ЕДЕН ОСТРОВ Е ЦЕЛ НА ИЗРАЕЛ, ДАЛИ СЕ СЛЕДНИ НАФТЕНИТЕ ПОСТРОЈКИ НА ИРАН: Израел веќе разговарал со САД за ова

Добивај вести на Viber

Иранскиот енергетски сектор се смета за „банкомат на таканаречената оска на отпор“, а концентрацијата на инфраструктурата на островот Харг претставува голем ризик.

Размислувањето на Израел да го нападне енергетскиот сектор на Иран како одмазда за овонеделниот ирански ракетен напад ги потресе пазарите и ја зголеми загриженоста дека војната на Блискиот Исток може да ги загрози светските резерви на нафта, објавија голем број странски медиуми, вклучително и Фајненшл Тајмс.

Техеран извезува најмалку 1,7 милиони барели нафта дневно и загрозувањето на тој извоз би имало последици за глобалните енергетски пазари. Иранската одмазда насочена против ривалските извозници на нафта на Блискиот Исток ќе донесе уште поголеми проблеми. Неконтролиран циклус на напади може да ја зголеми цената на најважната стока во светот, да ја запали инфлацијата и да и наштети на глобалната економија само неколку недели пред изборите во САД, велат аналитичарите за ФТ. Сепак, постојат охрабрувачки фактори кои укажуваат на одредена отпорност на пазарот.

За почеток, прашање е дали Израел ќе ја нападне нафтената инфраструктура на Иран, а на тоа предупреди и американскиот претседател Џо Бајден, кому не му недостасува возбуда додека ги брои последните недели во Белата куќа и го чека крајот на мандатот. Израел разговарал за нападите врз иранската нафтена и гасна индустрија со своите американски сојузници, пишува ФТ. Кога Иран започна најавениот ракетен и беспилотен напад врз Израел во април, владата на премиерот Бенјамин Нетанјаху одговори со напад на иранска воздушна база. Двете страни застанаа таму и не бараа дополнителна ескалација. Овој пат аналитичарите предвидуваат поагресивен одговор од Израел и во овој контекст ја споменуваат клучната иранска индустрија за нафта и гас.

- Израел се води од идејата „три очи за едно“. Имам чувство дека одговорот ќе биде многу посилен отколку во април - вели Боб Мекнали, основач на Rapidan Energy Group и поранешен советник за енергија на американскиот претседател Џорџ В. В. Буш.

Целните рафинерии наместо нафтените полиња или терминалите за извоз би требало да имаат помало влијание врз цената на нафтата, па дури и да ја спуштат цената, бидејќи Иран би имал повеќе сурова нафта да продава на странските пазари. Иран, одговарајќи на израелски напад, би можел да се обиде да го интернационализира конфликтот со таргетирање на енергетските операции низ регионот, вклучително и оние поврзани со американски компании или американски сојузници во Заливот. Аналитичарите предупредуваат дека ваквите акции би претставувале значителна ескалација.

- Ризикот е тоа што повеќе не е ограничен конфликт меѓу Израел и Иран. Има многу неизвесност во играта - изјави Данијел Јергин, историчар на енергетика, добитник на Пулицеровата награда.

- Можна е меѓусебна одмазда. Опасноста лежи во тоа што овие репресалии би можеле да станат многу поголеми - предупредува тој.

Ситуацијата во регионот е променета во однос на пред неколку години и тешко дека ќе се активира стариот непријателство меѓу Ријад и Техеран. „Фајненшл тајмс“ потсетува на нападот што се случи во 2019 година. Соединетите Држави го обвинија Иран за софистициран напад со ракети и беспилотни летала врз нафтените постројки на Саудиска Арабија Хураи и Абкаик, со што привремено беше запрено повеќе од половина од производството на сурова нафта во Саудиска Арабија. Истата година, Иран беше обвинет и за две саботажи на танкери со нафта во Заливот. Сепак, Ријад и Техеран ги вратија дипломатските односи минатата година, а Саудиска Арабија веројатно нема да биде „на врвот на иранската листа на цели за одмазда“, рече Крофт од РБЦ. Двете земји се во постојан контакт откако Хамас го нападна Израел на 7 октомври.