Таинствени, прецизни, немилосрдни и застрашувачки. Ова е Мосад
Објавено во: Свет 22 Септември, 2024
Светот продолжува да се чуди на прецизноста со која беа извршени операциите, кои вклучуваа истовремено детонирање на пејџери, а потоа и воки-токи, во кои повеќето од членовите на Хезболах, проиранска милитантна група, загинаа низ Либан.
Ова се операции кои досега не биле видени. Тие убија 32 луѓе и ранија повеќе од 3.000 Масовната саботажа на толку голем број либански свиркачи барала и навремена разузнавачка и техничка способност за вооружување на комуникациските уреди на Хезболах.
Хезболах го обвини за нападот Израел, кој продолжува да ја следи традиционалната политика на двосмисленост во врска со тајните операции, одбивајќи да потврди или негира каква било вмешаност во нападот, но се чини дека никој во светот ова сериозно не го доведува во прашање.
Пред се затоа што Мосад, израелската шпионска агенција, се смета за една од ретките организации способни да направат вакво нешто.
„Извонредна прецизност и смртоносност“
Џон Хана од Еврејскиот институт за национална безбедност на Америка го опиша нападот со пејџер како „уште еден прекрасен приказ на израелската разузнавачка моќ“.
Хана рече дека Мосад демонстрирал „способност не само да навлезе длабоко во најчувствителните мрежи на своите најлоши непријатели, туку и да врши операции со екстремна прецизност и смртност кога и да посака“.
Втората по големина разузнавачка агенција во светот
Што точно е Мосад? Основана е на 13 декември 1949 година, заедно со новата еврејска држава, додека премиер беше Дејвид Бен Гурион. Тоа е разузнавачка служба задолжена за операции во странство.
Мосад има над 7.000 вработени и е втора по големина разузнавачка служба на Запад по американската ЦИА. Има годишен буџет од 3 милијарди долари. Тоа е навидум прилично модерна организација која одржува Фејсбук страница за помош при регрутирање.
Библиски цитат на логото
На веб-страницата на Мосад најдовме и објаснување за нивното лого, кое ја претставува менора, еврејски свеќник со седум гранки, симбол на еврејската традиција и идентитет.
Околу менората е испишан хебрејски натпис кој гласи: „Каде што нема совет, народот паѓа, но во мноштвото советници има спасение“. Овој цитат доаѓа од Библијата, а Мосад наведува дека овие зборови секогаш ја водат оваа агенција.
„Длабока држава“
Во 1951 година, Мосад беше реорганизиран и инкорпориран во Кабинетот на премиерот, известувајќи директно на премиерот. Ова е причината зошто новинарот Ронен Бергман го опиша Мосад како „длабока држава“.
Мосад е организиран во одделенија. Најголемиот оддел е Цомет, чиј персонал е задолжен за шпионажа во странство. Цезареа спроведува специјални операции и е дом на единицата Кидон, која се состои од елитна група атентатори. Има и одделенија Кешет, кој се однесува на кибернетичкиот дел од приказната и Мецада, со која дејствуваат мали единици борци чии мисии вклучуваат атентати и саботажи.
Како дојде до оваа репутација?
Што е одговорно за таквата страшна репутација што ја ужива Мосад? Авнер Аврахам, кој служеше во Мосад 28 години, изјави за Телеграф дека Мосад има две клучни предности во споредба со другите шпионски агенции.
„Првата е дека Евреите дојдоа од целиот свет. Тие пораснаа на различни места, изгледаат различно, зборуваат различни јазици. Втората причина зошто сме толку добри е што моравме да се бориме сите овие години за да живееме во нашата земја“, вели тој.
Се верува дека една од тајните на успехот на Мосад е тоа што е таинствен, дека е под директна контрола на премиерот, дека не известува никому и нема портпарол, а дури и името на шефот на Агенцијата до неодамна беше државна тајна (од 2021 година, тоа е Дејвид Барнеа).
Дејвид Барнеа, директор на Мосад
Во тоа, според аналитичарите, лежи основата поради која Мосад изгради таква репутација во текот на повеќе од седум децении.
Божјиот гнев по масакрот во Минхен
Позната е реакцијата на агенцијата за масакрот во Минхен во 1972 година. Тогаш осум вооружени лица од палестинската милитантна група Црн септември упаднаа во станот на израелскиот тим во олимпиското село, убивајќи двајца и земајќи девет Израелци како заложници.
Западногерманската полиција одговори со неуспешна спасувачка операција во која беа убиени сите девет заложници. Во она што стана познато како Операција Гневот на Бога, Мосад ги ловеше и ги елиминираше одговорните, користејќи серија од она што ги сметаше за генијални тактики за следење и елиминирање на нивните цели.
Тогаш имаше голема грешка во операцијата, имено, Мосад уби погрешен човек, марокански келнер во Норвешка, а агентите беа изведени пред суд.
Спектакуларното апсење на Адолф Ајхман
Израелската тајна служба го натерала да плати и Адолф Ајхман. Тој е нацистички функционер кој помогнал во извршувањето на масовното убиство на шест милиони Евреи за време на Втората светска војна. Со години живеел во мир во Аргентина, а подоцна бил изведен пред суд
Тоа беше во 1960 година, а шест години подоцна Мосад му влезе во трага на латвискиот нацистички соработник Херберт Чукурс во Уругвај. Тој бил егзекутиран на лице место, а до неговото тело биле прикачени документи кои укажуваат дека тој е одговорен за убиствата на 30.000 латвиски Евреи.
Човек вметнат во военото раководство на Сирија
Вметнувањето на нејзиниот човек во највисоките редови на сириското раководство се смета за голем успех на Мосад. Израелецот Ели Коен успеал да воспостави блиски контакти со политичката и воената хиерархија на Сирија во раните 1960-ти и станал главен советник на сирискиот министер за одбрана.
Иако беше „хакиран“ во 1965 година, тајните што ги доби на таа позиција помогнаа во брзата победа на Израел во војната во 1967 година.
Кражба на авион МиГ-21
Во 1960-тите, Израел и САД беа очајни да ги добијат авионите МиГ-21 за да ја разберат нивната технологија и моќта на бојното поле. Израел ја започна операцијата Дијамант, оствари соработка со ирачкиот капетан Мунир Редфа, разочаран од односот на ирачката армија кон него.
Редфа се согласил да лета со својот авион до Израел во замена за државјанство за него и неговото семејство, голема сума пари и доживотно вработување.
Позната е и операцијата „Громови“ во 1976 година во Уганда, кога Мосад помогна да се спасат заложниците од авионот киднапиран од Палестинци.
Не сите акции беа успешни
Има многу такви примери во историјата, но и негативни како неуспешни операции. Покрај убиството на мароканскиот келнер, катастрофално заврши и обидот за атентат на еден од лидерите на Хамас, Халид Машала. Агентите на Мосад беа фатени на дело, а во замена за ослободување на агентите, Израел мораше да ослободи уште еден лидер на Хамас, шеикот Ахмед Јасин.
Но, и покрај ова, Мосад одамна ја зацврсти својата репутација како речиси совршена разузнавачка машина. Акцијата со пејџери и воки-токи само го зајакна таквото нешто.
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.