Пробив во истрагата за саботажа на „Северниот тек“: Останува прашањето кој бил вистинскиот нарачател

Добивај вести на Viber

Еднаш претходно, во август минатата година, германските истражители мислеа дека ја достигнале својата цел. Тие бараа нуркач од Украина со европска потерница. Во летото 2024 година, Володимир З. конечно беше пронајден во Полска - и во тоа време, германските службеници се надеваа дека нивните полски колеги ќе го уапсат. Но, ништо не се случи со денови. На крајот, со официјална помош од Украина, тој успеа да избега преку границата во својата татковина, пишува Дојче Веле.

Сега, една година по тој неуспешен обид во Полска и речиси три години по нападот врз гасоводите „Северен тек“, истражителите конечно бележат успех: како што објави германскиот федерален обвинител, украинскиот државјанин Сергеј К. беше уапсен во италијанската покраина Римини во ноќта од вторник кон среда. Ова е прво апсење во врска со еден од најголемите саботажни напади во Европа.

Долготрајни истраги

Истрагите на новинарите од јавниот радиодифузен сервис ARD и весниците „Зидојче цајтунг“ (SZ) и „Ди цајт“ во последните години постојано покажуваат дека истражителите од Федералната канцеларија за криминалистичка полиција (BKA) и Федералната полиција, нарачани од државниот обвинител, постепено напредуваат во потрагата по осомничени. Пред неколку недели, германските власти беа уверени дека наскоро ќе постигнат понатамошен напредок.

Сега, во случајот со апсењето во Италија, сè се случи доста брзо: во понеделник, 18 август, беше издадена европска потерница, а само неколку дена подоцна беше уапсен Серхиј К.

Клучна личност?

Според Федералниот државен обвинител, Серхиј К. е еден од клучните луѓе во операцијата за дигање во воздух на подморскиот гасовод „Северен тек“ - тој наводно бил еден од координаторите на операцијата во септември 2022 година. Според потерницата, К., заедно со Володимир З., припаѓале на група која требало да постави експлозивни направи на гасоводите „Северен тек 1“ и „Северен тек 2“.

Според информациите на новинарот, истражителите идентификувале неколку осомничени - вклучувајќи цивили, но и луѓе со воено искуство.

Досегашната истрага покажа дека во септември 2022 година, сторителите пловеле во Балтичкото Море со германската јахта „Андромеда“, која претходно ја изнајмиле во Росток користејќи фалсификувани документи и компанија во Варшава. Потоа нуркачите поставиле експлозиви со временски детонатори на гасоводите на морското дно. На 26 септември 2022 година, беа уништени три од четири краци на два гасоводи.

Додека земји како Шведска и Данска веќе ја прекинаа истрагата, германското федерално обвинителство ја продолжи постапката поради сомнение за „намерно предизвикување експлозија“ и „неуставна саботажа“. Серхије К. е обвинет и за „уништување на градежни објекти“, според соопштението на федералното државно обвинителство.

Северниот тек продолжува да привлекува критики

Со години, голем дел од рускиот гас се транспортира директно до Германија преку Северниот тек 1. Додека германската влада го претставуваше проектот како приватна економска инвестиција и го поддржуваше, многу источноевропски земји, како и САД и Велика Британија, остро го критикуваа. Тие предупредија за геополитичките последици од заобиколувањето на Источна Европа за снабдувањето со руски гас.

По почетокот на рускиот напад врз Украина, Русија сепак ги прекина испораките преку Северниот тек 1, пред цевководите да бидат уништени. Поради политички спорови, краците на Северниот тек 2 никогаш не беа пуштени во употреба.

Повремено, во Германија се слушаат барања неоштетениот крак на Северниот тек 2 да се стави во употреба, а другите делови да се поправат. Вакви гласови доаѓаат и од Христијанско-демократската унија (CDU) и од Социјалдемократската партија на Германија (SPD).

Но, во неодамнешното писмо од министерката за економија Катарина Рајхе (CDU) се наведува дека владата е против „пуштање во употреба на цевководот или негово рестартирање“.

Апсењето може да обезбеди клучни информации

За германските истражители, ова апсење може да биде пресвртница во откривањето на вистинската позадина на нападот, како на пример кој го нарачал. Дали нападот бил нарачан од Украинци или дури и од украинската влада? Или станува збор за операција со „лажно знаме“ дизајнирана да го префрли сомнежот кон Украина?

Германските безбедносни кругови тврдат дека досега нема докази за втората хипотеза. И дури и ако групата дејствувала од Украина, дали имала државна наредба или барем владина поддршка? Или дејствувале независно?

Украинскиот претседател Володимир Зеленски досега постојано негира каква било вмешаност на неговата влада во нападите. Ново апсење наскоро би можело да обезбеди поголема јасност.