КОЈА Е ИДНИНАТА НА СВЕТСКАТА ЕНЕРГЕТИКА: Прогнозите велат дека одиме до пикот на побарувачката за нафта, гас и јаглен
Објавено во: Економија, Свет 25 Октомври, 2023
Глобалната побарувачка за фосилни горива ќе достигне врв до 2030 година, бидејќи повеќе електрични автомобили стануваат возила, а кинеската економија расте побавно и се движи кон почиста енергија.
Ова го соопшти Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА), поткопувајќи го образложението за какво било зголемување на инвестициите во нафта, јаглен и гас.
Извештајот на ИЕА, кој ги советува индустријализираните земји, е во спротивност со ставот на групата производители на нафта Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК), која верува дека побарувачката за нафта ќе постои долго по 2030 година и која бара трилиони нови инвестиции во нафтениот сектор.
Во својата годишна енергетска перспектива објавена во вторникот (24-ти октомври), ИЕА рече дека врвовите на побарувачката за нафта, природен гас и јаглен се забележани оваа деценија во нејзиното сценарио засновано на тековните владини политики - првпат тоа се случува.
„Транзицијата кон чиста енергија се случува насекаде низ светот и е незапирлива. Не е прашање „ако“, туку само „колку брзо“ - и колку побрзо, толку подобро за сите нас“, рече извршниот директор на ИЕА, Фатих Бирол. .
„Владите, компаниите и инвеститорите треба да застанат зад транзицијата на чиста енергија, а не да ја попречуваат“.
Сепак, како што стојат работите, ИЕА исто така рече дека побарувачката за фосилни горива ќе остане превисока за да се исполни целта на Парискиот договор за ограничување на порастот на просечните глобални температури на 1,5 степени Целзиусови.
„Ова не само што ризикува да ги влоши климатските влијанија по една година рекордна топлина, туку и да ја поткопа безбедноста на енергетскиот систем, кој е изграден за постуден свет со помалку екстремни временски настани“, се вели во соопштението на агенцијата.
Улогата на Кина се менува
До 2030 година, ИЕА очекува да има речиси 10 пати повеќе електрични автомобили на патиштата ширум светот и ги наведе политиките кои поддржуваат чиста енергија на клучните пазари како противтежа на идната побарувачка за фосилни горива.
На пример, ИЕА сега очекува 50 отсто од новите американски автомобили да бидат електрични до 2030 година, што е повеќе од 12 отсто што ги предвиде пред две години, главно како резултат на Законот за антиинфлација на САД.
ИЕА, исто така, ја гледа улогата на Кина како клучен извор на промена на растот на побарувачката на енергија.
Додека Кина сочинуваше речиси две третини од вкупниот пораст на глобалната употреба на нафта во изминатата деценија, моментумот на нејзиниот економски раст забавува и земјата станува „централа на чиста енергија“, се вели во извештајот, додавајќи дека повеќе од половина глобалната продажба на електрични возила во 2022 година е забележана во Кина.
ИЕА рече дека клучот за уредна транзиција е зголеменото инвестирање во сите аспекти на системот за чиста енергија, а не во фосилните горива.
„Крајот на ерата на бум на фосилните горива не значи крај на инвестициите во фосилни горива, но го поткопува образложението за какво било зголемување на потрошувачката“, се вели во извештајот на ИЕА.
Во извештајот на ОПЕК претходно овој месец се вели дека повиците за запирање на инвестициите во нови нафтени проекти биле „погрешни“ и може „да доведат до енергетски и економски хаос“.
* Наградата се доделува на котирано друштво, избрано со гласање преку онлајн анкета на веб страниците на Берзата и интернет порталот „Фактор“, кој е партнер на Берзата во доделувањето на оваа награда. Гласањето се врши паралелно на двете веб страници и акцијата на издавачот што ќе има најмногу гласови од двете анкети збирно, ќе биде прогласена за Акцијата на годината по избор на јавноста за 2024 година.
Предмет на анкетата е листа од десет котирани акции, избрани врз основа на остварениот промет и транспарентноста во нивното работење.