоа, Кина е главен трговски партнер на Русија, па затоа е потребен јуанот. Руските компании издаваат обврзници во кинеска валута секој месец. Во основа, јуанот стана главна странска валута во Русија. Минатата година самиот јуан го зазеде второто место во светот во трговската размена преку системот SWIFT, но неговиот удел е околу 20 пати помал од американскиот долар, така што Русија не мора да го користи јуанот исклучиво во трговијата со Кина, туку и со некои други земји. Покрај тоа, Централната банка ги зголемува своите резерви во јуани.
Санкции кон Кина
Токму овој проблем со воведувањето на јуанот во Кина го чувствуваат руските компании. Плаќањата во јуани купени во Русија се повеќе се отфрлаат, што предизвикува тревога кај учесниците во трговијата. Покрај тоа, САД се подготвуваат да воведат санкции кон кинеските банки (т.н. секундарни санкции) кои и помагаат на Русија да ги заобиколи западните санкции. Во такво сценарио, руските граѓани не би можеле да подигнат пари во странство, дури и во јуани, а меѓународните плаќања би станале уште покомплицирани.
„Валкани“ јуани
Во вакви услови се сиздаде терминот „валкан“ јуан. „Чист“ јуан се однесува на валута купена во странство (оттука, офшор јуан CNH), додека „валкан“ јуан е оној купен во Русија, било на берза или на меѓубанкарски пазар. Бројот на кинески банки кои се подготвени да примат пари по повисока цена во Русија значително се намали по американските санкции во јуни. Кинеската филијала на руската банка ВТБ исто така почна да се соочува со сериозни проблеми при префрлањето на јуани на сметките на клиентите во Кина.