Како ЕУ му дозволи на Путин да владее со Украина

Добивај вести на Viber

Кога се согласи да го одложи целосното спроведување на трговскиот договор со Украина, Европската унија практично ја усвои доминацијата на Москва,. По сите човечки животи и територија, кои Украина ги загуби оваа година, е лесно да се заборави како започна конфликтот со Русија минатата зима, кога Москва се обиде да ја наметне својата волја за прашањето за економскиот договор на Украина со Европа. Како одговор илјадници обични Украинци излегоа на улиците, за да и кажат на Русија да не се меша во туѓи работи, а тоа го следеа катаклизми - од насилна револуција во Киев до анексија на Крим од Русија и тековната војна во Источна Украина - произлегоа од тоа противење. Сите тие сепак можеше да се избегнат ако Европската унија ја вклучеше Русија во процесот уште од почетокот. Во петокот тоа конечно го направи. Трговските претставници на Русија, Украина и ЕУ се договорија дискретно на преговори зад затворени врати во Брисел да го одложат целосното спроведување на трговскиот договор, кој го стави најнапред на почетокот на оваа збрка. Русија доби место на масата за решавање на економската иднина на Украина, а ЕУ во суштина усвои Москва да има главна улога во обликувањето на политиката на својот сосед. Подоцна истата вечер највисокиот функционер на ЕУ - претседателот на Европската комисија Жозе Мануел Баросо - се соочи пред тешката задача да ја брани оваа одлука на самит во Киев. Домаќинот на форумот - украинскиот милијардер Виктор Пинчук - истакна колку добро требало да биде, ако овој попуст кон Русија бил направен пред, а не откако илјадници Украинци беа убиени. "Сега ние сме во тешка и опасна ситуација", го потсети Пинчук Баросо. "И така, имавме ли можност да го спречиме она што се случи со различна политичка стратегија од страна на Европската унија или Западот?", Праша тој. По искуство да заобиколи ова прашање велејќи "Не сум тука како коментатор", визитинг претставникот на ЕУ призна дека силата на дејствата на Русија оваа година ја обврзала Европа да почне да мисли од гледна точка на прагматизмот, а не на принципите. "Од гледна точка на принципите, мислам дека е правилно Европската унија да ја почитува слободната волја на своите партнери и да не прифаќа поделба на сфери на влијание во Европа", рече Баросо. "Но сега, за да се реши оваа ситуација, е подобро да се фокусираме на она што можеме да го направиме во моментов", рече тој. Тоа концентрација доведе до Бриселскиот компромис. Според него договорот за слободна трговија меѓу ЕУ и Украина сепак ќе биде ратификуван оваа недела (тоа се случи на 16 септември, кога Европскиот парламент и Врховната рада го ратификуваа договорот за асоцијација меѓу ЕУ и Украина ), Но по инсистирање на Москва неговите клаузули нема да бидат применувани целосно до почетокот на 2016 година за околу 15 месеци Украина ќе може да ги извезува своите производи во ЕУ без да плаќа извозни тарифи, но Европејците нема да можат да се радуваат на ист пристап до украинскиот пазар . Тоа е нешто што Русија го сака одамна. Неодамна, на крајот на август, кога лидерите на Русија и Украина се сретнаа за прв пат од речиси три месеци, за да разговараат за бесот долж границата, Владимир Путин го искористи времето што го имаше за изјава за трговскиот договор на Украина со Европа. Рускиот претседател истакна дека неговата земја ќе претрпи загуби од околу 3 милијарди долари, ако Украина пристапи кон имплементација на договорот, кој според него би ги разстроило царинските правила и санитарните проверки кои Русија ги врши на својата граница. "Никој не зборувал со нас за овие проблеми", рече луто Путин. "Едноставно ни беше кажано дека тоа не е наша работа", истакна тој. Она што изгледа го загрижува најмногу, е можноста по влегувањето во сила на трговскиот договор европските