ШТО Е АКРИМАЛИД И КАКВА Е НЕГОВАТА ВРСКА СО ХРАНАТА: Еве што велат студиите

Добивај вести на Viber

Откако во јавноста одекна информацијата дека во прехранбен производ од Србија на хрватската граница е пронајдено високо ниво на канцероген акриламид, многумина се загрижени што всушност е оваа супстанца.

Што е акриламид?

Акриламид е хемикалија која првенствено се користи за производство на супстанции кои се користат во многу индустриски процеси, како што се производство на хартија, бои и пластика, како и за третман на вода за пиење и отпадни води, вклучително и канализација. Ги има и во производите за широка потрошувачка, како што се пакувањата за храна и некои лепила. Акриламид, сепак, се наоѓа и во некои намирници, а го има и во чадот од тутунот.

Која храна содржи акриламид?

Храната и чадот од цигарите се главните извори на изложеност на акриламид. Што се однесува до храната, овие материи се најзастапени во помфрит и чипс, крекери, леб и бисквити, житарки што ги јадеме за појадок, конзервирани црни маслинки, сок од суви сливи и кафе. Нивото на акриламид во храната многу варира во зависност од производителот, времето на подготовка на храната, методот и температурата во текот на процесот.

Значи, да речеме, пократко готвење, т.е. пржење храна, бланширање на компири пред пржење доведува до помала содржина на акриламид во некои видови храна. Во исто време, луѓето се изложени на акриламид значително повеќе од чад од тутун отколку од храна.

Која е врската помеѓу акриламид и рак

Студиите кај глодари покажаа дека изложеноста на акриламид го зголемува ризикот од неколку видови на рак. Акриламидот се претвора во телото во соединение наречено глицидамид, кое предизвикува мутации и оштетување на ДНК. Сепак, бројни човечки студии не пронајдоа доследни докази дека диететската изложеност на акриламид е поврзана со зголемен ризик од било кој тип на рак, пишува ракот.

Но, една од причините за тие неконзистентни наоди од човечките студии може да биде тешкотијата да се одреди внесот на акриламид во исхраната на една личност. Во извештајот на Националната програма за токсикологија за канцерогени материи се наведува дека акриламидот може да се смета за канцероген за човекот, врз основа на студиите на лабораториски животни даден акриламид во водата за пиење. Сепак, токсиколошките студии покажаа дека луѓето и глодарите не само што го апсорбираат акриламидот со различни стапки, туку и различно го метаболизираат.

Од друга страна, студиите за професионална изложеност покажаа дека високите нивоа на професионална (вдишување) изложеност на акриламид предизвикува невролошки оштетувања, на пример, кај работниците кои користат полимери на акриламид за третирање на водата во постројките за подготовка на јаглен. Сепак, студиите за овие изложувања на работното место не укажаа на зголемен ризик од рак.