Водоинсталатерки во Јордан: Жените се и мајстори и муштерии

Добивај вести на Viber

Недостигот на водоинсталатери во светот станува драматичен, а обидите за зголемување на бројот на жени кои би се занимавале со овој занает не се особено ефикасни поради социјалните предрасуди. Ако најразвиените западни земји не успеат да го сторат тоа, каде што жените едвај надминуваат 1 отсто од вкупниот број водоинсталатери, како овој занает е прифатен кај јорданските жени, кои живеат во многу поконзервативно општество?

Американскиот социолог Муса Ал Араби цинично заклучи дека ако 90 отсто од социолозите во светот исчезнат за еден ден, малкумина би забележале, но ако половина од водоинсталатерите исчезнат - ќе владее глобална паника. Тоа веќе е на хоризонтот, бидејќи се проценува дека во следните две години на САД ќе им недостасуваат 550.000 водоинсталатери, на Велика Британија 74.000, Франција се жали дека поради недостатокот на овие занаетчии трпи штета од три милијарди евра годишно, а работодавците во Србија не можат да најдат водоинсталатери дури ни за плата од 2.000 евра месечно.

Затоа земјите се обидуваат да регрутираат млади луѓе за оваа професија преку разни програми, но судејќи според статистиката, без многу успех. Зошто таа не е популарна и покрај можноста да заработи добри пари, објаснува еден ирски водоинсталатер на социјалната мрежа Reddit. Тој истакнува дека тоа е работа што е тешка, валкана, прашлива, со нездрави испарувања и која клиентите не ја почитуваат, обвинувајќи ги водоинсталатерите дека се крадци кои наплаќаат многу повеќе отколку што нивната работа навистина вреди.

Според него, ова се истовремено и причините зошто оваа работа не е за жени, иако неодамна се инсистира нивната обука да се користи за пополнување на дефицитарните занаетчиски занимања. Според податоците на Светскиот совет на водоинсталатери (WPC), жените сочинуваат само околу 2 отсто од вкупниот број водоинсталатери во светот, и едвај надминува 1 отсто дури и во најразвиените земји како што се САД и Германија, а во просек заработуваат 15 отсто  помалку од нивните машки колеги.

Точно, оваа разлика е помала отколку во многу други професии, но мора да се заработат пари. Поради длабоко вкоренетите предрасуди дека жените не се способни за оваа работа, тие имаат тешкотии да го усовршат овој занает во пракса бидејќи многу работилници ги отфрлаат, а уште потешко е да се пробијат на самиот пазар.

Јордан е мала, сува земја, каде што 75 отсто од територијата е пустина. Секој жител има пристап до само околу 150 кубни метри вода годишно. Оваа количина е помалку од половина од волуменот на просечен базен, тоа е само една шеесеттина од количината на вода достапна за жителите на САД и една четвртина од светскиот просек.

Но, причините за водната криза во Јордан одат подалеку од самата географија. Овој регион со децении е потресен од политички и воени конфликти, што ја оневозможува соработката во врска со одржувањето и подобрувањето на водните ресурси. Покрај тоа, конфликтите често избувнуваат токму поради пристапот до вода, главно околу реката Јордан. Притоки од Либан, Сирија, Јордан, Израел и палестинските територии се влеваат во оваа река. Ова ги попречи обидите не само за споделување на водата, туку и за заштита на реката, поради што и квалитетот и квантитетот на водата нагло се намалија во последните неколку децении, пренесува bif.rs.

Покрај тоа, војните „произведуваат“ голем број бегалци. Според податоците на УНХЦР, во Јордан моментално има повеќе од 760.000 бегалци од Сирија, Ирак, Јемен, Судан и над 2,4 милиони регистрирани палестински бегалци, што дополнително ги осиромашува веќе оскудните резерви на вода.

Покрај сето ова, Јордан има огромни проблеми со истекување на вода. Во некои области, до 76 отсто од водата се губи поради дефекти во дистрибутивната мрежа и чести дефекти во самите домаќинства. Некои проценки велат дека тоа е количина што би можела да ги задоволи основните потреби за вода на околу 2,6 милиони луѓе, што е четвртина од сегашното население во Јордан.

Барајќи решенија за намалување на загубата на вода, јорданската влада одлучи дека една од мерките ќе биде обука на жени за извршување водоводџиски работи. Зошто?

Прво на сите, за разлика од мажите кои се на работа цел ден, повеќето жени го поминуваат поголемиот дел од времето работејќи домашни работи, користејќи вода за готвење, перење и чистење. Но, тие не смеат да прифатат ниту еден маж во куќата, дури ни водоводџија, ако нивниот сопруг не е присутен. Меѓутоа, ако водоводџија е жена, поправката може да се изврши веднаш, честопати дури и пред отсутниот домаќин да се врати од работа или службено патување.

Затоа, колку побрзо се идентификува и поправи дефектот, толку помалку вода ќе се изгуби. Водени од оваа логика, властите во Јордан почнаа да ја спроведуваат првата обука на жени за водоводџии во 2011 година. Самата идеја жените да работат во овој занает наиде на огромен отпор во јавноста. Дури и голем дел од Јорданките се придружија на осудата дека поправањето на водоводните цевки и канализацијата би претставувало понижување и срам не само за жените кои би прифатиле таква работа, туку и за сите нивни роднини.

Сепак, јорданското Министерство за водоснабдување и наводнување беше упорно во спроведувањето на својот план, а меѓународните организации за развојна помош понудија финансиска поддршка. Сепак, одлучувачкиот момент беше кога секуларните власти ги убедија имамите да им дозволат на жените водоинсталатери да работат во џамиите.