стоки да бидат прошверцувано увезени во Русија преку Украина, без да се плаќаат надлежните такси. За да го покаже проблемот, Путин дури донесе слика на полски храна со поставени погрешни етикети, за да изгледаат како сеедно доаѓаат од соседна Белорусија. "Тука е напишано дека земјата на потекло е Белорусија. Но кога ќе се олупи етикетата, станува јасно дека е Полска!", рече тој, мавтајќи со сликата во воздухот. "Во случајот со Украина тоа ќе се случува десет пати повеќе. Ние ќе бидеме преплавени, разбирате ли? ", рече тој. Во контекст на борбите во источна Украина, при што досега се убиени над 2.000 лица, тоа може да изгледало како маргинална поплака од Путин за време на овој очаен круг од мировните преговори. Но од самиот почеток на конфликтот тоа незадоволство лежи во срцето на неговото размислување. Русија како доминантна сила во Источна Европа одбива да биде исклучена од односите на Украина со Западот. Путин рече во март, кога го анексира Крим дека не сака Западот да "располага како дома во нашиот двор или во историската наша територија". Тензиите во голема мера беа предизвикани од одбивањето на Европа да признае концепти како "историска територија" и геополитички "задни дворови" - барем до минатата недела. На средбата во Киев во петокот Баросо призна дека Русија одамна сака да има збор во трговските преговори меѓу ЕУ и Украина. Тој инсистираше на тоа дека Москва секогаш добивала одбивање. "Русија треба да го признае правото на Украина да преговара за договорите кои ги сака. Во тоа се состои прашањето", рече Баросо. Според него, овозможувајќи и на Русија да има место на масата на овие преговори, ЕУ би прифатил "теоријата на сферите на влијание или еден вид ограничен суверенитет на независна земја како Украина". Тоа се генерално работите кои ги усвои ЕУ со трилатералниот договор во петокот - или барем така изгледаше за многумина во Украина. На денот по Бриселскиот компромис украинскиот заменик-министер за надворешни работи Данило Лубкивски поднесе оставка, велејќи дека одложувањето на примената на трговскиот договор со Европа "испраќа погрешен сигнал до сите - кон агресорот, кон нашите сојузници и што е најважно, кон украинските граѓани ". Тој додаде: "Не може да одлагам еден избор. Инаку ова не е никаков избор." Всушност во Украина немаше консензус за изборот за сојуз со Европа. Источните и јужните области би биле задоволни да останат во економската орбитата на Русија. Но Украинците, кои се кренаа на бунт, побараа нивните лидери да одат напред кон интеграција во ЕУ на сите фронтови и без одлагање, имено искуството на претходната влада која ја спречува таа интеграција се доведе до насилно симнување во февруари. Пред тоа Русија се обидуваше со години да ја притисне Украина да се откаже или барем да го одложи договорот со Европа. Поранешниот советник на Кремљ Игор Јургенс, кој директно учествува во овие напори од 2008 година, го призна ова во петокот, откако бриселскиот компромис беше обелоденет. "Она што се случи денес е токму она што Русија сакаше да го направи пред кризата", му рече Јургенс на Баросо на средбата во Киев. "Ако го направевме пред кризата, веројатно немаше да има криза", изјави Јургенс и додаде: "Жал ми е". Тоа извинување едвај ќе донесе посебна утеха на семејствата на Украинците, убиени во конфликтот оваа година. Како што побрзаа да подвлечат украинските лидери викендов, бриселско компромис со Русија барем ќе помогне да се спречи уште крвопролевање. Но тој нема да ги избледне настаните од последните девет месеци. Украинците само ќе бидат оставени да размислуваат за истото прашање, кој Пинчук му го постави на Баросо. Ако Европа и Украина ќе направат слични отстапки на Русија, зошто не ги направија пред Путин да употреби сила за да се земе она што го сакаше? Тоа можеше да му заштеди на украинскиот народ доста страдања. К.К.